De cultuurnota 05-08 meldt direct op de eerste bladzijde dat het beleid van de staatssecretaris erop gericht is het culturele bewustzijn in de maatschappij te vergroten. Van der Laan geeft aan dat cultuur verder gaat dan alleen musea, bibliotheken en monumenten. Goed is daarom dat het ministerie in samenwerking met gemeenten en provincies een gezamenlijk beleidsprogramma, het Actieplan Cultuurbereik, heeft ingezet om de deelname aan cultuur te vergroten. Ook de regeling rondom de versterking van de cultuureducatie in het lager onderwijs en het diversiteitsbeleid rondom interculturele projecten zijn goede uitgangspunten. Beleidsmakers zouden inderdaad meer nadruk moeten leggen op subsidies aan cultuur die direct in verbinding staat met jongeren en onderwijs. Dit geeft jongeren een enorme stimulans om deel te nemen aan culturele activiteiten in Nederland.
In de uitwerking van de cultuurnota blijken deze uitgangspunten echter moeilijk terug te vinden. De culturele behoeftes van de nieuwe generatie worden onvoldoende tot uiting gebracht in de verdeling van de subsidiegelden. Nieuwe vormen van cultuur, voornamelijk mogelijk gemaakt door de ontwikkelingen op ict-gebied, worden niet benadrukt. Festivals, concerten, games, internet en mobiele communicatie, multi-media en film, dat zijn nieuwe kernwoorden waarmee cultuur van vandaag wordt gemaakt en beleefd.
Voor jongeren is film een van de belangrijkste vormen waarin zij cultuur tot zich nemen. Toch heeft Van der Laan besloten de financiering van de publieksfilmregeling niet meer in de Cultuurnota op te nemen. Terwijl het beleid succesvol was: van minder dan 5 procent van het totale filmaanbod in het midden van de jaren negentig is het marktaandeel van de Nederlandse film opgeklommen tot 13,6 procent in 2003! Dat lijkt toch een reden om te bekijken of niet juist meer van dergelijke initiatieven op gezet kunnen worden. Het Nederlands Instituut voor Filmeducatie wordt ook gekort, een plek waar kinderen meer te weten kunnen komen over film en filmtaal. Het museum voor Communicatie en de Rietveld Academie zijn andere verrassende voorbeelden die het moeten doen zonder subsidie.
Binnen ons webdesignburo met een groot aantal klanten uit de culturele sector merken we nog weinig van de bezuinigingen. De gevolgen zullen waarschijnlijk pas begin volgend jaar voelbaar worden. Toch blijkt uit voorgaande dat het ministerie van OCW een belangrijke invloed heeft op de culturele beleving van de Nederlander en met name de jonge generatie. Hun culturele wensen en eisen worden in mijn ogen, ondanks de goede uitgangspunten in de nota, nauwelijks gehoord. En met de jeugdcultuur wordt de culturele uitingen van de toekomst onderbelicht. Ik hoop van harte dat de nieuwe culturele uitingen, die voornamelijk zijn ontstaan door de mogelijkheden op ict-gebied, de bezuinigingen doorstaan en meer aandacht zullen krijgen in de toekomst.
