Tijden veranderen. Gebouwen komen door vele oorzaken leeg te staan. Waar een gebouw geen functie meer heeft dreigt verval en uiteindelijk de sloophamer. Een nieuwe gebruiker vinden is niet eenvoudig. Het handboek Herbestemming van grote monumenten: een uitdaging! van de Stichting Pandenbank Noord-Brabant is een uitkomst voor degenen die zich willen inzetten voor het behoud van historische gebouwen.
De heilige Maagd, eens een kerk in Bergen op Zoom, nu schouwburg; de Westergasfabriek in Amsterdam, een perfecte locatie voor een nieuw cultureel centrum; het Waaggebouw op de Grote Markt in Nijmegen, herbestemd tot caf-restaurant en partycentrum. Het zijn slechts enkele voorbeelden van good practice die in het handboek worden beschreven.
Voorin wordt de leegstand van grote monumenten nog als een probleem besproken. Het is echter de herbestemming van deze monumenten waar het in de uitgave om draait. Wat moet men bijvoorbeeld weten over het monument (architectonische
kwaliteit, cultuurhistorische waarde), over de ligging van het monument, de herbestemmingsopgave, de betrokken partijen? En wanneer is een herbestemming eigenlijk geslaagd?
Het boek biedt strategien voor herbestemming van monumenten aan. Welke strategien kunnen wij onderscheiden en welke worden gehanteerd door overheidsinstanties? Strategien zijn er in verschillende typen, zoals de stedelijke vernieuwingsstrategie, de citymarketingstrategie en de cultuurhistorische toerisme-strategie.
Tenslotte is een stappenplan opgenomen dat inzicht geeft in het vaak bureaucratische proces van herbestemming. Het is voor initiatiefnemers essentieel om in dit proces een aantal goed van elkaar te onderscheiden fasen te onderkennen. Want herbestemming mag dan een uitdaging heten, het is nog altijd erg gecompliceerd.
