Er waren weer 500.000 mensen, net als ieder jaar. Ik geloof het zo. Want: niemand kan het tellen. Het doet er ook niet zoveel toe. Het was aangenaam druk, bij sommige voorstellingen natuurlijk te druk, maar ook dat hoort erbij. Moet ik het hier dan nog weer eens gaan hebben over het nut van de Uitmarkt?
Liever niet. Liever verbaas ik mij over mensen die jaar in jaar uit dat nut ter discussie stellen. Natuurlijk is het goed voortdurend de
formule opnieuw te heroverwegen en waar nodig aan te passen. Eindelijk was er eens een goed, groot opgezet centraal gelegen kaartverkooppunt, bijvoorbeeld. Daarnaast zag ik steeds meer groepen/ zalen de kans grijpen om met een Uitmarkt-aanbieding het langs slenterend publiek meteen bij de lurven te pakken.
Want de mare gaat al jaren dat al het uitgedeelde drukwerk thuis meteen op de berg oud papier verdwijnt en het publiek dat op de Uitmarkt massaal op de gratis voorproefjes afkomt, het daar bij laat.
Dit jaar dus de boter bij de vis gedachte. De Uitmarkt is er volgens mij niet voor de afzonderlijke groepen en theaterverkopers. Maar wel dankzij. Als zij er hun best niet voor zouden doen, zou de charme snel verdwijnen. De Uitmarkt op het Museumplein had dit jaar een hoog Parade gehalte; het publiek slentert langs podia en kraampjes en als zij iets zien wat aanspreekt of opvalt, staan ze even stil.
Wat mij betreft zou dat van de standhouders extra aandacht mogen krijgen: praat de mensen maar je tent in, maak gebruik van het feit dat mensen ter plekke in zijn voor een impuls. Waarom staat iedereen achter zijn/haar kraam en maar zo weinig ervoor? En ook het uiterlijk van de kraampjes. Op een beetje beurs zijn de kramen ingericht als ontvangstruimtes, maar slechts weinigen zien die mogelijkheid voor de kraam op de Uitmarkt zitten. En dat met zoveel potentieel van decorontwerpers en decorbouwers om er iets moois van te maken. Zijn het echt de kosten? Of beginnen we er collectief te laat over na te denken?
Hans Dulfer schreef vooraf een woedende column over de Uitmarkt: iedereen die op de Uitmarkt werkt, verdient er zijn boterham mee, alleen de artiesten mogen weer gratis komen opdraven. Hij voelt het evenement kennelijk niet als een kans, maar als een opdracht, die je niet kan weigeren. Zo zie ik ook veel mensen achter hun kraam staan: Ach, ik verkoop hier toch niets, maar ik ben nou eenmaal ingeroosterd.
Misschien is het marktkoopmansbloed dat je in je moet hebben ? In de tijd dat ik bij gezelschappen of impresariaten werkte, was ik al de uitzondering die de Uitmarkt leuk vond. Ik deed ze alle drie (pardon: de andere twee heten geen Uitmarkt, maar u weet wel wat ik bedoel). Geef mij een stapel folders en ik vent ze uit. En ik heb de illusie dat die mensen gaan komen, al is het maar omdat ik ze er persoonlijk op heb aangesproken.
