Ook bibliotheken krijgen in de toekomst te maken met aspecten van de leisure-industrie. In de introductiemap stelt de organisatie: winkelen, vrijetijdsgedrag en ook bibliotheekgebruik krijgen een steeds zintuiglijker karakter en in een wereld van overvloed zal elke winkelier, bibliothecaris of bankier zijn uiterste best moeten doen om de klant te verleiden tot aanschaf of gebruik van zijn product.
Vanuit de achtergrond van de zogenaamde ervaringsconsumptie vragen ook gebruikers van bibliotheken om een professionele, integrale en interessante programmering van hun vrije tijd. Rob Bruijnzeels, directiesecretaris van de PBC Noord-Brabant en (mede) samensteller van het programma, hoeft niet meer overtuigd te worden van de noodzaak het roer te wenden. Hij is betrokken bij het ambitieuze Project Bibliotheken 2050, dat werkt aan het ontwerpen en realiseren van een aantal droombibliotheken. Het programma van de dag was er niet alleen op gericht om mensen wakker te schudden, maar vooral om hen kennis te laten maken met een aantal interessante ontwikkelingen op het gebied van de horeca en de retail.
Na een korte inleiding van de samensteller werd een video vertoond uit de VPRO-serie Rooksignalen uit de Nieuwe Wereld. Hierin toonde de programmamaker op vermakelijk suggestieve wijze dat merkbeleving van het individu steeds belangrijker wordt. Het gaat al lang niet meer om emotiegroepen, maar steeds meer om transparanter wordende merken waarbij de klant zegt: dat ben IK! De detailhandel gaat daarbij steeds meer de koopbeleving regisseren (wordt dat wellicht de nieuwe deelstudie aan de theaterschool?)
Andries van den Broek (CBS) had als tweede spreker de macht van de cijfers aan zijn zij. Onderzoek heeft, waar het ontwikkelingen en verschuivingen in vrijetijdsgedrag betreft, enkele ontnuchterende relativeringen opgeleverd: zo spreken partners na thuiskomst gemiddeld 4,3 minuten met elkaar, waarna men gemiddeld 3,5 uur TV gaat kijken (Henley Institute). De herinrichting van onze (vrije)tijd, trends in tijdsdruk, tijdsordening en vrijetijdsbesteding laten zien dat het raadzaam is om je te bezinnen op de concurrentie en de toekomst. De sociale functie van bibliotheken zou daarbij als uitgangspunt genomen moeten worden, aldus Van den Broek.
De tweede gastspreker van de dag, Dion Kooijman auteur van Machine en Theater (besproken in MMN 4 van deze jaargang) sprak over ontwerpconcepten van winkelgebouwen; van de 19e eeuwse passage tot de virtuele winkel. Ik ruik dus ik ben; ik winkel dus ik leef; en ik voel me verbonden dus ik besta, zo vatte hij de huidige trends waar de regie in de detailhandel zich op richt samen. Zijn verhaal sloot dus goed aan bij de openingsvideo van de VPRO. Het theater zal zich volgens Kooijman alleen nog kunnen richten op het verleden, met het vertellen van verhalen. In steeds mindere mate is het in staat zich uit te spreken over voorspellende en toekomstige zaken en werkelijkheden, aangezien deze in andere uithoeken van de samenleving (lees: detailhandel) worden uitgevonden.
Laatste spreker op de eerste dag was Anja Aarts die als
kanalenmanager verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en implementatie van nieuwe bank- en kantoorconcepten. De eerste resultaten van instore-banking laten zien dat bij een optimale
distributie het contact tussen klant en bank steeds vluchtiger wordt. De bank streeft meer en meer naar de status van ontmoetingsplek (in de plaats van balieactiviteit); meer klanttevredenheid, hogere kwaliteit dienstverlening, minder transacties in het bankfiliaal zelf en meer productafzet, wanneer pro-actieve verkoop gestimuleerd gaat worden in meer winkelachtige omgevingen. De bank zal zich in de toekomst steeds meer gaan gedragen als retailer, waarbij het profiel van het personeel afgestemd wordt op het winkelrooster van de (potentile) klant.
De tweede dag werd gebruikt voor het bespreken van en een bezoek aan de Drvkkery in Middelburg, waarbij directeur Dick Anbeek zijn outlet beschreef als winkel in Woord, Beeld&geluid, Brasserie, kantoorboekhandel en cultureel-synergetische winkel. MMN 4 beschreef al eerder een bezoek aan de Drvkkery.
Auteur: Menno Heling
