Arno Ruis (Kolpron Consultants te Rotterdam) ging in op de relatie tussen onderzoek en locatie. Locatie, concept en markt bepalen het succes. Vermaak of leisure is een containerbegrip voor alle vrijetijdsvoorzieningen. Als we ons beperken tot gebouwde voorzieningen gaat het om: commercieel en publiek, groot- en kleinschalig, solitair, geclusterd en gentegreerd, traditioneel en innovatief. De vraag van de consument neemt toe. De vrijetijdsindustrie stimuleert deze vraag door het ontwikkelen en aanbieden van steeds weer nieuwe concepten. Elke branche heeft echter een eigen dynamiek. Onderzoek en beleid vraagt dan ook om een gedifferentieerde aanpak. In de presentatie werd ingegaan op kinderspeelhallen, bioscopen en casinos. Door de grote dynamiek en groei van de sector ontstaat er ook behoefte aan (ruimtelijk) beleid. Rotterdam heeft inmiddels een sector vrijetijdseconomie en
onder meer de Drechtsteden en de Haaglanden werken aan een ruimtelijke visie. Een dergelijke visie dient rekening te houden met de groei van de sector, de verschillen tussen de sectoren, de wensen van consumenten en aanbieders en de (gewenste) ruimtelijke structuur van stad of regio.
Jan Breteler (Atelier Ambre) was nauw betrokken bij de ontwikkeling van Miracle Planet. Enige dagen voor de bijeenkomst werd bekend dat het in november 2000 geopende Miracle Planet grotendeels gesloten was. Volgens Jan Breteler was Miracle Planet dan ook te vernieuwend, te enerverend en te groot. Daarnaast waren er problemen met de logistiek, met de inrichting, met de exploitanten, met het beheer van de openbare ruimte, met de bereikbaarheid en met het parkeren. Toch lijkt er meer aan de hand. Miracle Planet was vooral een gemeentelijk initiatief, waarbij er onvoldoende aansluiting is gezocht bij de wensen van consumenten en exploitanten. De gekozen locatie voldoet niet alleen onvoldoende aan de functionele eisen van bereikbaarheid, maar biedt nergens emotionele aanknopingspunten. De architectuur sluit meer aan op het omliggende bedrijvenpark dan op de belevingswereld van de vermaakzoekende consument.
De Westergasfabriek in Amsterdam biedt meer dan voldoende emotionele aanknopingspunten. Het terrein is op haast natuurlijke wijze door cultuurproducenten en consumenten ontwikkeld. Liesbeth Jansen (directeur Westergasfabriek bv) noemt dit omgekeerd ontwikkelen. De gebouwen zijn op 1 maart 2000 overgedragen aan de MAB. De MAB blijft de komende jaren ook betrokken bij de exploitatie. De waarde van het project wordt namelijk niet alleen bepaald door de gebouwen, maar vooral door het leven in en rond de gebouwen. Voor de MAB is de uitstraling en het opdoen van ervaring met culturele exploitatie van even groot belang als het financieel rendement. Voorwaarden voor een dergelijke ontwikkeling zijn: alle partijen moeten een visie delen, er moeten gedreven mensen aan werken, er moeten keuzes worden gemaakt en er dient geaccepteerd te worden dat het proces tijd kost. Volgens Liesbeth Jansen is het voor iedere plek anders, maar het kan overal, zolang je uitgaat van de eigenheid, de geschiedenis en de betekenis van de plek.
Henk Gianotten (directeur EIM en bijzonder hoogleraar retailmarketing aan de KUB) ging in op de integratie van vermaak, winkels en horeca. Vanuit het voor retailers bekende onderscheid tussen recreatief en functioneel en tussen doel- en doe-gericht werd vermaak vooral benaderd als een instrument voor het creren van klantwaarde. Alles wat de zintuigen prikkelt en decor, cultuur, symbolen en artefacten maken de sense of a place. Dit goede gevoel is een combinatie van: mysterie, complexiteit en coherentie. De consument wil verrast worden en dingen ontdekken in een samenhangende omgeving met een hoge mate van visuele rijkdom en informatie. De creatie van een sense of a place is volgens Henk Gianotten a hell of a job.
Concluderend: een afwisselende bijeenkomst met veel stof tot nadenken.
