Tevreden leun ik achterover en neem ik mijn zojuist afgesloten bezoek aan het museum nog eens door. Bij aankomst stond mijn naam bij de gate die voor mij op dat tijdstip was gereserveerd. Bij het uitstappen werd ik begroet door mijn begeleider, een expert op gebied van mijn favoriete beeldhoudster. Ik had gekozen voor een persoonlijk begeleider en niet voor de talloze digitale opties. Vandaag had ik behoefte aan menselijke interactie. En wat was het plezierig! De collectie was indrukwekkend. Naast de originele stukken die het museum zelf had aangeschaft waren er hologrammen van diverse werken uit andere musea. Mijn begeleider vertelde veel en daagde mij op verschillende manieren uit; wat viel mij op, wat zou de reden zijn, waar was dit nog toegepast en door wie, wat was nou zo vernieuwend, enzovoort. De meest aangrijpende vraag was wat ik zelf met deze informatie kan doen, hoe ik dit kan toepassen in mijn werk, in mijn leven. Dit maakte het heel bijzonder. Ik ging persoonlijke toepassingen bedenken.
Ik draaide mijn stoel en keek naar mijn werkstuk. Het leek in de verste verten niet op een stuk van de beeldhoudster. Dat wat ik vandaag had opgestoken over materialen, werktuigen en -processen had ik op mijn manier toegepast in het museumatelier. Niet alleen had ik een pracht van een metafoor bedacht, maar ik had me daarna helemaal uitgeleefd om het vorm te geven. Deze keer had ik besloten om het resultaat mee naar huis te nemen. Het zal een prachtig onderwerp zijn om te bespreken.
Is dit verhaal creatief? Voor mij is het in ieder geval een droom, een wens hoe ik graag een museum zou willen bezoeken. Wellicht een prikkel om anders te denken. Tijdens de denktanks die ik wereldwijd voor mijn klanten faciliteer, laat ik ze buiten de gebaande paden te denken, creatief zijn. De definitie die ik voor creativiteit hanteer, is het leggen van verbanden tussen elementen die je eerst niet zag. Creatief denken is leuk, kan tot humorvolle situaties leiden en is de aanzet geweest tot vele nieuwe ideeën voor producten en processen. Als deze ideeën daadwerkelijk omgezet worden tot succesvolle realisaties, dan noem ik het innovatie. Creativiteit kan op zichzelf staan, innovatie niet, daar gaat creativiteit aan vooraf.
Een wereldwijde misvatting is dat creativiteit een talent of een gave is. Iedereen kan creatief zijn. Als ik zeg dat het een gestructureerd denkproces is dat men kan leren en verder kan ontwikkelen, zie ik bij menig cursist en deelnemer de ogen opengaan met een blik van ‘er is nog hoop voor mij!’. Geweldig. En het klopt, waar ook ter wereld, profit of non-profit, geschoold of ongeschoold, oud of jong, mijn aanpak werkt. Het proces dat ik faciliteer, is gestoeld op het Lateraal Denken, een methode die ontwikkeld is door dr. Edward de Bono. Een gepassioneerd denker die complexe zaken weet om te zetten in concrete en behapbare stukken. Ik ben door hem opgeleid tot Master Trainer. Tijdens mijn denktanks neem ik de stappen van het laterale denken (focus bepalen – met creativiteitstechnieken ideeën bedenken – oogsten – verrijken) en vul deze aan met technieken en nieuwe inzichten, bijvoorbeeld op gebied van besluitvorming (Ap Dijksterhuis, Het slimme onbewuste; Jonah Lehrer, The decisive moment, how the brain makes up its mind). Deze aanpak gaat verder dan brainstormen waar men snel terugvalt op de logische ideeën. Na ruim 16 jaar ervaring met innovatie weet ik dat tussen de echt creatieve ideeën (dat zijn de illegale, onmogelijke, veel te kostbare of krankzinnige ideeën) de pareltjes tot innovatie liggen. Tijdens het oogsten en verrijken van ideeën worden deze omgevormd tot realistische en waardevolle voorstellen. En dit is precies wat de wereld van nu nodig heeft, radicale ideeën die de wereld een positieve toekomst brengen.
En daar zitten wij als mens niet op te wachten. Wel op die positieve toekomst, maar niet op die radicale veranderingen. Onze hersenen zijn namelijk niet ontwikkeld om creatief te zijn, maar juist om routinepatronen te maken en deze te volgen. Als mens houden wij dus van gewoontes, willen wij graag patronen herkennen, dat stelt ons gerust. Niet de hele tijd natuurlijk, dan wordt het saai. Maar radicale veranderingen brengen te grote onzekerheid mee en dat willen wij, lees onze hersenen, niet. Door creatieve processen in te zetten kunnen wij bewust de routinepatronen omzeilen en komen met radicaal andere ideeën. De creatieve industrie is bij uitstek de plek waar men als output het onverwachte verwacht. Om die positieve toekomst te bedenken en vorm te geven, kan de creatieve industrie een cruciale rol spelen. Hoe? Door mensen actief een rol te laten spelen. Als mens leren wij het meest van onze fouten en voeden wij ons onbewuste met nieuwe informatie. Als wij weten dat een piloot tijdens een flightsimulatie leert wat de gevolgen van zijn besluit, hoe kunnen wij dan managers, politici leren wat de gevolgen van hun beslissingen zijn? Dat vraagt om creatieve settings waar men niet consumeert wat er geboden wordt, maar erbij betrokken is. Tijdens Lowlands 2010 was er een theaterevenement dat niet kon werken zonder de acties van het publiek. Het publiek was onderdeel van het theaterstuk.
In plaats van te bezuinigingen daag ik de creatieve industrie uit te komen met innovatie, een nieuwe rol te spelen, nee te claimen, in de ontwikkeling van de mens. Creëer een veilige situatie waarin wij tot ontplooiing kunnen komen, waar wij mogen leren van onze fouten zodat wij klaar zijn om de complexiteit het hoofd te kunnen bieden, voed ons onbewuste, maak het nog slimmer. Want deze wereld heeft slimme creatievelingen nodig die een positieve toekomst weten te bedenken en te maken!
Nodigt u mij uit slimmer te worden op uw innovatieve event?
