Selecteer een pagina

Datascape Cultuur; Met zevenmijlslaarzen door het cultureel landschap

Algemeen
Een slecht bekeken VPRO zondaguitzending van 100.000 kijkers trekt evenveel publiek als de Stadsschouwburg van Amsterdam in een jaar. Dit is n van de verrassende inzichten die de lezer kan halen uit de Datascape Cultuur die maandag 10 september in de Balie te Amsterdam werd gepresenteerd. Cultureel adviseur Johan Idema en ontwerper Hendrik-Jan Grievink ontvouwden de zeven meter lange leporello met daarop een veelkleurige presentatie van 200 rapporten voor een zaal vol genteresseerden. De rapporten zelf bevatten onderzoeksgegevens uit de cultuursector.


De Datascape kan worden gezien als een scan/analyse van al deze rapporten, waarvan de resultaten op een sterk grafische manier zijn weergegeven. En van de genodigden, Dingeman Kuilman (Premsela), vond deze vormgeving een moedige poging om anders tegen feiten aan te kijken. Ook Jo Houben (Kunstenaars en CO) en Bertien Minco (Cultuurformatie) kregen van presentator Ruben Maes de kans hun visie op de Datascape te uiten.

Datascape Cultuur is een eenmalig project, dat in december 2006 van start is gegaan. Doel is de weergave van onderzoeksgegevens te vereenvoudigen en het mogelijk te maken om in n blik verbanden te trekken en vergelijkingen te maken. De gegevens werden gehaald uit onderzoeken, beleidsstukken en jaarverslagen. Door de grafische presentatie zijn de gegevens volgens Idema toegankelijk en tastbaar. De Datascape is als het ware een rntgenfoto van de culturele sector. Daar waar het nodig is, zijn begeleidende teksten geschreven bij de veelheid aan plaatjes en grafieken die Datascape rijk is. Al is er niet gebruik gemaakt van bronvermelding, deze is wel op de digitale versie aanwezig. Ook zijn er bijna geen jaartallen bij de onderzoeken en rapporten te vinden.

Het publiek reageerde genteresseerd, maar ook kritisch. Zo vroeg iemand zich of deze vereenvoudigde weergave geen belediging voor de onderzoekers was. Door de mogelijkheid om daardoor breder te kijken en relaties te leggen is dit juist niet beledigend reageerde Idema. Een andere bezoeker trok de objectiviteit van de selectie van de onderzoeken in twijfel. Idema verduidelijkte meteen dat objectiviteit van de selectie nooit de opzet is geweest. De subjectiviteit van de keuze maakt het mogelijk bepaalde discussies aan te zwengelen. Er is gestreefd naar een balans tussen basisfeiten, verrassende inzichten en discussiepunten . Het motto is objectieve gegevens en subjectieve selectie.

De Datascape is verdeeld in verschillende themas die onderverdeeld zijn in kleuren. Zo kan men er heel goed een thema uit halen en zich daar op concentreren. Aan het begin doorloopt de lezer/kijker enkele statistieken en definities en komt hij een organogram van de cultuursector tegen. Vervolgens komen themas als cultuurverschuiving, beleid en financiering op zijn pad. Daar tussenin duiken tal van andere, aan elkaar gerelateerde themas op. Zo is een aantal bezoekersaantallen met elkaar vergeleken die je anders niet naast elkaar ziet. Ook zijn er punten ter overdenking waar de makers zichzelf vragen hebben gesteld als: Wat is bezig zijn met cultuur?
Het eindpunt is eigenlijk een nieuw begin.
Op de laatste paginas staan drie mogelijke toekomstscenarios die elk tot discussie en onderzoek kunnen leiden. In het GoPop scenario krijgt het populaire meer diepgang. De traditionele kunsten krijgen hier een bescheidener plek in het geheel, maar de brede cultuur bloeit meer dan ooit tevoren. In GoIndustry viert het nut hoogtij; kunst en cultuur worden vooral ingezet als sociaal, ruimtelijken economisch ontwikkelingsinstrument. In de derde variant GoTech zijn de media de aanjagers van de cultuur. Hierdoor ontstaan nieuwe verbanden en genres.

De panelleden kregen ruim de kans hun visie op de Datascape te verwoorden. Minco gaf aan moeite te hebben met het opnemen van visuele informatie. Ook Houben gaf aan wat overdonderd te zijn: Ik moet hierbij mijn linker en rechter hersenhelft tegelijkertijd gebruiken. Minco waarschuwde om vooral niet in de val van cijfers te trappen. Er moet ruimte voor nuance blijven. Houben heeft al heftige en uitgesproken reacties op de manier van vraagsstelling in de Datascape gehoord. Een vertegenwoordigster van OCW in de zaal gaf dit overigens ook aan. Binnen OCW is er heel wat weerstand tegen eventuele beleidsvoorstellen uit de Datascape. Wel ziet OCW het bruikbaar als discussiestuk. Binnen het panel borrelden er in ieder geval tal van vragen op. Kuilman onderstreepte het belang van een goede definitie van de culturele sector. Alle drie panelleden waren het over n ding eens: het belang van het leggen van verbanden tussen verschillende sectoren.

De laatste jaren is er veel gezegd en geschreven over de creatieve industrie. De makers van de Datascape mengen zich ook in de discussie met een radicaal statement. D creatieve sector bestaat niet. De producten, sectoren en bedrijven verschillen zo van elkaar dat het onmogelijk is om van d creatieve sector te spreken. Een algemeen beleid voor de creatieve industrie heeft dan ook geen zin, zo suggereerden Idema en Grievink. Ook vragen ze zich af waarom de creatieve industrie zo belangrijk wordt gevonden gezien de beperkte omvang ervan. Daarbij geven ze een overzicht van het aantal banen in de sectoren kunsten, media en entertainment, en creatieve zakelijke dienstverlening. Deze onderverdeling van de creatieve bedrijvigheid wordt door de Ministeries van EZ en OCW gehanteerd. Wl geven ze aan dat de creatieve industrie an sich een hoger groeicijfer laat zien dat de economie in zijn geheel. Juist omdat de creatieve industrie zich zo moeilijk laat vangen in n definitie is het interessant om zon breed overzicht ervan in de vorm van de Datascape te hebben.

Als inspiratiebron voor deze Datascape noemde Idema de Datascape Toerisme die tijdens de Architectuur Binnale werd gepresenteerd. Het project is financieel mogelijk gemaakt door het Ministerie van OCW en het Fonds BKVB.

Creativiteit in kaart gebracht:
Mapping document creatieve bedrijvigheid in Nederland van de Ministeries EZ en OCW

Kunsten Media en Creatieve zakelijke
entertainment dienstverlening

beeldende kunst en film: scenario, industrile vorm-
fotografie scriptwriting en andere geving, mode- en pre-productie grafisch ontwerp

podiumkunsten: idem bij radio- en creatieve ICT: games,
muziek,dans, theater televisie nieuwe media

recreatiecentra, schrijven: romans, pozie, architectuur,
organisatie van nonfictie stedenbouwkundig culturele evenementen ontwerp, land- schapsarchitectuur

Journalistiek reclame

Auteur: Jolijt Wolting redactie@mmnieuws.nl
Referenties: Op YouTube is een korte presentatie van de Datascape te vinden. Mail voor meer informatie: johanidema@lagroup.nl.
468

Reactie verzenden

Share This