Nederland kent elf officile Holland Casinos en vele tientallen casinoachtige voorzieningen. Onder de laatstgenoemde categorie bevinden zich vele amusementscenters die zichzelf als casino afficheren. De gecertificeerde casinos zijn gevestigd in Groningen, Zandvoort, Amsterdam, Scheveningen, Schiphol, Rotterdam, Breda, Nijmegen, Eindhoven, Valkenburg en Utrecht. Voor dit jaar is in Enschede de opening van de laatste vestiging gepland. Het aantal casinos is in 1996 door het kabinet namelijk gemaximaliseerd op twaalf.
Vraagontwikkeling
Sinds de oprichting in 1974 is Holland Casino als legale aanbieder van kansspelen monopolist in Nederland. In 1999 werden aan de elf casinos 5.074.000 bezoeken gebracht, een gemiddeld bezoekvolume van 461.000 per vestiging en een groei van 1,2% ten opzichte van 1998. In 1999 werd ook voor het eerst de magische grens van vijf miljoen bezoeken gepasseerd. De omzet bedroeg 997,1 miljoen gulden, een stijging van ruim 91 miljoen gulden ten opzichte van 1998. Dit betekent een gemiddelde besteding van 197,- per persoon.
Amsterdam, Scheveningen en Rotterdam zijn de drie drukst bezochte casinos met respectievelijk 925.000, 748.000 en 711.000 bezoeken (1999). Deze drie casinos gezamenlijk hebben een marktaandeel van bijna 50%. De acht resterende casinos zijn dus goed voor een gemiddeld bezoekvolume van 330.000. Hieronder het aantal bezoeken en de ontwikkeling per vestiging toegelicht.
Schiphol tekent met 7,7% voor de sterkste daling, wat is te verklaren door de moeilijke bereikbaarheid van dit casino vanwege verbouwingen van de luchthaven. Eindhoven (6,6%) en Rotterdam (5,3%) blijken de grootste stijgers. Ongeveer 54% van alle casinobezoeken wordt in het weekeinde gedaan. Het ministerie van EZ raamt voor 2001 5,7 miljoen bezoeken.
Spanningzoekers
De casinobezoeker is volgens Holland Casino iemand die initiatieven neemt, spanning zoekt, vrijheid wil en erkenning nastreeft. Een groot deel van de bezoekers is boven de 30 jaar en allesgenieter. Horeca, entertainment en theater vullen dan ook een aanzienlijk deel van het programma. Behalve op de reguliere gasten mikt Holland Casino meer dan ooit op de zakelijke en particuliere groepenmarkt. Hiervoor zijn diverse speciale arrangementen mogelijk. De gemiddelde verblijftijd van een bezoeker ligt rond de vier uur. Sinds kort is een accentverschuiving in de merkpositionering van Holland Casinos waarneembaar. De enigszins chique, arrogante uitstraling moet plaats maken voor een warme, menselijke uitstraling. Zo ademt de Utrechtse vestiging van binnen een art deco-achtige sfeer.
Het tij keert
Het gelegaliseerde casinoaanbod is door de overheid aan strenge regels gebonden. Zo moet er in elke vestiging een evenwichtige verhouding bestaan tussen tafelspelen en speelautomaten. Ook kan gokverslaafden een entreeverbod of bezoekbeperking worden opgelegd. Om diverse redenen staat het huidige kansspelbeleid echter onder druk. Voor veel spelers is de grens tussen legaal en illegaal niet duidelijk, omdat illegale casinos tegenwoordig worden gedoogd. Daarnaast is het inmiddels mogelijk om via buitenlandse casinosites aan geldspelen mee te doen. Ook benvloedt internationalisering de kansspelmarkt, terwijl de komst van de euro de drempels voor nieuwkomers verder zal verlagen. Overigens kijkt Holland Casino zelf ook al over de grenzen. In haar jaarverslag valt te lezen dat er management- en knowhowcontracten getekend zijn in Spanje, Zwitserland en Frankrijk. Genoemde ontwikkelingen nopen de overheid tot verbetering van de regulering van de kansspelen. Kernbegrippen in het nieuwe beleid zijn: marktwerking, deregulering en wetgevingskwaliteit (MDW). De handhaving van het nieuwe beleid zal worden gentensiveerd.
Internetgaming
Andere maatregelen zijn verruiming van het aantal vergunninghouders van loterijen, in eerste instantie van drie tot zes. Afdracht aan goede doelen blijft hierbij verplicht. De exploitanten van landelijke kansspelen, zoals Holland Casino, de SENS en de speelautomatenexploitanten, krijgen op korte termijn de mogelijkheid om kansspelen aan te bieden op internet. De overheid blijft een vinger aan de pols houden om digitale gokverslaving tegen te gaan, bijvoorbeeld in de vorm van diagnose- en signaleringsinstrumenten en een online-verbinding met hulpverleningsinstanties.
Het nieuwe kansspelbeleid
Een werkgroep in de Tweede Kamer bereidt momenteel het nieuwe kansspelbeleid voor. Het kabinet blijft strenge criteria voor het casinoconcept hanteren om de kwaliteit te bewaken. Om tot een gefundeerd besluit over het aantal toekomstige casinos te komen zal het kabinet dit jaar een onderzoek laten uitvoeren om de behoefte aan casinos onder consumenten en de effecten van nieuwe legale casinos op het illegale aanbod in te schatten. Analoog aan de mobiele telefonie zullen er vergunningen voor casinos worden geveild. Vooralsnog is nog onbekend hoeveel dat er zullen zijn, maar vast staat dat kapitaalkrachtige buitenlandse casinobedrijven, zoals de Franse casinoreus Europenne de Casino, hun intrede zullen maken op de Nederlandse markt. Ook het Van der Valk-concern heeft interesse getoond. Van der Valk wil het product van eten en drinken gaan optuigen met meer faciliteiten om mensen vertier te bieden. Het bedrijf beschouwt het casino als ideale aanvulling op het zwembad en de sauna. Gezien de goede bereikbaarheid en zichtbaarheid van de huidige Van der Valk-motels is het enthousiasme van het concern begrijpelijk.
Het gevolg
De spreiding van casinos over het land zal overeind blijven. Het eerder genoemde onderzoek moet uitwijzen hoeveel casinos erbij mogen komen. Waarschijnlijk zullen dat er meer dan tien zijn. Naar verwachting zullen deze casinos in elk geval toestemming krijgen om zich in verstedelijkt gebied te vestigen. Middelgrote steden als Zwolle, Almere, Arnhem, Amersfoort, Middelburg en Venlo hebben voor deze nieuwe vestigingen goede troeven in handen. Het gevolg van de marktexpansie is dat de reikwijdte van de bestaande casinos zal afnemen, omdat ze minder onderscheidend worden. Nu heeft een casino een bereik van 30 tot 45 autominuten. Door de toenemende concurrentie zal zeker een differentiatie in concepten plaatsvinden. Over vijf tot tien jaar kent Nederland dan enkele grootschalige casinos en diverse regionaal georinteerde, kleinschalige concepten.
