Het prettige aan deze bezuinigingen is dat steeds meer burgers langzaamaan gaan beseffen dat ze zelf ook verantwoordelijkheid hebben en moeten bijdragen waar de overheid dat niet meer doet of kan. Inmiddels wordt alom gepraat over crowdfunding als goede oplossing voor het snijden in subsidies. Maar zo makkelijk, en vooral zo snel, gaat dat niet.
Dat komt deels door de markt (de consument is er nog onvoldoende klaar voor om breed te ‘geven’), en deels door de aanpak. Die aanpak is in veel gevallen raar en vooral onvolwassen. Waar er al initiatieven zijn, wordt daarbij van consumenten verwacht dat ze geven, zonder voorwaarden. En zo werkt fondswerving niet. Vergelijk dat eens met Kickstarter, een naar eigen zeggen succesvol Amerikaans crowdfunding initiatief. Wat is daar wel aantrekkelijk? Daar kun je iets winnen, daar staat iets interessants tegenover je bijdrage. De grootste successen op Kickstarter bieden dan ook waar voor hun geld: bijvoorbeeld bij het project TikTok and LunaTik waarbij de iPod Nano werd getransformeerd naar een multi touch horloge. 50.000 euro was nodig en uiteindelijk is er meer dan twee ton opgehaald. In ruil voor donaties van enige omvang kregen de donateurs de afgelopen twee weken hun bandje thuisgestuurd. Binnenkort zijn ze te koop in winkels en op websites, voor een hoger bedrag dan wat de donateurs er voor hebben betaald. Overigens is ook op Kickstarter wel wat af te dingen: in totaal zijn 10.000 projecten gefund, waarbij het gemiddelde bedrag per project zo’n 5.000 euro is. Daarvan kunnen wij hier geen musea laten draaien.
Toch wordt het hier met veel moed geprobeerd. Zo tracht Museumpark Oriëntalis via crowdfunding een aantal panden op het terrein te laten financieren. Totaal Gezocht: 1,5 miljoen euro. Opbrengst inmiddels via crowdfunding: 190 euro. De tegenprestatie: naamsvermelding en verder vooral een goed gevoel. Maar daar wordt de gemiddelde consument niet mee getriggerd. Ook andere verzamelsites als Voordekunst hebben tot nu toe amper relevante opbrengsten kunnen bereiken. Fundraising betekent allereerst friendraising. Waar wij voor onze klanten donateurs en major donors werven zijn dit allereerst vrienden van de organisatie geworden. Dat betekent persoonlijke aandacht en betrokkenheid, die je niet bereikt via de afstandelijkheid van een website. Major donor werving gaat sneller, en levert grotere bedragen op. En er hoeft minder tegenover te staan. Kijk dus allereerst in je eigen relatieveld welke personen potentiële major donors zijn.
En de rest? Crowdfunding wordt alleen een succes als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Betrokkenheid: het doel moet je iets doen, de mensen moeten je iets doen. Hoe dichterbij, hoe beter. Urgentie: het kan niet zonder jou, en er is bovendien haast. Langer lopende crowdfunding acties verliezen hun relevantie. Traditie: organisaties die al langer met fondswerving actief zijn en ook zo bekend staan, zullen sneller succesvol zijn. Groepsgevoel: de gever wil het gevoel hebben ergens bij te horen, creëer dus een incrowd waarbij mensen elkaar aanspreken en aansteken. Persoonlijke communicatie: hoe gerichter en persoonlijker het contact, hoe succesvoller. Rendement: de tegenprestatie (korting, bijzonder event, een bijzonder kado) is met name voor kleine gevers van belang. De gun-factor: vinden wij jullie aardig, hoe persoonlijk is het contact, is er geen strijkstok, is je organisatie lean en mean, spreken de ambassadeurs ons aan, verdienen jullie mijn bijdrage? Relevantie: hoe belangrijk is het doel eigenlijk? Niet alles is financierbaar.
Crowdfunding zal uit de kinderschoenen moeten, het amateurisme voorbij. Dan kan het op redelijke termijn een nieuwe financieringstool zijn. Maar de aanpak moet dan wel aanzienlijk professioneler dan nu vaak het geval is. Bovendien kan crowdfunding ook positief en ondersteunend op je overige fondswerving afstralen, omdat je als organisatie laat zien hoe breed je bezig bent, je maatschappelijke relevantie toont, en je profileert als een goed steunwaardig doel. Zo bouw je langzaam aan een cultuur van geven rondom je organisatie. En dan: op naar de legaten!
Auteur: Job van Dooren Job Van Dooren is gast-hoofdredacteur voor dit nummer van MMNieuws. Hij startte Van Dooren Advies in 1984 uit zijn interesse voor kunst, cultuur en sport.De afgelopen jaren heeft Job van Doren samen met zijn team het bureau ontwikkeld tot een strategisch adviesbureau voor merkontwikkeling, communicatie, sponsoring en fondswerving. (job@vandoorenadvies.nl)
