De opkomst van de online galerie
Het aanbod van beeldende kunst is inmiddels enorm te noemen. Een zoekactie op Google met de trefwoorden ‘online kunst kopen’ levert tientallen websites op met een uitgebreid kunstaanbod. Online galerieën als artolive (www.artolive.nl) en kunstwerkkopen (www.kunstwerkkopen.nl) hebben inmiddels enige bekendheid verworven en bieden schilderkunst, beeldhouwkunst, installaties en fotografie te koop aan van vele verschillende kunstenaars. Online verkoop van kunst kan aantrekkelijk zijn voor kunstenaars en klanten, omdat bij verkoop in een galerie of op een xle voordelen voor genoemde groepen brengt online verkoop ook nadelen met zich mee. De mogelijkheden van gedetailleerde bezichtiging zijn kleiner en de ‘look and feel’ van een omgeving met licht en ruimte ontbreekt. Technologische doorbraken hebben er echter voor gezorgd dat internet als verkooppunt aan acceptatie won. De toegenomen snelheid maakt het mogelijk om foto’s van hoge kwaliteit op het internet te plaatsen. Galeries kunnen gebruik maken van videobeelden om een nauwkeurige impressie te geven van het te verkopen kunstwerk, al gebeurt dat vooralsnog weinig.
Hoge verwachtingen
Voor de toekomst zijn er hoge verwachtingen over de groei van online kunstverkoop. Clarke en Flaherty (2002) spreken over een revolutionaire ontwikkeling. Zij verwachten dat 90 procent van de kunsthandel zich naar het internet zal verplaatsen. Ook concludeerden zij dat tweederde van de kunstenaars zeer positief staat ten opzichte van het verkopen van kunst via het internet. Ongeveer de helft van de potentiële kopers bleek echter niet bereid via internet kunst te kopen. Twijfel aan de veiligheid van websites, zorgen over de kwaliteit van de kunst en het bijkomende risico vormen volgens hen belangrijke barrières.
Grote bereidheid
In Nederland deed Van Houwelingen (2008) onderzoek naar online kunstverkoop. Hij vroeg zich af welke factoren de bereidheid van cultuurminnaars bepalen om al dan niet beeldende kunst via het internet te kopen. Bij die factoren maakt hij onderscheid in economische, sociologische, culturele, psychologische en technologische factoren. Onder cultuurliefhebbers vond Van Houwelingen niet alleen een grote bereidheid om zich online op kunstaankopen te oriënteren, maar ook om die, al dan niet op proef, online te bestellen. Voor twee derde van de ondervraagde cultuurliefhebbers vormt online betaling geen belemmering.
Graag snel, duidelijk en gebruikersvriendelijk
Naarmate geïnteresseerden over meer computervaardigheden beschikken, zijn zij eerder bereidheid online kunst te kopen. Ook een grotere diversiteit in het internetgebruik en een hogere frequentie in het online shoppen gaat samen met een hogere bereidheid. De online klant wil eerder kunst kopen als de mogelijkheid bestaat om klachten en/of opmerkingen op de website achter te laten. Op basis van een regressieanalyse stelde Van Houwelingen vast dat van de economische factoren vooral duidelijke contactgegevens, een snelle website en de mogelijkheid om producten thuis te laten bezorgen belangrijk zijn. Van de psychologische factoren blijkt vooral het zoeken naar aanbevelingen over producten heel belangrijk. De bereidheid om online kunst te kopen wordt geremd door gering vertrouwen in online winkelen. Liefhebbers die toch al van plan zijn in de komende vijf jaar kunst aan te schaffen, willen dit relatief vaak ook via internet (culturele factor). Alle factoren overziend blijkt dat geïnteresseerden van online kunstaankopen grote waarde toekennen aan snelheid, gebruiksvriendelijkheid en duidelijkheid van website.
