Recente ontwikkelingen binnen het internet en de mobiele telefonie zorgen ervoor dat culturele instellingen steeds meer aandacht gaan besteden aan en vragen stellen bij hun e(lektronische)-communicatie.
Snellere en betere verbindingen hebben ervoor gezorgd dat de informatie die via het net zijn weg zoekt naar de eindgebruiker technisch en financieel heel wat toegankelijker is geworden. De huidige ontwikkelingen binnen de mobiele communicatie zullen deze toegankelijkheid zelfs nog vergroten, want is de aanwezigheid van een computer binnen een huisgezin nog eerder beperkt, dan is de mobiele telefoon al heel wat meer ingeburgerd binnen alle lagen van de bevolking.
Vandaag de dag heeft 51% van de Belgische huisgezinnen een computer met internetaansluiting. De overgrote meerderheid van hen kiest voor een breedbandverbinding, omdat ze op een snelle en comfortabele manier toegang willen krijgen tot de informatie en duiding die ze zoeken. Vr de komst van breedband was slechts 29% van de internetters meer dan een uur per dag online, nu is dit 69%. 53% van de breedbandgebruikers surft zelfs elke dag.
72% van de Belgen heeft een mobiele telefoon en 65% van hen stuurt regelmatig een sms-je, goed voor 2,7 miljoen berichtjes per dag om snel even af te spreken of vlug een boodschap door te geven. Naast het drukke sms-verkeer wordt ook de vraag naar mobiele informatie groter. Je kan beperkt informatie doorsturen en laten opvragen via deze weg en je kan zelfs naar een korte mening vragen. Er is dus communicatie mogelijk van de organisatie naar de gebruiker (one to many) en van de gebruiker naar de organisatie (one to one), wat interactie op termijn sterk kan vergroten (bronnen: Insites, Claes, ISPA).
Deze trends hebben er dan ook voor gezorgd dat de manier waarop een culturele instelling op het net aanwezig is steeds meer aandacht krijgt. Wat zoekt de virtuele bezoeker en waarom, en hoe verhoudt de virtuele vorm van communicatie zich tot de andere communicatiedragers? Vragen die binnen de huidige communicatiestrategien een niet onbelangrijke rol spelen.
Heel wat culturele instellingen bieden, naast informatie over de voorstellingen en tentoonstellingen voor pers en publiek, ook de mogelijkheid tot inschrijven op een elektronische nieuwsbrief of sms-nieuwtjes. De virtuele bezoeker kan vaak ook tickets online bestellen en hij krijgt de kans om commentaar op een voorstelling of tentoonstelling door te sturen…
Toch blijkt het webgebeuren vaak ergens te haperen. Elektronische nieuwsbrieven en webinformatie zijn vaak niet goed op elkaar afgestemd, zodat ze overlappende informatie bieden. Online tickets bestellen verloopt nog vaak via e-mail of kan niet volledig online worden afgerond en de interactie met de virtuele bezoeker blijkt vaak nog nrichtingsverkeer.
Je website zou nochtans als een perfecte communicatiebrug kunnen functioneren, wanneer je het virtuele gebeuren bekijkt binnen het plaatje van de gentegreerde communicatie. Het webgegeven is niet los te zien van de andere communicatievormen die er bestaan tussen je instelling en je publiek. De informatie die je op internet of via mobiele weg aanbiedt, staat in directe relatie tot de manier waarop je vanuit je instelling of organisatie omgaat met je publiek. Het ene vult het andere aan. Je virtuele stek ligt in feite in het verlengde van je rele plek en vraagt om dezelfde bezorgdheid. Het vormt een deel van hetzelfde verhaal.
Onthaal, logo, ticketing, folders, brochures, e-zines, informatie op websites, online fora en sms-nieuwtjes vormen samen de globale service voor je bezoeker. Wat werkt voor een jongerenpubliek, werkt daarom niet voor een seniorenpubliek. Het is dus een zoektocht op lange termijn waarbij je luistert en kijkt naar je publiek. Het merendeel van dat publiek wil snel en efficint genformeerd worden over de tentoonstelling of voorstelling die ze willen zien. Ze hebben doorgaans niet veel tijd en zijn ongeduldig. Moeten ze t lang wachten bij het binnenhalen van een website en kan je hen binnen drie seconden niet bieden wat ze denken te zoeken, dan zijn ze weg. Een website met kleine en effectieve beelden, korte tekstblokjes en duidelijke informatie kan hier soelaas bieden. De mogelijkheid tot inschrijven op gepersonaliseerde e-zines en sms-nieuwtjes zorgt voor de meest directe informatieflow.
Niet iedereen is echter op zoek naar hapklare informatie. Sommige surfers nemen de tijd om te grasduinen in de diepergaande achtergrondgegevens bij een voorstelling of een tentoonstelling. Er zijn cultuurgenteresseerden die om welke reden dan ook niet altijd de weg naar een voorstelling of een zaal vinden, maar zoeken naar de culturele informatie op internet. Ook zij hebben geen zin om ellenlange teksten te lezen en zwaar fotomateriaal binnen te halen. Korte tekstjes met doorklik-mogelijkheden en snel downloadbare fotos of filmpjes over de collectie van een museum of het repertoire van een gezelschap maken een website voor deze internetbezoeker juist aangenaam en interessant (zie de online collectie van Het Rijksmuseum in Amsterdam). Het is vaak ook deze groep die graag in discussie gaat over de aangeboden topics. Online fora of discussie geven hier heel wat mogelijkheden. De virtuele cultuurplek wordt zo ook een beetje hun plek. Ook hier kunnen gepersonaliseerde e-mails en sms-berichtjes voor een boeiende interactie zorgen (zie de Tate Online in de UK). Is deze vorm van interactie ingepast in de rest van je communicatieplaatje, dan heeft ze alle kans op slagen.
Gentegreerd werken is dus de boodschap. Vanaf het moment dat gedrukte communicatie, het menselijke contact en de virtuele communicatie op elkaar zijn afgestemd, blijkt de appreciatie van je publiek voor je instelling alleen maar toe te nemen. HETPALEIS, een theaterhuis voor kinderen in Antwerpen, zag zo zijn virtuele bezoekersaantal op een jaar tijd meer dan verdubbelen.
Voorbeelden
www.rijksmuseum.nl, www.hetpaleis.be, www.tate.org.uk
Bronnen
www.eeia.co.uk, www.a-m-a.co.uk, www.scp.nl, www.insites.be, www.ispa.be
Auteur: Ann Laenen Freelance consultant en researcher. Klgen & Laenen bvba Nieuwe Media en Cultuurcommunicatie Ann@kandl.be www.kandl.be
