Selecteer een pagina

Een korte geschiedenis van sociale musea in Amsterdam: De Amsterdamse Museumnacht en N8

Algemeen
De museumnacht in Amsterdam is in 2000 bedacht door een groep assertieve studenten en een aantal alerte museummedewerkers. Het doel: jongeren tussen de 18 en 35 jaar op een nieuwe manier kennis laten maken met de musea in Amsterdam. Een gezamenlijke onderneming, die in het eerste jaar gelijk succesvol is gebleken, en in 2003 voor het eerst uitverkocht met 26.000 bezoekers. Vanaf dat jaar is de organisatie geformaliseerd tot Stichting Museumnacht Amsterdam, inmiddels bekend als n8.


Tot 2004 organiseerde de n8 in samenwerking met de Amsterdamse musea jaarlijks alleen de museumnacht, op de eerste zaterdag van november. Toen het gevoel groeide dat een jonge voorhoede verloren dreigde te raken werd de nachtsalon georganiseerd. De nachtsalon is een voortzetting van de museumnacht, maar dan slechts in n museum per keer. Een soort vrijdagavond, georganiseerd voor een stedelijke voorhoede van cultureel gengageerde jongeren die op een vrijdag ook elders heen zouden willen dan een caf of club. De nachtsalon is inmiddels een keer of 10 georganiseerd, in uiteenlopende musea als het Rijksmuseum, Theatermuseum, FOAM en Energetica, en met wisselende opkomsten. De inspanningen lijken echter waardevol, met nieuwe ervaringen met het organiseren van kleinschalige evenementen voor de grillige doelgroep van jongeren, en een relatie met lokale organisaties en persoonlijkheden die de musea welwillend helpen.

In 2005 is besloten de website n8.nl uit te breiden van een festivalsite die een maand per jaar actief was naar een breder platform met nieuws en achtergronden over de musea in de stijl en toon van de museumnacht. Dit gebeurde in samenwerking met het Amsterdamse interactief ontwerpbureau Grrr Medialab. De eerste toevoeging was een blog met tips, nieuws en verdiepende stukken geschreven door n8-medewerkers en jonge buitenstaanders met een specifieke interesse of expertise. Het blog werkte niet alleen als podium voor nieuwe verhalen en indrukken, maar ook als ingang via Google voor nieuwe bezoekers. Door de veelzijdigheid aan onderwerpen en de vele metadata die een blog oplevert, vonden nieuwe mensen n8.nl in hun zoektocht in Google. Inmiddels, in 2008, komt bijna 90% van de bezoekers via organische zoekopdrachten in Google, Yahoo en MSN. Zoekwoorden lopen uiteen van museumnacht, musea in Amsterdam en n8, naar Piet Parra, Sanne Vogel en kaftan.

De tweede toevoeging was Nachtgeluiden, een platform voor museumverhalen, anekdotes en meningen, gemaakt door wie ze dan ook wil maken. Hoewel het idee hierachter nog steeds een goede is, is de uitwerking lastiger en het resultaat anders dan van tevoren gedacht. Naar voorbeeld van YouTube en Art Mobs (een project uit NY) werd getracht de conventionele audiotour op te breken en te democratiseren. Waar dit mislukte in deze ambitie is het gelukt in een onverwachte: geen jongere gaat zelf een verhaal vertellen over een museumervaring en dit uploaden op n8.nl, maar studenten en stagiaires bij musea doen dit wel. Het gevolg, een groeiende database met een andere kant van het museum, in een andere taal en andere toon dan het marketingverhaal, of het historische verhaal van de conservator. Hiermee biedt Nachtgeluiden een andere ingang tot de collectie van de musea, vanachter de computer of in de tram via de iphone.

De jaarlijkse museumnachtcampagne was de derde wijziging. Was in het verleden MTV met succes mediapartner van de museumnacht, sinds 2006 werd het grootste sociale netwerk van Nederland Hyves dit. Hoewel toch al groot in 2006, Hyves was toen nog niet z bekend en publiek als het nu is. De samenwerking met Hyves gaf toegang tot een grote groep jongeren die online een eigen domein en identiteit aan het opbouwen waren. Door de musea hier te insourcen profiteert de n8 nog steeds van de omvang van het netwerk, het vertrouwen dat mensen hebben in Hyves, en de toepassingen die aan dit platform kunnen worden toegevoegd (video, foto, kaarten, etc).
De festivalsite van de museumnacht werd in 2006 ook aangepakt, met de toevoeging van jouw n8: een persoonlijk programma dat makkelijk kon worden samengesteld met behulp van vinkjes naast de onderdelen. Om dit optimaal te promoten werden ambassadeurs uitgenodigd om hun n8 uit te dragen. Hun selectie werd op blogs en in Hyves geplaatst, met als doel anderen te informeren over de museumnacht en een ingang te bieden in het programma. Deze strategie is in 2007 doorgezet en verfijnd.

Deze socialisering van de museumnacht heeft ertoe geleid dat de gemiddelde leeftijd van de bezoeker van 37 in 2005 naar 32,8 jaar in 2007 is gedaald. De ontwikkeling is nog niet afgerond en zet zich voort in 2008 en verder. n8.nl wordt verder getransformeerd tot portal voor de Amsterdamse musea om jongeren te bereiken, met een videokanaal in samenwerking met het Parool, blogs van studenten, museummedewerkers en anderen, personalisering via Googles OpenSocial en Hyves, verdere ontwikkeling van een mobiel platform in samenwerking met KPN (een samenwerking die in 2005 is ingezet), en in de toekomst lokale geotagged informatie over alle musea in de stad.

Het Amsterdamse model van een onafhankelijke satelliet die in dienst van de musea opereert lijkt een vruchtbare. Het gezamenlijk outsourcen van de zoektocht naar nieuwe manieren om jongeren en musea te verbinden heeft veel inzicht in en ervaring met nieuwe media, nieuwe doelgroepen en nieuwe samenwerkingsvormen opgeleverd. Deze collectieve strategie werd onlangs op het Museums and the Web congres in Montreal door het MoMA en Guggenheim geroemd. De n8 wordt steeds meer benaderd en geraadpleegd door externe personen en organisaties die contact zoeken met de musea in Amsterdam, en andersom ook steeds vaker door de musea ingezet bij het promoten van evenementen en nieuwe tentoonstellingen. De samenwerking met de Reinwardt Academie is hier een voorbeeld van, met wie gexperimenteerd wordt door studenten in te zetten op het blog en het videokanaal. Het verbinden van nieuwe media en technologie aan de rijke archieven en collecties biedt nieuwe vergezichten en accenten voor zowel bestaande als nieuwe publieken, maar ook voor de instellingen zelf. De n8 hoopt de Amsterdamse musea op deze manier toegankelijker en bekender te maken zonder hun kwaliteit en integriteit aan te tasten. Het doel is slechts de toevoeging van de mogelijkheden die sociale media en collaboratieve creativiteit te bieden hebben, als een sfeer rondom de instellingen, die ze met elkaar en met nieuwe groepen verbindt.

Musea zijn door de eeuwen heen altijd ontmoetingsplekken geweest; sociale media zorgen ervoor dat musea die nu ook online kunnen worden.

Auteur: Juha van t Zelfde juha@n8.nl
468

Reactie verzenden

Share This