Nog steeds word ik herinnerd als diegene die het begrip cultureel ondernemerschap introduceerde (in 1992). Ik heb ervan genoten en het heeft mijn boterham belegd. Maar daar wil ik nu van af. Cultureel ondernemerschap is een gewone methode geworden die inmiddels breed wordt toegepast, althans in Nederland en deels Vlaanderen. En waar de mentaliteit ontbreekt, moeten anderen maar hun verantwoordelijkheid nemen.
Wat me wel bezighoudt, is het aantal onderzoekers en adviescentra dat zich het cultureel ondernemerschap eigen heeft gemaakt maar inmiddels uit het zicht is verdwenen. Waar is de door Joop van de Ende gefinancierde UvA-hoogleraar cultureel ondernemerschap Nachoem Wijnberg gebleven? Ooit een substantieel werk terzake nagelaten? EUR-hoogleraar Arjo Klamer, toen gezaghebbend over de waarden cultuur, besteedt inmiddels zijn tijd als wethouder te Hilversum aan B&W-vergaderingen. Ook niet meer op de lijst. En je hebt enkele organisaties – Cultuur-Ondernemen, Nyrenrode en zo meer – die beweren expertisecentra te zijn maar dat niet in woord en schrift kunnen waarmaken.
Giep Hagoort:
Hou op met individuele beleidsplannen. Stop met businessplannen voor een enkel museum of theater.Het is allemaal al gezegd en veel nieuws weet men niet naar voren te brengen. Omdat ik geen behoefte had om in dit gezelschap terecht te komen, heb ik me druk gemaakt over nieuwe uitdagingen voor het cultureel ondernemerschap. Zoiets als ‘Beyond cultural entrepreneurship’. In een essay van oktober 2015 over dit onderwerp bepleit ik een geheel nieuw perspectief voor de culturele en creatieve sectoren: ‘Cooperate or Die! Hou op met individuele beleidsplannen. Stop met businessplannen voor een enkel museum of theater. Keer je niet tegen fusieplannen maar betrek ook niet-culturele instellingen erbij. Stuur als festival je old-boys-netwerk-raad van toezicht naar huis en ontwerp een dynamisch, op social media gebaseerd governance model. Verstoor de traditionele distributieketens door je te verbinden met opkomende do it yourself/do it together-markten. Laat je bestaand publiek weten dat de groep vluchtelingen in je dorp of stad je belangrijkste partner is. Et cetera, et cetera.
Creative cooperation in het post cultureel ondernemerschaptijdperk. Kijk om je heen. Er valt nog verschrikkelijk veel te doen. En te leren.
[UITGEVER:] Dit artikel is onderdeel van de Special Edition voor de BMC CultuurConferentie 2016 over Participatie en Community building.
