De rol van het zakenleven als investeerder in de kunsten is de laatste 15 jaar aanzienlijk gegroeid. In de UK liep het aandeel van priv-investeringen binnen het totale budget dat besteed wordt aan de kunsten gestaag op tot 27%. Ook in Nederland is het klimaat rijp om de connecties tussen de publieke en private sector strakker aan te halen, zeker in een tijd waarin het idee van overheidssubsidie op het gebied van kunst en cultuur steeds meer onder vuur komt te liggen. De traditionele relatie tussen de funder (historisch gezien de overheid) en de gesubsidieerde instellingen is aan snelle veranderingen onderhevig. Veel organisaties hebben de kans aangegrepen om te komen tot innovatieve creatieve samenwerkingsverbanden, waarbij vaak sprake is van gemeenschappelijke zeggenschap en verantwoordelijkheid voor projecten. Op zijn beurt ziet het bedrijfsleven meer en meer de waarde van betrokkenheid bij de kunst- en cultuursector. Het grijpt niet alleen evenementen aan als een geschikt marketingmiddel, maar ziet in steun aan culturele instellingen ook een geschikte manier om nieuwe doelgroepen te bereiken en te komen tot economische vernieuwing.
De serie bijeenkomsten die de British Council in de aankomende maanden organiseert, brengt een aantal recente innovaties uit de UK op het gebied van vriendenclubs en fondswervingscampagnes, maar ook van de sociale verantwoordelijkheid van bedrijven voor het voetlicht. Bij de British Council bestond al langer de wens om een serie bijeenkomsten te wijden aan dit onderwerp. Met Leenaers Verloop en de ACMC zijn de juiste partners gevonden om dit plan te verwezenlijken. Mede gezien de recente discussies over de cultuurnota leek de tijd nu rijp. Gesubsidieerde instellingen worden uitgedaagd om de deuren van hun instituut open te gooien, bezoekersaantallen te vergroten en nieuw publiek te winnen en wegen te zoeken buiten hun traditionele communicatiekanalen.
In de UK is de situatie zowel wat staatssteun voor kunst en cultuur betreft als de culturele context zelf anders dan in Nederland. Daar werd al in de jaren 80 de staatssteun voor de kunsten teruggeschroefd, zodat de kunstensector gedwongen werd om op zoek te gaan naar alternatieve vormen van financiering. Een van de initiatieven was de oprichting van de Association for Business Sponsorship of the Arts (ABSA), later Arts & Business. Philip Spedding van A&B is een van de discussieleiders in deze serie bijeenkomsten.
Het belang van vriendenclubs
Doel van de serie is niet om ideen uit de UK in Nederland te importeren en ze hier werkzaam te maken, noch gaat het erom dat experts uit de UK Nederlanders gaan vertellen hoe het werven van kunstsponsors in zn werk gaat. De bijeenkomsten geven wel een gelegenheid om ervaringen en ideen uit te wisselen, en de UK heeft op dit gebied een aanzienlijke ervaring te bieden. De eerste sessie gaat over Vriendenclubs en Committed Giving. In de UK is gebleken dat vriendenclubs een zeer interessante, constante bron van inkomsten kunnen vormen. Het is wel zo dat dergelijke vriendenclubs pas rendabel worden als er een bepaald volume wordt bereikt, er op een professionele en kostenefficinte manier wordt geworven en aan relatiemanagement wordt gedaan. Dit betekent over het algemeen dus ook een investering. Anders dan in Nederland, waar het onderhouden van relaties vaak de taak is van een of meer vrijwilligers, stelt men in de UK meestal een medewerker aan die tot taak krijgt een geoliede donateursmachine draaiende te houden. Ook leert de ervaring in de US en UK dat grote giften bijna altijd afkomstig zijn uit de cirkel die het dichtst bij de instelling ligt, dus van bezoekers en met name de vrienden. Daarnaast werd duidelijk dat circa 10% van de vrienden in staat en bereid is om grotere bedragen te doneren dan de jaarlijkse minimumbijdrage, mits zij op de juiste manier benaderd worden. Ook vanuit het oogpunt van major gifts is een vriendenclub dus een interessant fenomeen.
In de Verenigde Staten en ook in de UK vormen bijdragen van particulieren vaak een substantieel deel van de inkomsten van (culturele) non profit-instellingen. Dit betekent dat potentile gevers ook veel meer gewend zijn dat om een bijdrage gevraagd wordt. Tegelijkertijd is duidelijk dat instellingen ook veel meer gewend zijn om te vragen. Ook in Nederland wijst de ervaring uit dat mensen best bereid zijn om bij te dragen als dat wordt gevraagd, mits dat op de juiste manier en op het juiste moment gebeurt. De meeste Nederlandse culturele instellingen ontbreekt het aan deskundigheid op dit gebied: wie vraag je, wat vraag je, wanneer vraag je? Naast gene om te vragen en gebrek aan kennis van wervingstechnieken, bestaat er in Nederland een zekere weerstand bij culturele instellingen om (potentile) gevers daadwerkelijk bij hun organisatie of project te betrekken. En dat terwijl de Amerikaanse ervaring juist leert dat betrokkenheid het belangrijkste motief is om grote bedragen te geven. Dat is in Nederland waarschijnlijk niet anders. Degene die meehelpt een projectplan van een financile instelling te ontwikkelen, zal zich veel meer betrokken voelen, en zich ook daadwerkelijk willen inzetten voor het slagen van het project. De ervaring en de wervingstechnieken uit de UK en de US zijn dan ook zeer bruikbaar in Nederland. Daarbij gaat het er niet om n op n te kopiren, maar wel om de ook in Nederland in ruime mate aanwezige particuliere middelen beter te kunnen inzetten in de culturele wereld.
—
De bijeenkomsten in de serie Innovatie uit de UK: Building creative partnerships between business and the arts vinden plaats in het Lloyd Hotel, Oostelijke Handelskade 34, Amsterdam, van 14.30 tot 17.00 uur. Voertaal is het Engels. Iedere bijeenkomst centreert op een specifiek aspect van het onderwerp, met case studies over innovatieve voorbeelden uit de UK. Na een introductie door de gastsprekers volgt een plenaire discussie. Daarna zal de aangesneden problematiek worden besproken in kleine groepen. De bijeenkomsten worden afgesloten met een informele borrel.
Voor meer informatie en het volledige programma van de serie: kijk naar onze website www.britishcouncil.org/netherlands-arts-business.htm of ga naar www.gvr.nl om u aan te melden.
Programma
Friends Schemes and Committed Giving
Donderdag 2 December 2004
Gastsprekers: David Dixon, DDA associates;
Russel Le Page, Royal Academy of Arts
Major Gifts and Capital Campaigns
Donderdag 10 Februari 2005
Gastsprekers: Julian Marland, voormalige Campaign Director bij South Bank Centre en Senior Fundraiser bij het British Museum;
William Conner, Managing Director Brakeley Ltd.
Business, Community and the Arts – Corporate Social Responsibility (CSR)
Donderdag 7 April 2005 (onder voorbehoud)
Gastspreker: Phillip Spedding, Arts & Business (onder voorbehoud).
Arts & business sharing the dialogue
Donderdag 2 Juni 2005 (onder voorbehoud)
Gastsprekers: Julia Rowntree, Arie de Geus (voormalig hoofd Group Planning bij Shell), LIFT Business Arts Forum (onder voorbehoud)
