Leerling reparateur aan het werk onder begeleiding van vrijwilliger
Ambacht Noordwolde is vijf jaar geleden ontstaan uit een burgerinitiatief om het vlechtambacht en de participatie in Noordwolde te bevorderen. Het initiatief werd als pilot ondersteund door de gemeente Weststellingwerf en de provincie Friesland om het dorp Noordwolde economisch en sociaal beter tot zijn recht te laten komen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt het mooie vlechtambacht te leren. Ambacht Noordwolde is gevestigd in het monumentale pand van het Nationaal Vlechtmuseum om kennis en kunde te delen en waar mogelijk samen te werken, en daarnaast de rol van erfgoed te combineren met recreatie en toerisme.
Klanten uit Limburg blij met de gerepareerde knopstoel van vader
In 2018 werd door een aantal inwoners van Noordwolde een werkgroep opgericht om een sociaal project op te zetten. Na enkele brainstormsessies kwamen de initiatiefnemers uit bij het rietvlechtverleden van Noordwolde en het idee om een uitstervend ambacht nieuw leven in te blazen en daar jongeren die langdurig in een uitkeringssituatie zitten en licht verstandelijk gehandicapten bij te betrekken door hen een vak te leren en hun daarmee een toekomstperspectief en zelfvertrouwen te bieden. Hiertoe werd Stichting Ambacht Noordwolde opgericht.
Overdracht van expertise
Ambacht Noordwolde zocht samenwerking met het Nationaal Vlechtmuseum, dat sinds 2001 is gevestigd in de voormalige Rietvlechtschool, een rijksmonument. In het museum heeft de stichting sinds medio 2018 een werkplaats, die in het begin één dag per week open was. Inmiddels ontvangt Ambacht Noordwolde er diverse doelgroepen, die worden begeleid bij het vlechten van manden en het repareren van oude rotanmeubels. De vorm waarin dit plaatsvindt, heeft het meeste weg van een gilde (leermeester/gezel). De twee leermeesters komen uit Noordwolde en hebben het vlechten geleerd van hun ouders of op de voormalige Rietvlechtschool. Zij begeleiden de vlechters en dragen hun expertise over. Zo geven zij het vak door aan zowel de vrijwilligers die bij Ambacht Noordwolde werken als de deelnemers uit de verschillende doelgroepen. Daaronder zijn statushouders die taalstages combineren met de vlechtopleiding, en jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het is de bedoeling dat zij met behulp van deze werkervaring kunnen integreren of re-integreren op de arbeidsmarkt. Maar ook wie alleen voor zijn plezier manden en rotan wil leren vlechten is welkom bij de stichting.
Andrea Schrok:
We hopen dat deelnemers enthousiast blijven en er later iets mee willen doen of willen doorgeven.
Het repareren van voornamelijk oude/vintage rotanmeubels is op dit moment ook een bron van inkomsten voor de stichting. Er worden uit heel Nederland items gebracht voor reparatie, waar vaak een emotionele waarde achter zit, zoals een meer dan honderd jaar oude stoel die bij ouders of grootouders in de kamer stond. De verhalen rond de meubels zijn soms ontroerend en de reparateurs en de leerlingen zijn trots op het resultaat. Dit is een mooi voorbeeld van het effect op sociaal-maatschappelijk terrein en van de rol van erfgoed daarin.
De bezoekers van het Nationaal Vlechtmuseum kunnen ook de werkplaats van Ambacht Noordwolde bezoeken. Daar zien ze de leermeesters en de deelnemers samen vlechten. Ze kunnen niet alleen de resultaten van het vlechten bekijken, maar letterlijk zien hoe het oude vlechtambacht tot leven komt. Op deze manier komen erfgoed, recreatie en traditie samen.
Projectplan ‘Ontwerp en design Rotan 2.0’
In 2020 heeft Ambacht Noordwolde meegewerkt aan het projectplan ‘Rotan 2.0’, een opdracht van de Provincie en de gemeente Weststellingwerf. Het doel was door middel van de lokale productie van natuurlijke grondstoffen, in dit geval het telen van wilgentenen, het cultureel erfgoed nieuw leven in te blazen en hierbij het plaatselijke onderwijs te betrekken. Om dit te realiseren, werd er een samenwerking aangegaan met het Terra College en het Technasium in Wolvega en gezamenlijk (met leerlingen en docenten) een uitvoeringsprogramma gemaakt. Uitgangspunten hierbij waren dat het gewas de grondstof zou vormen voor de objecten, er 3D-technieken zouden worden gebruikt bij het ontwerpen en dat als eindresultaat een item zou ontstaan dat bruikbaar en eventueel verkoopbaar zou zijn.
Ambacht Noordwolde leverde de kennis aan de scholen door hun leermeesters in contact te brengen met de docenten en de leerlingen en een bezoek aan het Vlechtmuseum en de werkplaats van Ambacht Noordwolde. Het project is met succes afgerond.
Meer weten
Voor meer informatie, zie de eigen website van Ambacht Noordwolde (https://ambachtnoordwolde.nl/) en het verslag ‘Ambacht Noordwolde – rietvlechten brengt nieuwe kansen’ in het kader van ‘Faro in de praktijk’ op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (https://www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/erfgoedparticipatie-faro/faro-in-de-praktijk/ambacht-noordwolde).
Andrea Schrok heeft een eigen bedrijf in coaching en ontwikkeling in Noordwolde en is ¬een van de initiatiefnemers van Stichting Ambacht Noordwolde.
