Residenties Utrecht
Residenties in Utrecht is een project van inspiratie en verbindingen. Rondom de komst van een internationale denker, maker, of kunstenaar worden meerdere partners betrokken, op gebied van cultuur, wetenschap, onderwijs en de stadswijken. Met workshops, masterclasses, lezingen, gesprekken en optredens verbinden de Residenten zich aan verschillende Utrechtse initiatieven. Zo profiteren niet alleen de specialisten of het kennerspubliek van hun aanwezigheid, maar ook studenten, amateurs, young professionals en andere geïnteresseerden.
Residenties in Utrecht zet zich in voor een hoogwaardige en pluriforme culturele infrastructuur, waar de volledige keten van amateurkunst, cultuureducatie, talentontwikkeling, productie en presentatie zoveel mogelijk benut wordt. Het project is ontstaan vanuit gezamenlijke culturele muziekinstellingen in de stad tijdens Utrecht Muziek 2014. Het concept – bedacht vanuit de muziek maar inzetbaar voor alle kunstdisciplines – werd al snel gedragen door een bredere groep culturele instellingen (musea, festivals, podia), Universiteit Utrecht en Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Deze ‘coalition of the willing’ heeft in september 2014 gesproken met gemeente Utrecht over voortzetting van het project, met resultaat. De draagkracht van de samenwerkende partners, die dwarsverbanden legden tussen kunst, cultuur en onderwijs met een genre-overstijgende insteek, was daarin leidend.
Sinds 2015 is Residenties in Utrecht ondergebracht bij Cultuurpromotie Utrecht, een onafhankelijke partner in de stad, die gespecialiseerd is in collectieve marketing. De lokale overheid speelt hier een rol in het stimuleren van dit creatief ecosysteem door het financieel mogelijk te maken: een project dat hoort bij de stad en haar bewoners, verbindingen legt in de stad, ruimte zoekt voor slimme oplossingen voor de stad en dat internationale gasten tot lokale buren maakt. Gemeente Utrecht stelt in 2014, 2015 en 2016 subsidie ter beschikking voor Residenties in Utrecht.
Samenwerking in de stad
Voor het delen van de komst van inspirerende gasten wordt actief gezocht naar aansluiting van zoveel mogelijk instellingen in de stad, aansluitend bij de interesse van de kunstenaar en de vragen die er in de stad leven. Een voorbeeld: de Marokkaanse muzikant en vrijheidsdenker Walid Ben Selim kwam naar Utrecht op uitnodiging van Culture Connection en Arjen de Vreede (dj DNA en producer). Zij bezochten in de Marokkaanse hoofdstad Rabat een concert van Walid Ben Selim en waren meteen verkocht: “Als er sinds de Arabische lente op cultureel vlak iets positiefs naar buiten gekomen is, dan is het de muziek van Walid Ben Selim wel. Walids liefdevolle en poëtische benadering van de zoektocht naar een nieuwe Arabische identiteit staat haaks op de huidige maatschappelijke verharding waarmee deze identiteit geconfronteerd wordt.”
De Marokkaanse zanger, dichter en vrijheidsdenker verbleef een week in Utrecht om in eerste instantie muziek te maken met verschillende muzikanten in Kytopia. Zij bereidden met dj DNA als artistiek leider een concert voor dat plaatsvond in een uitverkocht en stampvol TivoliVredenburg, waar een rappende Turk uit Overvecht naast de wethouder Cultuur, een tekstvirtuoze Marokkaan uit Kanaleneiland, en een Conservatoriumstudent uit Utrecht stond. Ook maakte Walid Ben Selim een reis door de stad Utrecht en ontmoette hij jongeren in Overvecht, Arabische muzikanten in het asielzoekerscentrum en volgden leerlingen van de Weekendschool een poëzieworkshop voordat zij het concert bezochten.
Residenties in Utrecht
De stad krijgt een impuls: aan de hand van het verblijf van internationale gasten, vindt bundeling van kennis en cultuur plaats, worden samenwerkingsverbanden dwars door de stad heen gecreëerd en worden verschillende publieken samengebracht. Dat is een inspirerend proces voor de stad maar kost ook tijd en vraagt om een nieuwe manier van communiceren.
Nieuwe communicatie
Door communicatiestrategieën van culturele organisaties en kennisinstellingen samen te voegen, bereikt een Residentie een veelvoud aan publiek. Iedere mee-organiserende partner heeft een eigen publieksbereik en perscontacten en zet deze in. Tijdens de Residenties worden die publieksgroepen aaneen gesmeed tot een groter publiek, genre-overstijgend en multidisciplinair. Deze vorm van schaalvergroting wordt bewust gezocht en blijkt in de praktijk te werken. Concerten en lezingen die met het stempel van Residenties in Utrecht georganiseerd werden, verkochten makkelijk uit of trokken een aanzienlijk groter publiek dan de partners normaal hebben, zelfs wanneer verschillende evenementen bij elkaar werden opgeteld. Hetgezamenlijk doel is een zo groot mogelijk publiek te bereiken; de verhouding tussen dit gedeelde belang en de eigen belangen die de afzonderlijke partners ook willen communiceren, wordt verder onderzocht. Hoe communiceer je samenwerking? Wat is ieders merkidentiteit? Wat is de beste manier om deze projecten, de kracht van deze samenwerking, in de stad (en daarbuiten) neer te zetten?
Deze multidisciplinaire samenwerking, met sterke koppeling tussen artistieke inbreng en (inter)nationale marketing biedt de stad eveneens kans zich internationaal te profileren. Met de partners wordt nadrukkelijk gezocht naar internationale media die de Resident volgen, of waarvoor de inhoud van de Residentie van belang is. In 2014 en 2015 is ervaring opgebouwd met het uitnodigen van pers voor het bijwonen van een Residentie, het organiseren van ontmoetingen met relevante Utrechtse personen (zowel van de uiteenlopende instellingen als publieksgroepen) en het creeëren van een bijzondere ervaring rond het verblijf in de stad, waarover via social media, online en offline artikelen rondom de Resident bericht wordt.
—
Dit artikel is een verdieping van de presentatie op Cultuur in Beeld, congres in Den Haag op 14 december jl. MMNieuws selecteerde een aantal presentaties en vroeg deze nader uit te werken. Voor een breed verslag van het hele congres!
