Stockholm kent maar liefst twee operahuizen: de traditionele Kunliga (Koninklijke) Operan en de veel informelere Folkoperan (Volksopera). In termen van publieksbereik is de Folkoperan, met jaarlijks rond de tweehonderdvijftig voorstellingen, n van de belangrijkste operahuizen van Scandinavi. Producties worden bij succes regelmatig verlengd niet erg gebruikelijk in de operawereld en kunnen daardoor voor meer dan 60% (!) worden gefinancierd door inkomsten uit kaartverkoop.
De Folkoperan staat bekend om zijn onconventionele maar gewaardeerde operaproducties. Daar komt nu een vooruitstrevende dienstverlening bij, want kaartverkoop via een wap-site is elders nog een onbekend verschijnsel. Met twee van de drie wereldmarktleiders in mobiele telefonie (het Finse Nokia en Zweedse Ericsson) vormt Scandinavie wat betreft mobiel telefoongebruik echter een Europese uitzondering. In Stockholm heeft n op de drie inwoners een mobieltje. Een wap-site is dan misschien geen overbodige luxe. Ook in Nederland is de mobiele telefoon de status van niche-product inmiddels flink ontgroeid. In 2004 zullen naar verwachting meer mensen een mobieltje hebben dan een vaste verbinding. Parallel hieraan is het niet onwaarschijnlijk dat ook mobiel internet zich de komende tijd flink zal ontwikkelen.
Wap is in Europa tot nog toe eigenlijk de enige manier om via de mobiele telefoon het internet op te gaan. Het gaat vooralsnog om betrekkelijk eenvoudige diensten, die rekening houden met de beperkte afmetingen van het display. Een wap-site bestaat uit een aantal schermpjes met tekst, invoervelden, keuzemenus en eventueel plaatjes, waar met behulp van de toetsen doorheen gebladerd kan worden. Wie echt op de hoogte wil zijn onthoudt dat, net als bij een kaartspel, zon schermpje een card heet en de verzameling schermpjes een deck.
Het bestellen van toegangskaarten bij de
Folkoperan werkt als volgt (zie ook afbeeldingen). Na het wap-adres te hebben ingevoerd, kan op de eerste drie schermpjes via keuzemenus en invoervelden de voorstellingsdatum, het aantal toegangskaarten en gewenste rang worden gekozen. Op het
volgende schermpje dienen adresgegevens te worden ingevoerd, wat enige handigheid vereist met tekstinvoer op de mobiele telefoon. Tenslotte de reservering bevestigen en klaar; sneller en gemakkelijker kaarten bestellen kan haast niet.
Het klinkt leuk op papier, maar navraag leert dat in de praktijk nog nauwelijks kaarten via wap zijn besteld. Gaat deze stroomlijning van de kaartverkoop ook het mobiele Stockholm nog te ver? De site is in ieder geval niet gebaseerd op marktonderzoek, maar kwam tot stand op initiatief van het reklame- en internetbureau Odelius New Media n van de sponsors van de Folkoperan. Een technology push dus: een aanpak die niet vaak geassocieerd wordt met een succesvolle produktontwikkeling.
Hoewel het vooralsnog ontbreken van marktbehoefte als oorzaak van de lauwe reactie kan worden aangewezen, speelt ook de eigenaardigheid van het operabezoek een rol. De belangrijkste succesingredinten van wappen zijn snelheid, gemak, actualiteit en mobiliteit (van de gebruiker). Het is nog de vraag of door toevoeging van n of meerdere van deze ingredinten de kaartverkoop voor het operapubliek aantrekkelijker kan worden gemaakt. Operabezoek wordt namelijk vooral op lange termijn gepland en kenmerkt zich bovendien door een beperkt stoelenaanbod. Als gevolg hiervan is bij opera het veiligstellen van een (specifieke) plek of datum relatief veel belangrijker dan op gemakkelijke wijze, zonder wachten kaarten te verkrijgen. Hierin onderscheidt de opera zich van bijvoorbeeld de bioscoop, waar het bezoek impulsiever is, kaarten tot korter voor de voorstelling beschikbaar zijn en wappen dus meer aansluit bij het soort vraag en aanbod. Net als bij unieke, grootschalige popconcerten (Madonna in de Arena), kent ook opera fanatieke bezoekers die de voorkeur geven aan zekerheid. Zij halen kaarten liever persoonlijk op dan hun plaats van keuze gemakkelijk en snel telefonisch te reserveren.
Het is misschien wel de droom van elke doorgewinterde theaterbezoeker om, zoals op het beeldscherm bij de kassa, thuis via internet op een plattegrond van de zaal zelf een zitplaats uit te kiezen. Helaas kunnen de reserveringssystemen van de meeste kassas van podiumorganisaties nog geen verbinding met internet aan. We weten dat culturele instellingen met technologische innovatie niet voorop (hoeven te) lopen. Wel zal goede service zich in toenemende zich ook in de kaartverkoop weerspiegelen. Het is bij de ongebruikelijke Zweedse wap-premire dan ook niet de vraag hoe deze nu wordt ontvangen, maar wanneer anderen hem zullen hernemen.
Zelf wappen zonder mobiel
Het wap-adres van de Folkoperan is
