Een dagje uit in een van de grotere historische steden is booming business. Alleen in Zuid-Holland stijgt het aantal vrijetijdsbestedingen in deze categorie al een paar jaar met telkens acht procent. Leiden is een van de steden die de ambitie koestert om optimaal van deze groeiende vraag te profiteren. De gemeente wil het stadsbezoek flink laten toenemen en investeert daarom in de komende jaren stevig in productontwikkeling en promotie. Een pact tussen de betrokken partijen in het kader van het Grote Steden-beleid moet de basis voor succes leggen.
De bezoekersstad Leiden
Leiden is centraal gelegen in de Randstad, dichtbij het strand (met name Katwijk/ Noordwijk), de Bollenstreek (Keukenhof) en een fraai plassengebied. Amsterdam en Den Haag zijn dichtbij en met het openbaar vervoer goed bereikbaar. De Sleutelstad heeft twee trekkers. Ten eerste de intieme historische binnenstad met haar schitterende kerken, statige grachten, grachtenpanden en lieflijke hofjes. Ten tweede het museale aanbod: met de zes Leidse Rijksmusea en het stedelijk museum de Lakenhal bevindt bijna de helft van de Nederlandse museale collectie zich binnen de Leidse poorten.
Doelgroepen
De groei in het bezoek moet zowel komen van Leidenaars, mensen uit de regio, als ook van toeristen uit binnen- en buitenland. Bijzondere aandacht hebben dertigers zonder kinderen (vaak tweeverdieners), gezinnen met kinderen tot 14 jaar en actieve senioren. Belangrijker is wellicht dat Leiden zich richt op bezoekers die, als hoofdonderdeel van een dagje uit, een verhaal willen opdoen. Dat kan gaan over het rijke verleden van Leiden, maar ook over de oudheid, niet-westerse volken, techniek en medische wetenschap of over de natuur.
Cultuur n leisure
Veel bezoekers zoeken voor hun dagje uit een combinatie tussen een bezoek aan een museum of een culturele rondwandeling enerzijds en ontspannen ronddolen in de historische binnenstad anderzijds: neerstijken in een gezellig (lunch)caf of op een levendig terras, een rondvaart en rondsnuffelen in winkeltjes of op een markt met eventueel tot slot dineren en een avondspektakel bijwonen. Indien er s avonds iets bijzonders te doen is, zullen de verblijfstoeristen vaker bereid zijn in Leiden te overnachten. Hoe lang het stadsbezoek duurt, hangt dus grotendeels af van datgene wat de stad naast het culturele aanbod aan leisure te bieden heeft.
Leidse bezoekersmarketing
Doelstelling is daarom meer bezoekers te trekken die uit zijn op een combinatie van cultuur en leisure, deze bezoekers langer vast te houden en het aantal hotelovernachtingen te laten toenemen. Daarnaast is het belangrijk dat de waardering van zowel bezoekers als bewoners voor de historische binnenstad stijgt.
De stad moet op een breed terrein investeren om deze doelen te realiseren. De Leidse bezoekersmarketing richt zich dan ook op verbeteringen binnen acht themas :
1 Gezamenlijke marketingaanpak. Het gedrag en de motivaties van (potentile) stadsbezoekers moeten beter in kaart worden gebracht; de marketinginformatie moet de visie op de ontwikkeling van Leiden als bezoekersstad continu voeden. Investeringen in product en promotie moeten op basis van deze visie plaatsvinden.
2 Binnenstad levendig. Leiden moet bezoekers verrassen met een uitgebalanceerde combinatie van rust en levendigheid. Met name op de grotere pleinen en op of langs het water kan de levendigheid toenemen. Meer terrassen, meer kleinschalige evenementen en meer open boten op het water versterken de stedelijke, historische sfeer.
3 Binnenstad bereikbaar, leesbaar en schoon. Het historische centrum van Leiden moet voor treinreizigers en automobilisten voldoende bereikbaar zijn. Bezoekers moeten bovendien in het centrum gemakkelijk hun weg vinden naar de verschillende bezoekersgebieden. Daarvoor is bijvoorbeeld een vaste wandelroute door het centrum een must. Tenslotte moet de stad met name binnen de historische ontdekkingsgebieden opgeruimd en graffiti-vrij zijn.
4 Meer verblijfsmogelijkheden. In de binnenstad moeten hotel- en pensioncapaciteit in alle kwaliteitsklassen toegevoegd worden. Ook moeten de overnachtingsfaciliteiten voor boten worden uitgebreid. Een stadscamping en bed & breakfast-formules zijn eveneens interessant
5 Nieuw en aanvullend cultuurtoeristisch aanbod. Dit moet aansluiten op het bestaande aanbod. Een bezoekersproduct rond de in Leiden geboren en tot schilder opgeleide Rembrandt, en evenementen als een Son et lumire-spektakel in de zomeravonden kunnen hieraan voldoen.
6 Herstel beeldbepalende monumenten. De monumentale waarde van de binnenstad moet op een aantal plekken versterkt worden door beeldbepalende panden te restaureren.
7 Versterking funshop-aanbod. Het aanbod van kleine, gespecialiseerde winkeltjes in historische straten van Leiden moet worden uitgebreid.
8 Promotie, arrangementen en programmas. Het Leidse cultuur en leisure-aanbod moet via een krachtige stadspromotiecampagne, arrangementen en activiteitenprogrammas aan de man gebracht worden.
Grote Steden-beleid
Om deze ambities waar te maken, is een pact nodig tussen onder meer de gemeente Leiden, de Leidse musea, stichting Leiden Promotie/VVV, de Kamer van Koophandelvan Rijnland en de horeca. Het Grote Steden-beleid biedt hiervoor een prachtig kader, omdat het juist uitgaat van interactieve planontwikkeling. Vandaar dat de marketing van de historische stad als een van de hoofdlijnen van het Leidse GSB-ontwikkelingsprogramma is opgenomen.
Het programma is in mei j.l. door de Leidse gemeenteraad vastgesteld. In de komende maanden gaan bovengenoemde partijen de projecten binnen de acht themas benoemen en zal een structuur worden ontwikkeld die een strak geregisseerde uitvoering van de projecten kan garanderen.
Auteur: Hans Goossensen is werkzaam bij de gemeente Leiden als adviseur stadsmarketing en publieke dienstverlening
