Als docent van de Reinwardt Academie – de enige HBO-opleiding voor cultureel erfgoed in Nederland – probeer ik naar beste eer en geweten mijn steentje bij te dragen aan het afleveren van de bekwame erfgoed-professional van morgen. Vooral voor de praktijkgerelateerde bekwaamheid is het noodzakelijk dat je constant reflecteert en reageert op veranderingen en ontwikkelingen binnen het werkveld. De vraag is of de erfgoedprofessional van morgen het de komende jaren zwaar te verduren krijgt als het aan de kabinetsplannen ligt. Of ligt hier wellicht juist een uitdaging? En hoe reageer je als onderwijsinstelling op de kabinetsplannen?
Toen ik zelf begon met mijn studie geschiedenis werd mij verteld dat ik weliswaar een uiterst mooie studie had gekozen, maar dat ik er geen droog brood mee zou kunnen verdienen. Ik heb geprobeerd van de nood een deugd te maken. Het Chinese woord voor crisis betekent ook uitdaging. Juist in crisissituaties ontstaan vaak kansen en mogelijkheden.
Mooie voorbeelden hiervan vind je in Berlijn. Door de tweedeling van de stad waren veel erfgoedinstellingen in meervoud aanwezig. De regering van Berlijn moest na de hereniging enorm bezuinigen. Twee stadsmusea kon en wilde de stad Berlijn niet meer betalen. De twee collecties werden in het oude Oost-Berlijnse stadsmuseum herenigd. Maar er ontstond daardoor ook iets nieuws, namelijk de uitdaging om het West-Berlijnse stadsmuseum een nieuwe inhoud te geven. Uit de afdeling joodse geschiedenis ontstond het Jüdisches Museum. Dit museum is nu uitgegroeid tot een van de bekendste musea ter wereld.
Een ander Berlijns succesverhaal uit die transformatieperiode is de Lange Nacht der Museum. Een uit de crisis geboren initiatief om de Berlijnse musea meer op de kaart te zetten groeide uit tot een wereldwijde Export-schlager.
Binnen mijn eigen vakgebied (erfgoedtheorie en beroepsethiek) zie ik het niet voor niets als een grote uitdaging om begrippen als betekenisgeving, maatschappelijke relevantie, maar juist ook het begrip sociale cohesie, naast het concept cultureel ondernemerschap te leggen. Niet voor niets is de Reinwardt Academie, vanuit de gedachte dat erfgoedinstellingen in de toekomst steeds meer gaan en moeten samenwerken, van een museale opleiding tot een erfgoedbrede opleiding geworden.
Niet voor niets is de Reinwardt Academie druk bezig met het opzetten van een minor cultureel ondernemerschap en niet voor niets worden binnen de colleges erfgoed-ethiek modellen gebruikt waar de missie van een erfgoedinstelling gerelateerd wordt aan de inkomsten. Waarom? Omdat wij bekwame erfgoedprofessionals willen opleiden voor de uitdagingen die zij in een erfgoedwereld in transformatie zullen tegenkomen.
Auteur: Tekst: Léontine Meijer-van Mensch Léontine Meijer-van Mensch is als docent Erfgoedtheorie en professionele ethiek verbonden aan de Reinwardt Academie (leontine.meijer@ahk.nl).
Referenties:
Links:
