Heeft de gemeente voor jou gekozen vanwege je managementkwaliteiten?
Ik hoop dat ze niet alleen gekeken hebben naar mijn managementcapaciteiten maar juist naar mijn inhoudelijke visie. De Mondriaan Stichting is bij uitstek een artistiek bedrijf. Toen ik daar aantrad, was ik misschien geen groot deskundige op het gebied van beeldende kunst maar ik ben wel in staat geweest om het in korte tijd tot een van de beste fondsen te maken. Ik heb daar twee- tot driehonderd adviseurs om me heen verzameld. Ik ga me bij de Stadsschouwburg ook intensief bezighouden met de programmering. Dat zie ik als een van mijn belangrijkste taken.
Welke plannen heb je met de Schouwburg?
Ik concentreer me allereerst op de programmering. Ik ben bijvoorbeeld in gesprek met het Zuidelijk Toneel om te kijken of ze een speciaal project kunnen doen met de schouwburg. Als ze met een goed plan komen, kunnen ze het hele gebouw krijgen. Ik zou graag willen dat er op actuelere basis toneel gemaakt kan worden. Verder wil ik, vooruitlopend op de nieuwe zaal die in 2006 klaar is, samenwerking zoeken met de Melkweg en Paradiso. Ik denk daarbij aan combinaties met popmuziek of dance, waarbij je ook van elkaars publieksgroepen gebruik kan maken. Een heel recent voorbeeld is het eindfeest van de Museumnacht in de Stadsschouwburg met goede dance-acts. Intern bekeek men zoiets hier aanvankelijk wel als iets commercieels, maar ik zie het gewoon als programmering. Commercile verhuur heeft absoluut geen prioriteit.
Daar hebben jullie waarschijnlijk ook weinig ruimte voor met veel
vaste spelers. Hoe ga je dat doen met de programmering van nieuwe dingen?
Dat is lastig. Ik heb tijd nodig. De programmering van dit seizoen ligt vast. Volgend seizoen kan ik nog marginaal wat invloed uitoefenen en daarna komt de periode van verbouwing. Pas in 2006 kan ik echt een stempel drukken op de programmering. Dat frustreert me wel een beetje.
Wat misschien wel kan op korte termijn is de verbouwing van het huidige gebouw. De Stadsschouwburg Amsterdam is wellicht het mooiste theater van Amsterdam, maar ook oubollig in de inrichting. Ik heb het dan niet over het pluche dat is prachtig! maar over de uitstraling, de lampjes, het licht en de vieze kleur op de muren. Het is een soort jaren zeventig uitstraling. Dat zou ik zeker willen moderniseren. Het gebouw is s avonds niet uitgelicht en staat met zijn rug naar het Leidseplein. Ik zou het gebouw een opener uitstraling willen geven. Daar is geld voor nodig. Dat zie ik wel als een uitdaging.
Wat is de planning van de verbouwing?
Voor het huidige gebouw is nog geen planning en ik hoop dat het sneller kan dan de bouw van de nieuwe zaal. Maar er is externe financiering nodig. Het is een beetje hetzelfde verhaal als bij het Stedelijk Museum: fixatie op de nieuwbouw. Het bestaande gedeelte van het gebouw wordt een beetje aan zijn lot overgelaten.
Wat is het bezoekersprofiel en heb je concrete plannen om meer allochtone jongeren naar de schouwburg te krijgen?
Ik zit hier nu net drie weken en weet niet hoe het profiel eruit ziet. Het zal er vast wel zijn. Ik ben hier natuurlijk al wel veel geweest. In mijn observatie is er een grote MAW Stadsschouwburg Amsterdam
variteit. Weinig trouw publiek, snel en streng. Bij goede kritieken gaat een voorstelling lopen, maar bij slechte kritieken loopt de belangstelling snel terug.
Ik vind dat de schouwburg een plek moet zijn waar alle bevolkingsgroepen zich op de een of andere manier in herkennen. Met de Museumnacht zullen er veel jongeren afkomen op de activiteiten die we hebben. Ik denk dat je zo langzamerhand met de jongeren automatisch ook de allochtone jongeren meekrijgt. Ook door onze samenwerking met Theater Cosmic met de Koningin van Paramaribo en het gala van Hollandse Nieuwe. Het is van belang om samenwerking te zoeken met groepen die contact hebben met allochtonen in plaats van dat zelf te proberen. Zo kun je elkaar versterken.
Veel mensen vragen of ik nu ook internationaal ga programmeren, maar daar is niet genoeg budget voor. Ik ga liever samenwerkingsverbanden aan met interessante ontwikkelingen hier in Nederland, dan dat ik het beperkte budget besteed aan een of twee internationale producties. In eerste instantie zullen we daar ook geen extra geld voor krijgen.
Hoe komt het dat jullie website zo weinig informatie geeft?
Dat moet je aan mijn voorgangers vragen. Het is gewoon lamlendigheid geweest, ik kan er geen ander woord voor vinden. Naar elkaar blijven kijken terwijl niemand de verantwoordelijkheid neemt. Het budget is er wel. Al zou ik het zelf moeten betalen bij wijze van spreken dan. Eind van het jaar moet er een goede website met reserveringsmogelijkheden zijn. www.stadschouwburgamsterdam.nl
Wil je je reactie geven op de volgende culturele actualiteiten?
De financiering van het Holland Festival
Er ligt een advies dat aangeeft dat er, als je een vergelijkbaar festival wilt als Edinburgh, Salzburg of Avignon, meer geld nodig is. Dat is waar, maar de vraag is natuurlijk of je vindt dat in Amsterdam aan het Leidseplein een dergelijk festival moet plaats vinden: gebruik makend van de culturele gebouwen, maar door een ander georganiseerd. Het is ook de vraag of er een aparte stichting voor nodig is. Moet je niet gewoon de bestaande kunstinstellingen inschakelen en dan samenwerken? De commissie heeft die vraag niet beantwoord. Je zou ook een deel van het geld aan Paradiso of het Concertgebouworkest kunnen geven, die met hun programmeerkennis misschien wel veel beter in staat zijn iets goeds neer te zetten dan het Holland Festival. De stadsschouwburg heeft Julidans en dat festival heeft de dansprogrammering van het Holland Festival volstrekt overschaduwd.
De participatiemaatschappij voor kunst en cultuur
De doelstelling is om risicodragend te investeren in projecten in de kunstensector. Er was gehoopt dat er interessante projecten op af zouden komen. Er zat tot nu toe niet veel bij dat vanuit rendementsperspectief interessant was. We hebben de organisatie teruggeschroefd en maken geen kosten zolang er niets gebeurt. De leiding, Paul Hermanides van hotel Arena en Leendert van Driel van voorheen Gilde Investment, zal niet meer afwachten, maar in gesprek gaan met interessante culturele ondernemers.
Het mislukken van Las Palmas, instituut voor beeldcultuur Rotterdam
Dat was van het begin af aan geen goed idee. Rotterdam heeft geen natuurlijk publiek voor een dergelijk beeldinstituut. Bovendien: voor een publieksgericht mediacentrum is de belangrijkste partner de omroep, en niet film en fotografie. We hebben in Nederland niet echt een traditie in film en fotografie. Onze filmhelden blijven een beetje steken bij Jeroen Krabbe-achtige helden en daar krijg je geen mensenmassas mee. Kortom, tv is veel essentiler voor mediacultuur dan film en fotografie. In Hilversum begint nu de bouw van het Nederlands Audiovisueel Archief. Volgens mij hadden die twee initiatieven gewoon in elkaar geschoven moeten worden. Met als voorbeeld het National Museum of Photography, Film & Television in Bradford, Engeland.
Melle Daamen (42) is sinds 15 oktober jl. directeur van Stadsschouwburg Amsterdam. Daarvoor was hij onder meer directeur van de Mondriaan Stichting, het cultuurfonds voor beeldende kunst, vormgeving en museale activiteiten en management consultant en interim directeur van het Amsterdam Uit Buro. Verder was hij actief als bestuurslid van de VPRO en de NOS, als commissaris van AT5 en voorzitter van Julidans. Op dit moment is hij voorzitter van de Commissie Cultural Governance, commissaris van de Participatiemaatschappij voor Kunst en Cultuur en bestuurslid Nationaal Filmtheater.
– Meest recente cultuurbezoek de premire van Lear door de Nederlandse Opera.
– Meest recente vrijetijdsbezoek was een vakantie aan de westkust van de VS. Als stad die het gaat maken noemt hij Rotterdam (doet het goed op cultureel gebied, hoewel Amsterdam de hegemonie blijft houden).
– Belangrijkste trend Het gaat in de kunsten steeds meer om artistieke trajecten van kunstenaars die dwars door meerdere traditionele kunstdisciplines heen lopen.
