Een energietransitie waar gebouwd, landschappelijk en archeologisch erfgoed niet in wordt meegenomen? Erfgoedprojecten zonder ambitieuze doelen ten aanzien van energie, hitte of waterveiligheid? In plaats van uitzondering op de regel is het vandaag de dag nog te vaak de standaard. Om hier wat aan te doen hebben we de #ClimateHeritageNL-beweging opgezet. We kunnen niet alleen van elkaar leren, maar vandaag al stappen zetten naar een betere toekomst.
Als young professionals in de erfgoedsector waren wij zeer hoopvol over het klimaatakkoord van Parijs. In de uitwerking zouden alle sectoren samenwerken om de internationale milieudoelstellingen te halen. Nog beter: de jongere generatie werd expliciet gevraagd met elkaar in gesprek te gaan en de voorzitters van de klimaattafels te adviseren – wat naar onze mening absoluut noodzakelijk is.
De grote afwezige
Helaas bleek snel dat er geen deelnemer aan de klimaattafels de erfgoedsector vertegenwoordigt. En dat terwijl circa 80% van onze gebouwde ruimte er al staat en naar schatting 20-30% van deze bebouwing aangemerkt kan worden als historisch waardevol – denk aan zowel de (niet-)beschermde gebouwen als de stads- en dorpsgezichten. De energietransitie zal een grote impact hebben op onze gebouwde omgeving. Daarom vragen veranderingen in onze karakteristieke landschappen met haar historische gebouwen en bodem vol archeologie om een zorgvuldige inpassing. Om de klimaatdoelen te halen moet de erfgoedsector een stem krijgen. Tegelijkertijd moeten we ook de hand in eigen boezem steken: we zien weinig initiatief vanuit de sector zelf. Een misplaatste terughoudendheid met mogelijk risico dat cultuurhistorisch erfgoed al dan niet bewust wordt vergeten.
Gertjan de Boer & Maarten Vieveen:
Erfgoed buiten beschouwing laten (want dat belemmert de energietransitie) of niet mee willen praten met ruimtelijke ontwikkelingen (want dat bedreigt erfgoedbehoud) is onverstandig en naïef: het werkt in onze ogen de kans op schade aan erfgoed of het niet behalen van milieudoelstellingen in de hand.Alhoewel we als young professionals uit de erfgoedsector de gelegenheid kregen de voorzitter van de klimaattafel Gebouwde Omgeving te adviseren, vonden we dat niet genoeg. De erfgoedsector moet in beweging komen: op die manier kunnen we slimmere oplossingen bedenken voor het behoud van het milieu én het behoud van erfgoed. Erfgoed buiten beschouwing laten (want dat belemmert de energietransitie) of niet mee willen praten met ruimtelijke ontwikkelingen (want dat bedreigt erfgoedbehoud) is onverstandig en naïef: het werkt in onze ogen de kans op schade aan erfgoed of het niet behalen van milieudoelstellingen in de hand.
Op de bres
Voor ons is dit besef de aanleiding om in navolging van de internationale #ClimateHeritage beweging een brede Nederlandse beweging op te zetten: #ClimateHeritageNL. Ons doel is dat iedereen vanuit de mogelijkheden die zijn of haar organisatie biedt een maximale bijdrage te leveren aan oplossingen voor milieu én erfgoed. De lessen die hieruit worden geleerd willen we met elkaar delen, door organisaties heen. Daarom bestaat onze beweging uit mensen met verschillende achtergronden (technici, sociologen), van verschillende typen organisaties (ondernemers, overheden en kennisinstellingen) en richten we ons niet tot één specifieke opgave (gebouwen, gebieden, energie, hittestress, waterveiligheid). We zijn er namelijk van overtuigd dat het combineren van perspectieven en disciplines de basis moet vormen voor het laten slagen van de energietransitie.
Wat doet #ClimateHeritageNL dan concreet? We organiseren elke één tot twee maanden een ontmoeting in informele setting om kennis, ervaring en netwerk met elkaar te delen. Daarnaast proberen bewustwording te creëren in de erfgoedsector voor het klimaat, en aan de klimaattafels voor erfgoed. Tot slot willen we graag over onze grenzen kijken en aansluiting zoeken bij de internationale #ClimateHeritage beweging. Kortom: we gaan in 2019 enthousiast aan de slag voor milieu én erfgoed!
Wilt u meer weten, of zich aansluiten?
