Musea en gemeente in dialoog
Sinds de introductie van het Instrumentarium Gemeentelijk Museumbeleid in 2005 is er veel gebeurd in de relatie tussen musea en de gemeenten waarin ze zijn gevestigd. Het contact werd bewust wat op afstand gezet, om daarna weer te worden aangehaald. Tijd voor een nieuwe benadering.
Musea en gemeenten hebben onderling zo hun strubbelingen gehad. Inhoudelijke visies werden een belangrijk gespreksonderwerp, om bij financiële krapte weer van tafel te verdwijnen. Of de samenwerking werd geïntensiveerd vanwege verzelfstandigingsprocessen, terwijl bij dalende inkomsten van gemeenten zowel op de subsidie als op de relatie werd gekort. Deze soms moeizame relatie tussen musea en gemeenten is naar mijn mening een weerspiegeling van twee conflicterende bewegingen in het gedeelde werkveld. Aan de ene kant is er de neiging om risico’s te mijden en dus in te steken op regels, controle en zelfs nieuwe wetgeving. Aan de andere kant ligt er een grotere nadruk op cultureel ondernemerschap, bijzondere experimenten en het opzoeken van onbekende samenwerkingen en grenzen. Dat deze twee bewegingen de relatie tussen gemeenten en musea beïnvloeden, moge duidelijk zijn.
Het is tijd voor een handreiking om het gesprek tussen gemeenten en musea te ondersteunen. Het is een gespreksleidraad waarmee u als culturele organisatie beter zicht krijgt op voor de gemeente relevante vraagstukken en waarmee u als gemeente een beter beeld krijgt van de impact van uw beleidsinspanningen op het reilen en zeilen van musea. Uw antwoorden op de vragen in deze leidraad kunnen helpen om samen gerichter na te denken over de toekomst en de positionering van het museum in de lokale samenleving.
Oplossingen op maat
Zoals er veel diversiteit bestaat in musea, zo bestaat er minstens zo veel diversiteit in gemeenten. Groot en klein, in een landelijk of stedelijk gebied – het verschil in uitgangspositie van elk museum en elke gemeente biedt een keur aan mogelijkheden en doelen. Misschien is een grote instelling op zoek naar de juiste financiële middelen en is een kleinere instelling op zoek naar de juiste vrijwilligers; het lastige van de zoektocht is er niet minder om.
Vanwege de grote onderlinge verschillen wordt in deze handreiking geen norm bepaalt. Zo worden er bijvoorbeeld geen minimale bouwkundige voorzieningen of aantallen beroepskrachten bepleit. De gespreksleidraad is vooral bedoeld om elkaars belangen en mogelijkheden beter zichtbaar te krijgen. De vragen zijn gemakkelijk toepasbaar, praktijkgericht en goed in te kaderen in het dagelijkse werk van culturele organisaties en gemeenten. De gespreksleidraad gaat uit van een breed scala aan relevante en voor velen herkenbare onderwerpen. U kunt deze zo uitvoerig of zo beperkt inzetten als u beiden wilt.
Wij wensen u meer begrip voor elkaars positie in tijden waarin kerntaken worden heroverwogen en koersen worden verlegd, zodat prachtige ambities ruim baan kunnen krijgen.
—
Dit artikel is een verdieping van de presentatie op Cultuur in Beeld, congres in Den Haag op 14 december jl. MMNieuws selecteerde een aantal presentaties en vroeg deze nader uit te werken. Voor een breed verslag van het hele congres!
Illustratieve video’s toegevoegd door de redactie:
