“Betrek de burger”, zo klonk het op 30 april in De Observant. Onder het mom van de ‘participatiesamenleving’ stuurt de overheid aan op meer betrokkenheid van burgers bij het maatschappelijke domein. Dit lijkt te zijn bedacht door de overheid, maar dat is (gelukkig) niet het geval. De overheid reageert op een sterke druk van onderaf, van een grote groep mensen die niet meer wil consumeren, maar een bijdrage wil leveren.
Kijk maar naar de ‘kantelaars’ van Jan Rotmans of de bezetting van het Maagdenhuis. Je ziet het in alle generaties, maar ik zie dit het sterkst in de jonge generatie. Jongeren hebben minder gevoel voor autoriteit, maar daar staat tegenover dat ze veel meer gevoel hebben voor ‘ownership’ en authenticiteit. Als je dit vertaalt naar de wereld van kunst en cultuur, zie je dat jongeren hun eigen ideeën hebben over wat kunst of creativiteit is. Ze kijken op naar rolmodellen en halen daar inspiratie uit. De klassieke rol van ‘de expert’ bestaat in hun wereld niet meer, je leert en ontwikkelt met elkaar. Ze creëren hun eigen ‘scenes’ waarin ze elkaar opzoeken, waarbinnen de grens tussen genres vervaagt en waarin ook niet altijd duidelijk is wie maker of publiek is.
Bij Music Matters proberen we in onze activiteiten zoveel mogelijk jongeren de regie te laten nemen. In zanggroepen verspreid over de stad kiezen fanatieke amateurs hun eigen repertoire en organiseren ze (met onze hulp) hun eigen concerten. Zij hebben geen dirigent of docent maar een ‘zangcoach’ die tips geeft en ze op weg helpt. Artiesten met professionele ambities organiseren hun eigen concerten en doen hun eigen promotie. Ons jongerenpanel ‘Music Matters 2 Me’ geeft ons voortdurend feedback op wat we doen, organiseert eigen activiteiten en heeft zelfs eigen merchandise ontwikkeld. Onze rol is die van talentscout, coach en ambassadeur. Wij zorgen ervoor dat jongeren met een liefde voor muziek – van enthousiaste liefhebber en vrolijke amateur tot ambitieuze professional – zich serieus genomen voelen, dat ze hun eigen creativiteit kwijt kunnen en dat ze kunnen leren van onze kennis en ervaring.
Dat vraagt wel iets van je organisatie. De organisatie is niet meer de expert maar ontwikkelt samen met de buitenwereld een idee over kwaliteit. Voor ego’s is geen plaats. Als je niet wilt delen, zul je ook nooit ontvangen. Doe niet aan ‘verwachtingsmanagement’, maar durf verwachtingsloos te zijn. Gedeelde verantwoordelijkheid zorgt ervoor dat je er sámen voor gaat. Bij Music Matters leidt dit tot succesvolle projecten, volle zalen en een ontzettend positieve sfeer.
Het vraagt ook een nieuwe houding van beleidsmakers en beoordelaars. Ruimte om te experimenteren is nodig om te zoeken naar nieuwe vormen van contact met publiek en doelgroep. Beleid moet meebuigen om ervoor te zorgen dat organisaties zichzelf kunnen vernieuwen.
