Een virtuele visite kent andere beoordelingscriteria dan een bezoek in levende lijve. Online zoek je vooral naar algemene of specifieke informatie. Aan de andere kant verwacht je dat een website van een museum ook het dagje-uit gevoel oproept of op een ander manier (cultureel) vermaak biedt. Het oordeel van een on-line bezoeker is vaak hard. Je hebt niet betaald om naar binnen te mogen en met maar n muisklik ben je weer buiten.
Na het openingsscherm (frontdoor) kom ik terecht op de homepage. Een nogal donker portret waarom juist dit portret? vult het scherm. Dan kan ik kiezen uit acht hoofdonderwerpen (zie afbeelding). Wanneer ik met de muis over deze onderwerpen schuif wordt gelukkig zichtbaar welke informatie zich hierachter bevindt. Hierdoor en door de drie redelijk consistent doorgevoerde
informatielagen van de website (hoofdonderwerp subonderwerp informatie) verlies je je als bezoeker niet te snel in de overdosis aan informatie.
Alle standaardgegevens zijn aanwezig: openingstijden, toegangsprijzen, bereikbaarheid, actuele en toekomstige tentoonstellingen (tot een jaar vooruit), evenementen, enzovoort. Nogal diep verborgen vind ik persberichten en ander nieuws. Verder biedt de website een uitgebreide en inventieve interactieve agenda, die echter niet altijd even duidelijk werkt. In de virtuele winkel zijn zon honderd artikelen te koop, van replicas tot goedkoper merchandise. De winkel is goed georganiseerd: de secure server beveiligt de in te voeren creditcard gegevens en koopwaar kan over de hele wereld worden verstuurd.
De wat uniekere onderdelen vergen ook meer van de computer. Zo staat de hele kunstkrant van het Rijksmuseum (groot!) op een wat minder vindbare plek on-line. Ook kun je het jaarverslag lezen, en per september 2000 de gehele bibliotheekcatalogus raadplegen. De hoeveelheid en compleetheid van de aanwezige informatie is zonder meer indrukwekkend.
En van de meest pretentieuze onderdelen is de virtuele wandeling door 150 zalen, gentegreerd met de digitale collectiedatabase, zoals die ook in het Rijksmuseum zelf valt te raadplegen. De wandeling biedt enorm veel camerashots en goede inzoommogelijkheden. Je kunt van ruim twaalfhonderd topstukken die je op je wandeling tegenkomt een uitgebreide beschrijving en gedetailleerd beeldmateriaal opvragen. Minpuntje van de wandeling: bij elke genomen stap wordt het hele scherm (in plaats van alleen het interactieve schermdeel) herladen. Ook is het vervelend dat je bij het inzoomen een onscherp beeld krijgt.
www.rijksmuseum.nl is zonder meer een pretentieuze website, die past bij het kaliber van het Rijksmuseum als een van s werelds topmusea. Met zesduizend paginas tekst, meer dan vierduizend illustraties en zon honderdvijftig filmpjes is het uitgangspunt blijkbaar dat het museum ook on-line een nationale schatkamer (aan informatie) wil zijn. Het geheel maakt echter soms een wat statische indruk, vooral omdat nieuws en meer interactieve onderdelen niet naar voren zijn gehaald (waarom bijvoorbeeld geen nieuwsitems op de homepage?).
In Amerika hebben musea een deel van hun groei te danken aan een wervend gebruik van internet. Het Rijksmuseum lijkt met zijn website niet direct gebruik te maken van de actieve mogelijkheden tot publieksontwikkeling. De uitstraling en het huidige informatie aanbod van de website zal weinig nieuwe publieksgroepen aanspreken. Ook meer populaire en dynamische mogelijkheden, zoals emaillists en discussiegroepen, zijn niet toegepast.
