Een succesvol intercultureel museumbeleid valt of staat met het vinden van de juiste balans tussen erkenning van het gastland en de culturele identiteit van de bezoeker. Dat concluderen de Mondriaan Stichting en de Nederlandse Museumvereniging in de publicatie Culturele Diversiteit in Nederlandse Musea. De samenstellers doen in de uitgave verslag van 32 recente interculturele projecten in Nederlandse musea.
Musea die interculturele projecten opzetten kunnen rekenen op de steun van de Mondriaan Stichting. In de afgelopen vier jaar zijn daardoor al verschillende projecten mede gefinancierd die tot doel hadden migranten voor museumbezoek te interesseren. In omgekeerde richting worden musea uitgedaagd al hun inventiviteit te gebruiken om drempels naar museumbezoek weg te nemen.
De uitgave bevat een beschrijving van de musea, voorafgegaan door een hoofdstuk over invalshoeken van intercultureel beleid. Het boek besluit met tips, die zijn opgetekend naar aanleiding van de opgedane ervaringen en een essay over musea als veilige plaats voor onveilige ideen.
De publicatie spoort musea aan zelfonderzoek te doen; hoe universeel is de collectie of zijn de tentoonstellingen en de boodschap die daaraan is verbonden? De samenstellers voorspellen dat musea die zich niet aanpassen publiek zullen verliezen, zeker in de grote steden.
Tulpomania
Een activiteit die heel duidelijk een samenhang liet zien tussen de Nederlandse cultuur en een minderheidscultuur, in dit geval de Turkse, was de tentoonstelling Tulpomania, binnen en buiten. Het gegeven dat de Nederlandse tulp, symbool van nationale trots, oorspronkelijk afkomstig is uit Turkije was voor het Frans Halsmuseum in Haarlem aanleiding de Turkse bevolking voor een museumbezoek te interesseren. Het museum zette een museale bollenroute uit door alle zalen en de binnentuin.
De tentoonstelling omvatte tevens 26 tulpenvazen die in opdracht van het museum werden ontworpen door een gelijk aantal Nederlandse en Turkse kunstenaars. De begeleidende teksten waren in het Nederlands, Engels en Turks en de rondleidingen werden in het Nederlands en het Turks aangeboden.
Ruim 1.300 bezoekers met een Turkse achtergrond bezochten het musea. Het Frans Halsmuseum benaderde de doelgroep via een Turks sociaal netwerk. Het publieksonderzoek wees uit dat dit een doeltreffende methode was en onontbeerlijk om de Turkse bevolking te bereiken. De Turkse bezoekers bleken hun museumbezoek als een uitje met familie of vrienden te hebben ondernomen, hadden genformeerd naar extra activiteiten en stelden de mogelijkheid voor ook iets te kunnen eten of drinken.
Musea zullen hier dus energie in moeten steken. Het Haarlemse museum biedt intussen zijn medewerkers een training aan om verder invulling te geven aan zijn interculturele beleid.
