Nijmegen viert dit jaar het feit dat het 2000 jaar bestaat en dat wordt gevierd met een grote serie evenementen. Aan de totstandkoming van dit grootschalig gebeuren mankeerde echter wel het een en ander. In het kader van het thema van dit nummer legde MMNieuws daarom een serie vragen voor aan enkele direct bij Nijmegen 2000 jaar betrokkenen: Wolter Lommerde, Reinoud van Assendelft de Coningh en Lidy Klein Gunnewiek.
Het projectplan voor het jubileum Nijmegen 2000 is gemaakt door een Amsterdams bureau. Waarom?
WL: Bij de pitch die georganiseerd is, was een uitgangspunt om juist verschillende soorten bureaus uit te nodigen.
RvAdC: Dit heeft in de pers aanvankelijk nogal gevoelig gelegen. Ons bureau heeft aanvankelijk ook meegedaan in de pitch als projectbureau. Het bestuur van Nijmegen 2000 heeft na de gezamenlijke presentatie door Sold Out en ons bureau gemeend om de opdracht aan Sold Out te gunnen. Enerzijds kwam dit omdat wij hebben aangegeven dat wij in een samenwerking tussen Sold Out en ons bureau de opdracht alleen konden uitvoeren als wij de eindverantwoordelijkheid hadden, terwijl het bestuur van Stichting Nijmegen 2000 middels een aantal personeelsleden in eigen dienst de regie zelf in handen wilde houden. Anderzijds zal dit zijn gebaseerd op het inhoudelijke voorstel dat Sold Out heeft gedaan.
Wat waren in het kort de belangrijkste doelstellingen die in dit advies geformuleerd werden?
WL: In eerste instantie hebben wij duidelijk gemaakt dat het een feest moest worden voor en door Nijmegen. Wij hebben daarvoor een programmagrid gemaakt, gebaseerd op de pijlers van de stadsidentiteit, de speerpunten van het jubileumprogramma (cultuur, sport, toerisme/recreatie, geschiedenis van de stad en stadspromotie) en met oog op de verschillende doelgroepen voor het hele evenement. Belangrijkste advies was om op het hele programma een kroon te zetten van vijf of zes beeldbepalende evenementen, die de speerpunten vertegenwoordigen en op maat gemaakt worden voor de verschillende doelgroepen (inwoners vs. toerisme; cultuur en sport vs. bedrijfsleven).
LkG: De doelstellingen zijn nu: een feestjaar realiseren van, voor en door Nijmegen, waar mogelijk landelijke uitstraling realiseren, alsmede een aantal blijvende effecten.
Wat zijn de sterke punten van Nijmegen 2000 zoals ze nu in de uitvoering uit de verf komen?
LkG: Er is een zeer breed programma samengesteld waarbinnen de verschillende pijlers die Wolter Lommerde benoemt aan de orde komen. Het programma bestaat uit grote n kleinschalige activiteiten voor verschillende doelgroepen. Met name met het Wijkenfestival met tien edities waarin telkens een ander stadsdeel aan bod komt wordt de doelstelling van, voor en door Nijmegen behaald. Daarnaast is het programma zeer gevarieerd en is het goed gelukt om invulling te geven aan het programmagrid zoals Sold Out dit voorgesteld heeft. Dit hebben wij nog aangevuld met extra activiteiten, bijvoorbeeld met enkele grotere, gratis toegankelijke activiteiten zoals De Aftrap (1 januari op het Keizer Karelplein), Riverside Cinema 2000, Park&Party (weekend lang muziekoptredens voor verschillende doelgroepen), Riverside ROCks (gratis concerten voor jongeren op de Waalkade), Tweeduizeling (soort stadsstrand met theatervoorstellingen) en het slotevent. Met evenementen als Emporium (groot openlucht dance-event in Romeins decor), Rockin Park (nieuw popfestival op Goffertweide), de Donjon (tijdelijke herbouw van de toren van de Valkhofburcht), de tentoonstelling Gebroeders van Limburg en het bezoek van de Koningin halen we zeker de landelijke publiciteit. Dat is voor een deel ook al gerealiseerd. Ook in algemene zin is er reeds de nodige aandacht voor de viering van de oudste stad in de landelijke media geweest.
Ook een sterk punt is dat het (alsnog) gelukt is om ondernemend Nijmegen bij de viering te betrekken. Er is een brainstormgroep met belangrijke ondernemers in het leven geroepen en dit heeft inmiddels o.a. geleid tot een plan voor een structurele nieuwe (feest)verlichting op diverse locaties in Nijmegen. Dit is overigens ook een van de blijvende effecten die Nijmegen 2000 initieert. Een van de andere blijvende effecten krijgt vorm door de Romeinse historie te visualiseren door hedendaagse kunst. Daarnaast keert een aantal evenementen dat dit jaar voor het eerst plaatsvindt jaarlijks terug, zoals Emporium en Rockin Park.
De viering versterkt ook het organisatievermogen van de stad. Er zijn vele nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan. Met name kleinere evenementen en organisaties profiteren van Nijmegen 2000; zij worden in de communicatie van Nijmegen 2000 meegenomen en krijgen daarmee veel meer aandacht dan zij zelf zouden kunnen genereren. Daarnaast is er veel kennis en know how binnen het projectbureau opgebouwd dat we voor de stad willen behouden. We praten met de gemeente over een mogelijke invulling hiervan.
Wat is het ambitieniveau van de gemeente/initiatiefnemers en wordt dit niveau gehaald?
WL: De doelstellingen vanuit de gemeente waren erg ambitieus: Nijmegen 2000 als katalysator voor een blijvend betere stad, een bruisend feestjaar en blijvende effecten voor zowel stadsbinding, hogere cultuur- en sportparticipatie, meer toeristisch bezoek en blijvend zichtbare aandacht voor de cultuurhistorie van Nijmegen. Die (te) hoge ambitie hebben wij ook verwoord. We hebben dan ook in het eerste begin aangedrongen op keuzes in de doelstellingen. Voorzover ik nu in kan schatten zijn er nog geen evenementen georganiseerd met een echt landelijke uitstraling. Ook lijken de blijvende effecten me erg onzeker.
LkG: Bij mijn weten komt het ambitieniveau van de gemeente overeen met wat als doelstellingen is genoemd. Deze worden zoals hierboven hopelijk duidelijk is geworden gehaald. De burgemeester liet in haar toespraak op 1 januari weten dat zij de bekendheid van Nijmegen als oudste stad van Nederland sterk wil vergroten gedurende dit feestjaar oftewel; heel Nederland moet het aan het eind van 2005 weten. Op 1 januari 2005 was die bekendheid 8%, eind april bleek dit 40% te zijn.
Wie was de belangrijkste trekker en wordt het initiatief binnen de Nijmeegse samenleving breed gedragen?
RvAdC: De gemeente en de Gelderlander waren lang de belangrijkste trekkers. Maar het gemeentebestuur heeft de aanpak van de organisatie voor zon groots festival veel te lang laten sudderen, en de gemeenteraad heeft te lang en te vaak te provinciaal over de beschikbaarstelling van een adequaat budget gestoeid. De simpele opdracht van het College en de Gemeenteraad dat het programma vooral wijkgericht moest zijn heeft de mogelijkheden voor een echte nationale en internationale uitstraling van Nijmegen 2000 jaar ernstig belemmerd. Het stichtingsbestuur dat is gevormd vormt een aardige afspiegeling van de samenleving, maar het heeft niet voldoende daadkracht getoond om bij het bedrijfsleven alsook bij de provinciale als landelijke overheid voldoende deuren te openen. Door tijdgebrek is er nooit een echte visie opgesteld over wat Nijmegen 2000 jaar voor de stad en voor de streek zou kunnen betekenen. Door geldgebrek en onvoldoende tijd om middelen vanuit overheid en bedrijfsleven bijeen te zoeken kon de organisatie van Nijmegen 2000 alleen nog in faciliterende zin functioneren, in plaats van initirend.
WL: De gemeente was misschien wel te veel en te lang de enige trekker. Dat was niet goed voor een breed commitment van diegenen die juist zorgen voor een levendige stad.
LkG: Toen ik begon in juli 2004 heerste er overheersend een grote mate van scepsis. Zowel pers, bevolking als bedrijfsleven hadden een zeer afwachtende houding. Vanaf de presentatie van de plannen op 29 september 2004 is hier verandering in gekomen. Ook De Aftrap op 1 januari heeft hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. We merken nu dat
Nijmegen 2000 overal in de stad leeft.
De lijst van geplande evenementen vermeldt vooral culturele manifestaties. Heeft dat iets te maken met het feit dat op dit moment de meerwaarde van cultuur in het kader van citymarketing populair en actueel is?
LkG: Er zijn inderdaad veel culturele evenementen. Maar er is ook veel aandacht voor sport, met het Groot Nederlandse Studentenkampioenschap, de Grote Sportiefdag, de Nationale Loopdag, clinics Marikenloop, een speciale voetbalwedstrijd van NEC tegen een buitenlandse ploeg, en verder voor geschiedenis, met onder meer nieuwe historische wandel- en fietsroutes en de uitgave van diverse boeken, waaronder een nieuw standaardwerk over de Nijmeegse stadsgeschiedenis. Wellicht dat de culturele evenementen het meest opvallen, omdat deze ook de meest grootschalige evenementen zijn.
WL: Culturele evenementen worden sowieso georganiseerd, dus daarbij is het makkelijk aansluiten. En ze bereiken in hun diversiteit een breed publiek. Aan de andere kant was een duidelijke doelstelling om ook juist sport, wetenschap en bedrijfsleven erbij te betrekken. Dat kost echter vaak meer tijd en creativiteit. Eerlijk gezegd vind ikzelf het aantal echt onderscheidende culturele evenementen nog te laag.
RvAdC: De reden hiervoor ligt vooral in onvoldoende voorbereidingstijd en een te klein budget voor het opstellen van een specifiek beleid voor de hele viering van Nijmegen 2000. Daarom moest de organisatie zich beperken tot het onderbrengen van (deels) bestaande culturele manifestaties.
Maar er zijn door het bedrijfsleven wel initiatieven ontwikkeld. Een onderdeel daarvan is een vier dagen durend ondernemerstreffen van Nijmeegse en Limburgse ondernemers onder de titel Mosae Magus Trajectum (zie www.maosaemagustrajetum.nl ) tijdens een wandeling over het Pieterpad, waarbij tal van economische initiatieven kunnen ontstaan. Dit zou ook een jaarlijks terugkerend item kunnen worden.
Ook is een Middeleeuws festival ontwikkeld, dat jaarlijks zou kunnen terugkeren en kan focussen op het middeleeuws verleden van de stad, met keizer Karel de Grote, Frederik Barbarossa, de gebroeders van Limburg en de hertogen van Gelre. Helaas past dat budgettair niet meer in de organisatie voor Nijmegen 2000 in 2005.
Uit het dossier op de website van de Gelderlander blijkt dat er diverse communicatieve themas waren/zijn. Zijn deze ontwikkeld vanuit een specifieke gedachte over de identiteit van Nijmegen? En welke rol speelt de historie van Nijmegen hierbij?
WL: Voorzover ik kan beoordelen is hier niet echt substantieel op gestuurd in de uitwerking van activiteiten. In ons eerste plan hebben wij een vijftal pijlers voor de stadsidentiteit benoemd, waaronder de geschiedenis van de stad. In mijn optiek zijn de Romeinse wortels absoluut een unique selling point in de stadspromotie.
LkG: De communicatieve themas hebben betrekking op het zijn van de oudste stad van Nederland en op de viering van het 2000-jarig bestaan. Met betrekking tot de oudste stad hebben we met de gemeente afgesproken dat de communicatie hieromtrent vooral door de gemeente gevoerd zou worden. Het betreft immers een blijvend thema. Toch nog toe is de communicatie hierover met name door het projectbureau van Nijmegen 2000 gevoerd. Dit geldt ook voor alle communicatie rond de viering van het 2000-jarig bestaan en de evenementen die plaatsvinden als onderdeel van de jubileumviering. Hiervoor is een speciaal thema bedacht, namelijk Verslingerd aan Nijmegen. Dit thema komt binnen onze communicatie overal terug.
Wat zijn volgens jullie de belangrijkste dos en donts bij het organiseren en uitvoeren van zon overkoepelend evenement?
WL: de belangrijkste dos:
– tijdig beginnen met doelstellingen en verwachtingen, en met het vaststellen en klaar leggen van het bijbehorend budget voor de projectorganisatie.
– gebruik maken van onderaannemers voor specifieke evenementen, zodat je zelf de inhoudelijke regiefunctie kunt blijven voeren.
– gebruik maken van elders opgedane ervaring en bestaande expertise.
RvAdC: de belangrijkste dos:
– Start bijtijds, stel een visie op in samenwerking met professionals op dit terrein en zorg vanuit een tijdig opgezette organisatie voor een professioneel budget om een en ander op tijd zowel intern als extern te kunnen realiseren.
– leg de verantwoordelijkheid voor de organisatie nooit in handen van een ambtenaar die over is of een goedwillend amateurbestuur, maar zorg voor een professionele en ervaren projectorganisatie. Zorg voor regelmatige terugkoppeling naar een overkoepelend bestuur en spreek de projectorganisatie ook aan op zn verantwoordelijkheid.
– zorg door openheid in de berichtgeving en duidelijkheid over de omvang van het festival/evenement voor de opbouw van voldoende draagvlak onder de bevolking/het bedrijfsleven/de belangengroeperingen in de stad.
– draag er altijd zorg voor dat hetgeen georganiseerd wordt ook duidelijk en voldoende intern en extern gecommuniceerd kan worden.
LkG: Ik sluit mij graag aan bij de door Wolter en Reinoud aangegeven dos en donts
Hebben jullie nog een opmerking tot slot?
WL: Complimenten aan de werkorganisatie van Nijmegen 2000, die overduidelijk keihard werkt om binnen de bestaande beperkingen het onmogelijke toch nog mogelijk te maken!
RvAdC: Ik ben ervan overtuigd dat de belangrijkste beperking bij de gang van zaken rondom de viering van Nijmegen 2000 gelegen is in het feit dat er binnen college en gemeenteraad vl te lang getalmd is met het beschikbaar stellen van adequate budgetten en het opzetten van een professionele organisatie om het project te trekken. Met name de portefeuillehouder had in de voorbereidingsfase veel meer initiatief kunnen nemen en zlf de lobby moeten inzetten naar bevolking van de stad, de provincie, het rijk en het bedrijfsleven. De huidige projectorganisatie doet alles wat zij kan om het geheel in goede banen te leiden. Zowel door gebrek aan tijd alsook gebrek aan middelen kan de viering van Nijmegen 2000 jaar niet uitgebreider of initiatiefrijker zijn dan zij nu is.
LkG: We doen ons best als projectbureau om de gesignaleerde tekortkomingen van het begin te compenseren. Het is makkelijk om aan te geven wat er niet goed gegaan is. Ons motto is vooral dat we alle mogelijkheden willen aangrijpen om er een bruisend jaar van te maken. We doen wat we kunnen en het is dan ook zeer prettig om nu al complimenten te krijgen.
Ik nodig een ieder uit om een of meer activiteiten bij te wonen: zie www.nijmegen2000.nl voor wat er allemaal te doen is!
Naam: Wolter Lommerde
Leeftijd: 36 jaar
Huidige baan: directeur SOLD OUT!
Vorige baan: marketingmanager Joop van den Ende Theaterproducties
Laatste culturele
activiteit: Jeanne van het Noord
Nederlands Toneel in de Stadsschouwburg Amsterdam
Laatste vrijetijdsactiviteit: weekendje
Barcelona
trend: massa-evenementen zijn uit, het publiek is op zoek naar een persoonlijke ervaring.
Welke stad gaat het maken: Budapest, het Parijs van Oost Europa in alle opzichten. Het broeit daar.
Naam: Reinoud van Assendelft de Coningh
Leeftijd: 53 jaar
huidige baan: sinds 1997 directeur adviesbureau voor Leisure & Cultuur
Vorige baan:
commercieel directeur
Endemol Live Entertainment
Laatste culturele activiteit: benefietvoorstelling Kleinkunstopleiding Studio ST&M in de Kleine Komedie
Laatste vrijetijdsactiviteit: bezoek aan
Barcelona ihkv IAAPA-conferentie
trend: emotiemarketing, benaderen van publiek en klanten van binnenuit
Welke stad gaat het maken: Maastricht o.l.v. Gert Leers en Limburg o.l.v. Leon Frissen
Favoriete website: (op dit moment) www.lovemarks.com
Naam: Lidy Klein Gunnewiek
Leeftijd: 43 jaar
huidige baan: directeur Projectbureau
Nijmegen 2000 en zakelijk directeur
Nederlands Instituut voor Mediakunst
Vorige baan: zakelijk directeur LUX
Nijmegen
Laatste culturele activiteit: bezoek
Emporium, groots dance-event i.k.v.
Nijmegen 2000
Laatste vrijetijdsactiviteit: bezoek voorpremire A Love Song for Bobby Long bij Riverside Cinema 2000, 10-daagse openluchtbioscoop op Waalkade i.k.v. Nijmegen 2000
trend: niet nieuw maar volgens mij wordt nu pas bij veel gemeenten duidelijk dat (cultuur) evenementen een motor zijn voor de economie
Welke stad gaat het maken: Berlijn; vanwege haar zeer kunstminnende karakter en goede voorzieningen voor kunstenaars waardoor het er altijd bruist
Auteur: Menno Heling & Pieter de Nijs redactie@mmnieuws.nl
