Veel soorten
McDonalds en Ikea hebben ze al jaren:
ballenbakken en videoschermen waarmee de kleintjes zich uitstekend weten te vermaken. Meestal zijn de ruimtes waar deze zijn opgesteld niet groter dan een paar honderd vierkante meters. Inmiddels zijn er vele zelfstandige kinderspeelhallen bij gekomen.
Op dit moment zijn er ongeveer 35 van, verspreid over het hele land. De meeste zijn gevestigd in de grote en middelgrote steden en meten tussen de 1.500 en 2.500 m2. Gezien het huidige aanbod zijn de volgende type kinderspeelhallen te onderscheiden:
in een voormalig industrieel of bedrijvenpand op een bedrijventerrein, in een fabriekshal of loods
in of nabij (voormalige) sportaccommodaties, zoals een tennishal of zwembad
als elkweervoorziening in een recreatieschap of recreatiegebied
in winkelgebieden, zoals de woonboulevard, de zwarte markt of de binnenstad
in agrarisch gebied, als aanvullende of vervangingsactiviteit voor het agrarische bedrijf.
De meeste kinderspeelhallen vallen onder de eerste categorie. In fabriekspanden zijn de huren relatief laag, heeft de ondernemer
nauwelijks bouwkosten en is veel ruimte beschikbaar. Het voordeel van vestiging in of nabij een sportvoorziening, zoals in de tweede categorie, is dat de mensen al een beeld hebben van de locatie. De kinderspeelhal kan meeprofiteren van het feit dat mensen de plek al weten te vinden. Voor recreatieschappen en openluchtgebieden (type 3) geldt dat ze minder subsidie krijgen en dus meer als ondernemer moeten gaan optreden. Een kinderspeelhal is voor hen een goed middel om het hele jaar door publiek te trekken en er wat geld aan te verdienen.
Een andere locatie waar de kinderspeelhal steeds vaker verschijnt, is het winkelcentrum of de woonboulevard. Hier wordt gemikt op combinatiebezoek en verlenging van de verblijfsduur van het winkelend publiek. De laatste categorie groeit ook, omdat agrarirs steeds vaker op zoek zijn naar een alternatieve inkomstenbron gezien de recente crises in de landbouwsector en de dalende opbrengsten van hun kernactiviteiten.
Ketenvorming
Het groeitempo is op zijn minst opmerkelijk te noemen. De meeste kinderspeelhallen zijn niet ouder dan twee of drie jaar. Zoals is op te merken uit de geschetste typering, is er sprake van een sterk versplinterde markt. De meeste ondernemingen zijn familiebedrijven, die het idee van de kinderspeelhal ergens opdoen en dat vervolgens in hun woonplaats zelf uitwerken. Inmiddels zijn er twee ketens van kinderspeelparadijzen actief:
Bal-lorig beheert acht accommodaties en Kids Playground heeft er vijf. Bal-lorig is aanwezig in Almere-Haven, Rotterdam, Zaandam, Zoetermeer, Assen, Wijhe, Emmen en Heerenveen. Kids Playground heeft vestigingen in Enschede, Den Haag, Dordrecht, Duiven en Helmond. De grootste kinderspeelhal van Nederland is te vinden in Heerlen en heet Kinderstad. Gevestigd in een voormalige houtloods heeft Kinderstad een oppervlakte van 8.000 m2. Overigens is deze vestiging niet voor lang meer Nederlands grootste, want in Elsloo wordt, als alles volgens schema verloopt, in mei Toverland geopend, met een grootte van 8.400 m2. Een van de kleinere speelhallen is Kinderdrme in Panningen met 750 m2 speelplezier.
Veilig en hyginisch
Hoe groot of klein ook, opmerkelijk is dat alle commercile kinderspeelhallen volgens een vergelijkbaar concept zijn opgebouwd. De speelruimte is opgedeeld in twee zones: een soft-playhoek voor kinderen tot vier jaar en speelstructuren voor kinderen van vijf tot twaalf jaar. Verder zijn er bij de grotere kinderparadijzen actiegerichte attracties zoals minikart, lasergames, botsautos en -bootjes te vinden. Sommige attracties bieden kinderdisco en internet. Grotere kinderen mogen zelfstandig spelen na aanmelding bij de leiding. De kleinsten hebben alleen toestemming om te spelen als pa of ma toezicht houdt zij kunnen zich op het terras nestelen. Personeel houdt continu een oogje in het zeil en ook hygine staat hoog in het vaandel. Zo worden de speeltoestellen dagelijks gereinigd en bestaat er zelfs een ballenwasmachine die regelmatig de felgekleurde ballen schoon spoelt.
Veel kinderspeelhallen organiseren speciale activiteiten, zoals knutselmiddagen, schminkfeesten en griezelbijeenkomsten. Behalve op familiebezoek mikken ze op kinderfeestjes en schooluitjes. De entree ligt rond een tientje per kind, met uitschieters naar 17,50.
Ouders de baas
De timing van de kinderspeelhallen lijkt goed, want uit onderzoek blijkt dat ouders meer geld dan ooit aan hun kroost besteden. De markt richt zich dan ook steeds directer tot kinderen. Reclame voor cd-roms, computerspelletjes, skates of elektrisch speelgoed, uitgekiend geprogrammeerd rond populaire kidstelevisieprogrammas is talrijk. Ouders zouden hierdoor gemakkelijk overstag gaan en toegeven aan het gezeur van hun kinderen. Maar niets is minder waar. J/M Magazine, vakblad voor ouders van kinderen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar, verwerpt dit beeld. Ongeveer 350 ouders werden ondervraagd. Ondanks de wereld vol verleidingen zijn ouders de grip op de opvoeding in het geheel niet kwijt. De wil van de ouder is wet, al wordt er tegenwoordig wel meer dan vroeger overlegd met zoon- of dochterlief. Tweederde van de ouders geeft niet toe aan de zeurterreur van hun kind. Een op de drie zegt indien nodig naar een oplossing te zoeken die redelijk is voor beide partijen. De meeste opvoeders trekken niet zomaar de portemonnee, maar weten het voldoen aan een verzoek uit te stellen tot een natuurlijk cadeaumoment, zoals Sinterklaas of een verjaardag.
Push vanuit productie
Los van het feit dat ouders meer dan vroeger geld besteden aan het vermaak van hun kinderen, is de populariteit vooral aan de productiekant te verklaren. In Japan, de Verenigde Staten, Australi, Spanje en Groot-Brittanni zijn producenten van speeltoestellen actief die wereldwijd hun tentakels hebben uitgespreid. Zij beperken zich hierbij niet puur tot verkoop, maar verlenen desgewenst advies in zowel de aanloopfase, als n realisatie. Een goed voorbeeld is de Amerikaanse multinational Soft Play die meer dan 7.000 speelplekken heeft verkocht en divisies heeft in Europa, Zuid-Amerika en Zuid-Oost Azi. Zij hebben speelarchitecten in dienst die tot ieders beschikking staan.
Groei houdt aan
De verwachting is dan ook dat het aantal vestigingen in Nederland de komende jaren sterk zal blijven groeien. Van Kids Playground is bekend dat wordt gewerkt aan nieuwe kinderspeelhallen in Delft, Apeldoorn, Nijmegen, Eindhoven en Maastricht. En vanwege de pushfactoren vanuit de agrarische sector zijn ook daar nieuwe initiatieven denkbaar. Om nog maar niet te spreken van de nieuwbouwprojecten van winkels, waar vermaak tegenwoordig hoog in het vaandel staat.
