Anne-Marie Heuseveldt bespreekt enkele voorbeelden van samenwerkingsvormen tussen verschillende organisaties.
Nieuwe kansen
Waarom samen als je het alleen ook kunt? Omdat samenwerken kansen biedt, bijvoorbeeld door uitbreiding van de afzetmarkt of introductie van een nieuw product. Ook financiële risico’s worden gedeeld en het leidt tot kwaliteitsverhoging. Hoewel, je geeft bij samenwerking ook wat weg: tijd, geld, materiaal en menskracht.
Daarnaast is samenwerken soms noodzakelijk omdat de organisatie specifieke expertise of middelen mist om bepaalde activiteiten uit te voeren. Ten slotte kan het als eis worden gesteld, bijvoorbeeld bij de aanvraag van een subsidie.
Op ieder niveau
Samenwerken kan op ieder niveau binnen een organisatie. Op operationeel niveau, bijvoorbeeld door een externe partij een organisatieonderdeel uit te laten voeren. Denk aan de horecaondernemer die de horeca-exploitatie op zich neemt. Of twee organisaties die samen een medewerker personeel & organisatie in dienst hebben. Zo kunnen ze beiden gebruik maken van deze dienstverlening en hebben ze de kennis in huis, maar delen de kosten.
Op tactisch niveau wordt uitgewerkt wat strategisch is bedacht. Op financieel gebied valt te denken aan het gemeenschappelijk ontwikkelen van publiciteitsmateriaal. Maar ook gezamenlijke presentaties op beurzen kunnen goed én kostenbesparend werken.
Op strategisch niveau valt concurrentievoordeel te behalen door een nieuw product of dienst te ontwikkelen. Zo heeft medio 2004 in de IJsselstreek een aantal musea, gelieerde bedrijven en instellingen een nieuw product bedacht: de ‘Nederlandse Speelgoedroute’ (www.speelgoedroute.nl). Belangrijkste doel van de Stichting De Nederlandse Speelgoedroute is het promoten van het bezoek aan de musea met historisch speelgoed langs de IJssel. Daarnaast willen ze de museumbezoekers een aantrekkelijke tijdsbesteding aanbieden in de vorm van een route.
Een ander praktijkvoorbeeld is het samenwerkingsproject Groesbeek Museumlandschap. De projectgroep, die bestaat sinds 2000, is een samenwerking tussen drie musea, de gemeente Groesbeek en de VVV Rijk van Nijmegen. Doel van deze samenwerking is het toerisme te stimuleren in de regio door gebruik te maken van elkaars sterke kanten. En daar stopt het niet bij de promotie van elkaars diensten; de samenwerking gaat verder. Concreet? Een intensieve relatie tussen een museum en een verblijfsaccommodatie. Musea benaderen actief verblijfsaccommodaties en laten de medewerkers daar zien en horen wat er in het museum te beleven valt. Ze willen laten zien dat een bezoek aan het museum een leuk uitstapje voor hun gasten is. Ze nodigen de medewerkers uit in hun museum om ze deelgenoot te laten zijn. De musea stellen jaarlijks gezamenlijk een activiteitenbrochure samen en verspreiden deze in de regio, waaronder de verblijfsaccommodaties.
Ook op financieel gebied zijn er samenwerkingsmogelijkheden, hoewel je wel creatief moet zijn. Een voorbeeld van Groesbeek Museumlandschap is de kortingsbon. De gasten van de deelnemende verblijfsaccommodaties ontvangen een bon waarmee ze korting ontvangen op de entreeprijs van de drie deelnemende musea. De achterkant van de kortingsbon is advertentieruimte waardoor de musea voor dit samenwerkingsproject geen kosten maken.
Waar zit de kracht van deze samenwerking?
In de diversiteit van partners. Juist het verschil maakt dat je waardevermeerderend bent voor elkaar.
Verder in het structureel en persoonlijk contact, en gelijkwaardigheid tussen de partners.
Choreografie
Juist vanwege de vaak kleinschalige organisaties in de podiumkunsten is samenwerking ook hier heel belangrijk. Een goed voorbeeld is anoukvandijk dc, een kleine instelling rond choreograaf Anouk van Dijk. Zij heeft een analyse gemaakt van de gesignaleerde knelpunten op het gebied van vraag en aanbod binnen de Nederlandse podiumkunsten en heeft haar activiteiten hierop ingericht. Zo werkt ze samen met de verschillende partners in het Danshuis Amsterdam. Door samen een activiteitenprogramma aan te bieden willen ze deze plek (inter)nationaal op de kaart zetten. Ook benadert ze persoonlijk een beperkt aantal theaters die zich committeren aan haar gezelschap voor een bepaalde periode. Dit, in combinatie met een intensievere communicatie met haar bezoekers, zal resulteren in een hoger bezoekersaantal.
Benut diversiteit!
Denkt u aan een nieuwe, constructieve samenwerking met een andere organisatie? Verlies dan de volgende punten niet uit het oog:
• Denk goed na over de vorm van samenwerken.
• Maak het niet onnodig ingewikkeld.
• Maak duidelijk wat uw eigen belang is om te gaan samenwerken en in hoeverre bent u hierover open naar uw samenwerkingspartner(s).
• Samenwerking vereist gelijke inzet van de participanten. De partners nemen deel op basis van gelijkwaardigheid. Hoeveel zeggenschap wilt u over het eindresultaat en de weg er naar toe?
