De waarheid was echter ietsjes anders. Zo ook is de werkelijkheid binnen organisaties soms anders dan gecommuniceerd wordt. Hoe kunnen organisaties dan optimaal functioneren als men niet de juiste realiteit voor ogen heeft? Voor leidinggevenden is het essentieel om beslissingen te kunnen nemen op basis van de juiste parameters om zo hun organisatie succesvol door woelige tijden te loodsen.
Een dynamische organisatie… voorwaarde voor cultureel ondernemerschap!
Ook de culturele sector staat voor enorme uitdagingen. Hoe doen we steeds meer en beter voor steeds minder geld? En dit ook nog een keer zo snel mogelijk! Snel en effectief aanpassen vergt nieuwe organisatievormen. In dit verband wordt de term cultuurverandering vaak gehoord. Die bedrijfscultuur is verankerd in de genen van de organisatie. Wat zijn de waarden en normen van de organisatie, is daarbij de wezenlijke vraag. Een verandering langs die weg is vaak langdurig en ingewikkeld. Hedendaags onderzoek toont aan dat je daarvoor minimaal 10 tot 15 jaar nodig hebt. Een schril contrast met de gemiddelde zittingsperiode van een CEO van zo’n drie jaar. Wil je je organisatie succesvol veranderen, is het veel effectiever om het concept organisatieklimaat voor ogen te nemen. Het organisatieklimaat is veel tastbaarder en kan over een periode van zes tot negen maanden reeds zichtbaar verbeterd worden. Veranderingsprocessen dienen zich dan ook eerder te richten op het verstevigen of verbeteren van dat klimaat dan op het omturnen van een bedrijfscultuur. Vaak wordt een behoefte aan klimaatverbetering bedoeld als men spreekt over cultuurverandering.
SOQ (Situational Outlook Questionnaire®)
Professor Goran Ekvall (organisatiepsycholoog) werkte in de jaren zestig bij Volvo. Hij bestudeerde daar het klimaat van de organisatie. Welke aspecten van dat klimaat zorgden er nou voor vooruitgang en welke aspecten zorgden voor stagnatie? Wat maakte de ene afdeling sprankelend en creatief en de andere stroperig en reactief? Welke aspecten moest het bedrijf aanpakken om nog succesvoller te kunnen worden en nog plezieriger te kunnen werken? Met andere woorden: welke klimaatelementen zijn cruciaal om het voortbestaan van de organisatie veilig te stellen? Het onderzoek dat gedurende de laatste 50 jaar is voortgezet, leidde onder andere tot de zogeheten Situational Outlook Questionnaire®. In de SOQ® wordt gekeken naar de verandercapaciteit van de organisatie en de rol die de creativiteit van de medewerkers hierin speelt. De uitkomsten geven aan hoe vitaal en krachtig een organisatie is om met veranderingen om te gaan.
Welke inzichten geeft SOQ®?
De informatie die je krijgt, geeft enerzijds een spiegel van de realiteit, anderzijds benchmarkt het je ten opzichte van innoverende en stagnerende omgevingen. Het helpt medewerkers om zicht te krijgen op de wijze waarop zij hun omgeving waarnemen en hoe zij hun invloed en creativiteit kunnen inzetten voor verbeteringen. Het helpt organisaties om nog beter de knelpunten aan te pakken en kansen te benutten. SOQ® is in te zetten voor organisatie-, team- en leiderschapsontwikkeling.
Wat meet SOQ®?
SOQ® richt zich op negen dimensies van het organisatieklimaat die doorslaggevend zijn voor de verandercapaciteit:
• uitdaging / betrokkenheid – de mate waarin men betrokken is bij dagelijkse activiteiten, visie en doelstellingen op lange termijn
• vrijheid – de mate van onafhankelijkheid in gedrag die men in de organisatie toont
• ideeëntijd – de hoeveelheid tijd die men krijgt en ook daadwerkelijk gebruikt voor de uitwerking van nieuwe ideeën
• steunen van ideeën – de wijze waarop nieuwe ideeën worden behandeld en gesteund
• speelsheid / humor – de spontaneïteit, de humor en het gemak die in de werkomgeving wordt ervaren
• debatten – de aanwezigheid van eensgezindheid en verschil van mening over opvattingen, ideeën, ervaringen en kennis
• conflicten – de aanwezigheid van persoonlijke en emotionele spanningen (een negatieve dimensie – in tegenstelling tot de dimensie debatten)
• vertrouwen / openheid – de emotionele veiligheid in relaties
• risico nemen – de wijze van omgaan met onzekerheid en onduidelijkheid.
Toepassingen
Een juist inzicht in het organisatieklimaat, zoals de SOQ meet, heeft er onder andere voor gezorgd dat…
•…nieuw ontworpen processen binnen de organisatie opgepakt en geïntegreerd werden.
•…de verschillende organisatieonderdelen in dezelfde richting gingen werken.
•…de organisatie nog meer uitmunt in wat ze deed
•…steeds weer nieuwe en succesvolle producten en dienstverlening het daglicht ziet.
•…de ideeën die binnen de organisatie al leefden, optimaal werden aangewend om nog dichter bij de klant te staan.
SOQ werd ingezet als ondersteunde tool bij onder andere de SVB, Solvay Nederland, IBM, GE, Mercedes, Universiteit Nijenrode, Parktheater Eindhoven.
En ze leefden nog lang en gelukkig…
Terugkijkend… 85% van innovatieve organisaties die begin jaren tachtig werden onderzocht zijn nog steeds actief. 80% van de stagnerende bedrijven hebben hun activiteiten gestopt.
