De consument centraal
Leisure is het actief besteden van vrijetijd. Het betreft vooral sport, vermaak, cultuur, uitgaan, horeca, festivals, evenementen en recreatief winkelen. Aan het op een plezierige of zinvolle wijze besteden van vrijetijd wordt steeds meer waarde gehecht. Door onder meer de toenemende welvaart, de groeiende mobiliteit, de individualisering, internationalisering en toenemende tijdsdruk krijgt het besteden van de vrijetijd steeds meer een consumptief, vluchtig en trendgevoelig karakter.
De vrijetijdsindustrie
In Nederland wordt jaarlijks naar schatting 76 miljard gulden besteed aan vrijetijdsproducten, varirend van vakanties en uitstapjes tot de aanschaf van cds, de wekelijkse voetbaltraining en theaterbezoek. Vanwege de toenemende concurrentie op de vrijetijdsmarkt, de groeiende vraag en technologische ontwikkelingen worden in hoog tempo nieuwe producten op de markt gebracht. De dynamiek is enorm en de levensduur van producten en aanbieders soms kort.
Leisure vraagt nieuw beleid
De dynamiek van vraag en aanbod maakt vernieuwing van beleid noodzakelijk. Het sectorale beleid (horeca, sport, cultuur) maakt hierbij steeds vaker plaats voor een integraal leisurebeleid. Economische overwegingen, citymarketing en stedelijke vernieuwing geven eveneens een impuls aan de toenemende beleidsmatige aandacht.
Contouren voor leisurebeleid
Analyseer de vrijetijdsmarkt
Benut de synergie tussen functies
Programma volgt visie
Realisatie vereist geduld en een actieve opstelling
Functionele kwaliteit als basis
Specifiek karakter maakt het onderscheid
Regionale afstemming is noodzakelijk
Analyseer de vrijetijdsmarkt
Het opstellen van een leisurebeleid vereist allereerst inzicht in de ontwikkeling van de vrijetijdsmarkt. Elke sector kent hierbij een eigen dynamiek. Specifieke kennis is dan ook onmisbaar. Deze analyse dient verder te gaan dan het beschrijven van de bestaande markt. Bestudering van megatrends geeft inzicht in de structurele veranderingen in wensen en gedrag van de consument. De verwachting is dat de vraag zich meer en meer zal differentiren, ook naar locatie.
De synergie tussen functies beter benutten
Leisure betekent niet alleen het benutten van de mogelijkheden voor synergie tussen de sectoren van de vrijetijdsmarkt. De relaties met andere functies bieden wellicht nog meer mogelijkheden. Sporten als squash, tennis en golf worden veelvuldig uitgeoefend met collegas. De relatie tussen horeca, musea en detailhandel is algemeen bekend. Maar ook de bijdrage van leisure aan het realiseren van onderscheidende woonmilieus wordt steeds meer onderkend.
Programma volgt visie
De komende jaren is er aan vraag, aanbod en plannen geen gebrek. Het inspelen op de vraag vereist naast kennis een uitgesproken visie op ruimtelijke en economische ontwikkeling.
Realisatie vereist geduld en een actieve opstelling
De concurrentie wordt steeds groter. Het aantrekken van een bij de markt en het beleid passend programma vereist het verleiden van de aanbieder. Veel gevraagde partijen hebben een ruime keuze. Partijen kiezen vaak op basis van de kwaliteit van de aangeboden locatie.
Functionele kwaliteit als basis
Kenmerkend voor leisure is de grote variatie in aard, omvang en verzorgingsgebied. Aan het woonmilieu gekoppelde voorzieningen stellen andere eisen dan een toeristische attractie. Steeds terugkerende vragen zijn: Hoe is de autobereikbaarheid? Is de locatie zichtbaar? Is de veiligheid van de bezoekers te garanderen? Past het programma bij de omgeving? Is er sprake van overlast?
Het specifieke karakter maakt het onderscheid
Bij stranden, steden of platteland krijgt iedereen gelijk een beeld van passende leisure. Toch zijn de verschillen vaak groter dan de overeenkomsten. Bloemendaal is anders dan Noordwijk, Rotterdam heeft een ander karakter dan Amsterdam, en de Betuwe is de Achterhoek niet. Leisure biedt de mogelijkheid om het karakter van het gebied te versterken. Leisure draagt bij aan een sense of a place. Stedenbouw, architectuur en sfeer moeten dit gevoel versterken.
Regionale afstemming
Het realiseren van locaties met een eigen karakter vereist een ruimtelijke diversiteit en daardoor enige schaal. Programmatische afstemming is noodzakelijk om de ruimtelijke diversiteit te behouden en te versterken.
Schaarse ruimte als instrument
De eigenschappen van de locatie dragen in sterke mate bij aan het succes. Door de grote druk op de ruimte biedt een toekomstgerichte visie op de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie en stedelijke netwerken een goede basis. Het juiste programma komt dan haast als vanzelf op de beste locatie. Voor de consument, voor de exploitant en voor de regio.
