Selecteer een pagina

Surfende senioren snuiven cultuur via Ipad.

Algemeen
Het lijkt wel alsof marketeers van culturele instellingen de vijftigplusser structureel negeren. Alle pijlen worden gericht op de jonge theater- en museumbezoeker. En dat terwijl ‘de’ senior juist een uitermate kansrijk doelwit is. Met welke marketingtechnieken is de cultuurminnende senior te bereiken?  


Medioren en senioren hebben van nature vaak meer interesse voor kunst en cultuur en beschikken (zeker na het pensioen) over veel tijd en een relatief ruim budget. Kunst- en cultuurinstellingen mogen dus niet achterblijven bij het opstellen van een marketingbeleid om de oudere doelgroep te bereiken. Belangrijk is om de hieronder beschreven vijf vuistregels en mediaontwikkelingen niet klakkeloos toe te passen op alle ouderen, maar helder te segmenteren en de aanpak zo specifiek mogelijk te maken. 

 
Wees echt en realistisch 
Oudere bezoekers zijn op zoek naar herkenbare boodschappen die relevant zijn op de korte termijn. Zet echte mensen met echte problemen centraal, spiegel zaken realistisch voor en communiceer duidelijk en menselijk. Gebruik geen modellen die een clichébeeld geven en liever ook geen BN’ers, omdat ouderen hier snel doorheen prikken. De geportretteerden moeten lijken op de klant. 
 
Maak het leuk en verrassend 
De communicatie moet vooral positief zijn. Belicht de mooie kanten van het ouder worden (vrije tijd, verdieping, kleinkinderen, ervaring) en gebruik daarbij een enthousiasmerende stijl. Zet ontspanning en interesse centraal, zowel in woord (‘even ertussenuit’) als beeld (foto van genietende mensen). Kies positieve kleuren waar energie van uitgaat. Maar ga vooral verder dan een feel good uitstraling. Breng de doelgroep op nieuwe ideeën en wees onderscheidend in communicatie en dienst/ product. De oudere generatie heeft al veel ervaringen opgedaan en wil aangenaam verrast worden. Ouderen vertellen bovendien graag over hun belevenissen, en een verrassende ervaring wordt graag en veel doorverteld. 
 
Vermijd leeftijden en toon generaties 
Het expliciet aanspreken van ouderen op hun leeftijd werkt meestal averechts. Kies je een sterke productpropositie, dan spreekt dat aan door de relevantie van het aanbod en de juiste communicatie. Kijk dus goed naar wat leeft bij de oudere klant. Duik daarbij ook gerust in het verleden. De periode waarin de bezoeker 15 tot 25 jaar oud was, zijn heel bepalend. (Keehnen 2008) Koppel ‘nostalgie’ daarbij wel aan een eigentijdse wijze van brengen. Laat ouderen actief en samen met anderen zien, oud en jong. Het is belangrijk om in de communicatie meerdere generaties een rol te laten spelen denk daarbij in het bijzonder aan de kleinkinderen.
 
Uit de praktijk: Help grootouders vakantie door: Een mooi voorbeeld van het inspelen op generaties is de jaarlijkse samenwerking van 35 Friese musea en archieven tijdens de voorjaarsvakantie. De actie ‘Help Pake en Beppe de vakantie door’ (pake en beppe is Fries voor opa en oma) vond in februari 2011 voor de tiende keer plaats. Vier dagen lang organiseerden de deelnemende instellingen activiteiten voor kinderen en hun grootouders. Kinderen kregen op vertoon van opa en/of oma vrij entree. De meeste activiteiten waren gratis. De activiteiten trokken in 2010 ruim 12.500 bezoekers, een groei van 25 procent ten opzichte van 2009. www.helppakedevakantiedoor.nl
 
Bied service en houd contact 
‘Respect voor ouderen’ is geen loze kreet. Het is belangrijk om oudere klanten met ‘u’ aan te spreken, persoonlijke aandacht te geven, service te bieden, tijd te gunnen en vriendelijk te bejegenen. Het werkt goed om oudere medewerkers in te zetten als baliemedewerker, gastheer/vrouw en horecamedewerker. Service verlenen betekent niet alleen een respectvolle omgang, maar ook het aanbieden van producten en diensten die gewild zijn zoals arrangementen met horeca. Het is belangrijk niet alleen tijdens het bezoek aardig en passend te communiceren, maar ook om nadien contact te houden. In tegenstelling tot jongere generaties is post vaak welkom bij vijftigplussers. Ze nemen er meer de tijd voor en voelen zich er vooral door verbonden met uw organisatie. Zet bedankbrieven in, stuur informatie en uitnodigingen, schakel ze in bij opinieonderzoeken. Contact onderhouden laat zien dat je als organisatie de klanten waardeert en serieus neemt. Bovendien opent het de weg naar herhalingsbezoek. 
 
Uit de praktijk: Studenten ♥ 65+: De Nederlandse Bachvereniging wilde ouderen die wel aan culturele activiteiten willen deelnemen maar dit niet meer zelfstandig kunnen of durven, de mogelijkheid bieden om toch haar concerten te bezoeken. In samenwerking met de Utrechtse christelijke studentenvereniging S.S.R.-N.U. lanceerde de vereniging het pilotproject Studenten ♥ 65+ gelanceerd. Oudere bezoekers van ‘Leonhardt dirigeert Bach’ in de Geertekerk op 5 februari 2011 werden gekoppeld aan studenten, die de oudere thuis ophalen en begeleiden naar het concert. Voor deze groep bezoekers organiseerde De Nederlandse Bachvereniging een speciale ontvangst met een hapje en een drankje, waarna ze in alle rust hun plaats konden opzoeken in de Geertekerk. Na het concert werden de bezoekers weer thuisgebracht door de begeleidende student. Promotie vond onder meer plaats via www.voordeelvoorouderen.nl. 
www.bachvereniging.nl 
 
Communiceer helder en gericht 
De communicatie moet begrijpelijk zijn, zowel qua vorm als inhoud. Om met dat laatste te beginnen: de boodschap moet helder zijn en expliciet onderbouwd (en mogelijkerwijs gekoppeld aan iets dat ouderen al kennen), het verhaal informatief en duidelijk. Houd de tekst beknopt en eenvoudig, geef niet te veel ‘technische’ informatie. Zet niet alleen in op de emotie, spreek ook het verstand aan. De vormgeving moet waken voor een te klein lettertype, diapositief kleurgebruik (witte letters op donkere ondergrond) en een teveel aan prikkels. Het vermijden van te veel prikkels geldt ook elders. Zet in publieke ruimtes leeftijdsloze en niet-dominante muziek op. En gebruik geen muziek onder commercials die de verstaanbaarheid (ook voor jongeren!) verkleinen.
 
Uit onderzoek in Brabant naar cultuurbezoek door ouderen (Sanders 2006, 20) bleek dat over het algemeen genomen dagbladen en huis-aan-huisbladen het beste worden geraadpleegd, gevolgd door brochures/flyers, tijdschriften, via-via, televisie en internet. Deze resultaten komen redelijk overeen voor de verschillende leeftijdscategorieën. Het internetgebruik is voor 44 procent van de jonge senioren een regelmatige bron van informatie. Dit in tegenstelling tot de 75-plusser die juist minder gebruik maakt van internet als informatiemedium voor culturele activiteiten (14 procent).
 
Vier actuele mediaontwikkelingen 

– Ten eerste: traditionele media vergrijzen. ‘Waar oudere generaties hun mediagebruikspatronen niet zomaar aan de kant zetten, groeit er aan de andere kant van het leeftijdsspectrum een “digitale generatie” zonder nostalgische gevoelens bij gevestigde instituties als het dagblad en de publieke omroep’, stelt het Sociaal Cultureel Planbureau. (Huysmans 2010, 58) Boeken, kranten, (publieke) radio en televisie kennen een vergrijzend publiek. Hoewel in brede zin traditionele media terrein verliezen aan nieuwe media, is er een groeiende aandacht voor de regionale media. Communicatiewetenschapper Anne van der Meiden zegt hierover op zijn website: ‘Vooral het gebruik van de streektalen en de herkenning van de streekcultuur verhogen de aandacht. Lokaal en regionaal nieuws worden belangrijker. Dichtbij wordt primair!’ Voor veel ouderen is de streektaal de moedertaal. Zij zijn dan ook goed via de regionale omroepen te bereiken (en vinden het bovendien plezierig om in hun eigen streektaal te worden aangesproken). 
 
– Ten tweede: het internetgebruik rukt op. De groei in aantal internetters zit bij de oudere doelgroepen, de groei in surftijd zit bij de jongere doelgroepen. Inmiddels is het internetgebruik onder 45-65 jaren ook wel Silver Surfers genoemd al (bijna) net zo hoog als de groepen daaronder. Alleen boven de 65 neemt dit in toenemende mate af. Uit in januari 2011 gepubliceerd onderzoek door het CBS blijkt dat van de 55- tot 75-jarigen al 30 procent actief is op sociale netwerken (websites als Hyves, Facebook en Twitter). Culturele organisaties kunnen dus niet om internet heen bij hun seniorenmarketingstrategie. Om nonliners naar je website te trekken, is wel offline promotie nodig. 
 
– Op de derde plaats: Smartphones worden nog maar mondjesmaat gebruikt. In 2010 gebruikte een op de vijf Nederlanders mobiel internet. Dat is een stijging van 50 procent ten opzichte van 2009, zo bleek in augustus 2010 uit onderzoek door MarketResponse. (Broek 2010) Jongere generaties nemen hierbij het voortouw terwijl, concludeert het bureau, ‘de oudere generaties de kat uit de boom kijken’. Bij de groep 45-54 jaar zie je wel een duidelijke stijging, maar het gebruik in de groepen 55-64 en 65+ ligt onder de 10 procent en neemt nog amper toe. 
 
– Ten vierde: er liggen kansen voor tablet pc’s. De opkomst van tablet pc’s als de iPad, zou wel eens heel interessant kunnen zijn voor seniorenmarketing. De tablet pc past namelijk heel goed bij de interesses van veel ouderen. Je kunt er gemakkelijk spelletjes mee spelen (puzzelen, kaarten), foto’s bekijken, kranten en boeken lezen (met uitvergroot lettertype!), muziek luisteren en televisie kijken. Bovendien is het bedieningsgemak heel intuïtief. Je hebt geen muis nodig, hij is licht en klein, je kunt eenvoudig pagina’s omslaan en gaat altijd met een druk op de knop terug naar het beginscherm. Apps zijn bovendien meestal voorzien van grote knoppen en een vrij rustige vormgeving. Nog niet veel ouderen hebben een iPad of Twigo tablet (die laatste is speciaal ontwikkeld voor ouderen), maar dit kan snel veranderen. Kansrijk is het cadeau geven van een ingeregelde tablet pc door de (klein) kinderen; groepen waarop culturele instellingen zich prima op kunnen richten. Bekijk ook eens het korte YouTube fimpje ‘geef je oma’s iPad’ op www.jaapstronks.nl 
Auteur: Berber van Oyen-Peenstra Berber van Oyen- Peenstra studeerde Nederlandse Taal & Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze was vanaf 2003 Hoofd Marketing & Publiciteit bij Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden en is sinds 2008 zelfstandig cultuurmarketeer en communicatieadviseur.
Referenties:  
468

Reactie verzenden

Share This