Het grote verschil tussen ontwerpen voor een attractiepark en ontwerpen voor een museum bestaat uit het gegeven, dat het in attractieparken bijna altijd om fictieve of aan verhalen ontleende themas gaat, terwijl het in musea altijd over niet-fictieve historische objecten gaat. Bij het ontwerpen voor attractieparken moet steeds in acht worden genomen, dat het publiek in n oogopslag moet kunnen zien waar het over gaat en welk thema weergegeven wordt. [Uit Attractieparken: Verantwoord vermaak door Reinoud van Assendelft de Coningh]
Het maken van een tentoonstelling is voor musea een gangbare methode om een verhaal over te dragen. De betekenis en het belang van zon verhaal verschilt per museum. Bij bijvoorbeeld een tentoonstelling over moderne kunst staat de individuele beleving meestal boven het verhaal. De bezoeker krijgt (beknopte) achtergrondinformatie over een betreffende kunstenaar of kunststroming, niet over details als de soort verf, de gebruikte kwasten, de grootte van het doek, de achtergrond van het geschilderde, etc. Bij een tentoonstelling over bijvoorbeeld het leven in het Nederlandse duinlandschap is het verhaal echter veel belangrijker. Daarbij wordt een specifieke werkelijkheid gereconstrueerd, die voor de bezoeker inzichtelijk moet worden gemaakt.
Bij het ontwerpen van een tentoonstelling ontstaat vaak een spanningsveld tussen de doelen van de conservator en die van de ontwerper. De conservator wil meestal een wetenschappelijk verantwoorde tentoonstelling maken die in de keuze voor de objecten zo volledig mogelijk is. Voor de ontwerper zijn vragen belangrijk als: Wat wil de conservator of het museum overdragen? Wat is het inhoudelijke concept achter de tentoonstelling? Welke objecten laat ik zien en welke niet? Wat is de context? Welke middelen gebruik ik daarvoor? De ontwerper maakt daarmee een vertaling van het verhaal van de tentoonstelling ten behoeve van de bezoeker.
De laatste decennia zijn tentoonstellingen steeds interactiever geworden. Om de bezoeker te laten doen, ondervinden en beleven, zetten musea onder andere digitale media in en voegen hands-on tentoonstellingsonderdelen toe, los van traditionele overdrachtstechnieken zoals tekstpanelen en tekstborden. Bij deze evocatieve tentoonstelling wordt vaak aansluiting gezocht bij andere disciplines, bijvoorbeeld film en theater. De technieken (script, belichting, geluid, etc.) die daar worden gebruikt, worden ook steeds meer in musea toegepast. [Uit Musea: Geschiedenis en recente ontwikkelingen door Donald Janssen]
Door de binnenstad als een pretpark te beschouwen, komen de aanwezige winkels voor nieuwe uitdagingen te staan. De bezoeker is niet zozeer op zoek naar bepaalde goederen, maar hij wil vermaakt worden en eventueel een souvenir mee naar huis nemen. Deze ontwikkeling versnelt het emancipatieproces van winkelcommunicatie.
In de ontwikkeling van de NikeTowns heeft Nike zich tot doel gesteld een omgeving te creren die in elk aspect de kernwaarden van het merk overbrengt. Daarnaast is de doelstelling de verwachtingen van de bezoeker waar mogelijk te overtreffen. Om dat te bereiken zijn de winkels opgezet als warenhuizen, waarin de verschillende sporten een eigen plek hebben. Daarnaast zijn er grote ruimtes waarin algemene presentaties te zien zijn, zoals videoschermen met grote sportmomenten. De winkels hebben een dorpsplein waar modeshows en andere evenementen georganiseerd worden.
Waar andere retailers eens in de paar jaar hun interieur aanpassen, is voortdurende verandering een uitgangspunt van Nike. De veranderingen zijn thematisch van aard, ze zijn steeds onderdeel van een algemene communicatiestrategie. Kort geleden heeft Exhibits International een aantal marketinginitiatieven van Nike gemplementeerd in de NikeTowns in Londen en Berlijn. De initiatieven hebben alle betrekking op de vrouwelijke doelgroep. Communicatie vindt onder andere plaats met een boek, advertenties en de winkels. De etalages spelen een belangrijke rol: hierin wordt middels teasers de aandacht getrokken. In de winkels is steeds een algemene introductie van de campagne op het dorpsplein te zien. In de overige afdelingen wordt door middel van kleur, visuals en speciaal ontworpen rekken de boodschap doorgetrokken. [Uit Retail: Ruimtelijke communicatie door Louk de Sevaux]
Ter gelegenheid van het verschijnen van Tentoonstellingsvormgeving werden twee symposia gehouden, op 20 en 21 oktober a.s., in resp. De Rode Hoed in Amsterdam en Plaza ontwerpers, Eindhoven.
Het boek is 20,- Euro te bestellen bij [Z]OO producties, t(040) 2125515 of via het web op
www.designwarehouse.nl
