In deze Thema in beeld is het woord aan Geert Overdam, directeur Theaterfestival Boulevard.Is het niet frustrerend dat de overheid of subsidiegevers festivals dwingen om steeds meer nieuw publiek te werven uit doelgroepen die getuige de resultaten van veel onderzoek toch weinig zullen gaan participeren in kunst en cultuur?
Het is niet frustrerend, wel verbazingwekkend dat vooral de Rijksoverheid doelstellingen t.a.v. publieksbereik ook aan de zomertheaterfestivals oplegt, terwijl die juist een breder, want jonger en diverser publiek trekken. Een festival als Theaterfestival Boulevard trekt juist de niet reguliere theaterbezoeker, getuige het publieksbereik van circa 100.000 mensen in tien dagen en een kaartverkoop van 45.000 kaartjes in die periode. Frustrerend is dat met name festivals en ook zomertheatergezelschappen door de Raad voor Cultuur extra worden aangezet om nog meer eigen inkomsten te verwerven terwijl die al zeker in verhouding met andere gesubsidieerde initiatieven erg hoog zijn. De Raad voor Cultuur en ook de rijksoverheid hebben nog steeds geen oog voor de financile risicos die in de zomer worden genomen en er is zeker geen kennis van de sponsormogelijkheden.
Het wordt tijd dat de rollen eens worden omgedraaid. Vraag andere instanties om de percentages eigen inkomsten van de festivals en zomertheatergezelschappen te benaderen in plaats van niet realistische opdrachten aan de zomerfestivals te verstrekken.
In Nederland blijkt dat de festivals niet veel (ander) publiek trekken dan het reguliere theateraanbod.Wat is volgens jullie hiervan de oorzaak? En zal het (deels) gratis maken van festivals hier veel in veranderen?
Zo algemeen kun je dat niet stellen. Zoals ik hiervoor al aangaf, trekt Theaterfestival Boulevard wel degelijk een breder publiek dan de gemiddelde theaters. Het publiek van het festival bestaat grofweg uit twee soorten bezoekers: de dagjesmensen, die vooral voor het gratis programma komen en de theaterbezoekers (jonger en diverser dan gemiddeld), die naar de voorstellingen gaan met entree.
Er is al redelijk wat gratis aanbod. Het gratis aanbod uitbreiden zal kunnen leiden tot meer dagjesmensen, maar is binnen de huidige financile randvoorwaarden niet mogelijk. Er is simpelweg geen budget om het gratis programma fors uit te breiden.
De marketing van kunst en cultuur wordt steeds serieuzer genomen. Waarom is dat bij de festivals nog onvoldoende het geval? En als er in marketing genvesteerd gaat worden, waar moet dat dan met name in worden gestoken? Gaan jullie bewust om met het festival als merk en welke middelen worden daarbij ingezet? En op welke waarden van jullie publiek spelen jullie daarbij in?
Theaterfestival Boulevard behoort tot de uitschieters, d.w.z. er wordt al ruim 10% van het totale budget besteed aan marketing. Dit jaar wordt extra genvesteerd in kwaliteitsverbetering en merk/identiteit opbouwen. Speerpunten zijn: meer beginnende makers, meer internationaal aanbod, meer kwalitatief internationaal theater en dans op straat en meer opdrachten aan makers voor specifieke kleinschalige locatietheater projecten.
We proberen meer dan ooit het festival als merk neer te zetten. Met name de marketinginspanningen zijn intensiever en gerichter. Er is een nieuwe huisstijl ontwikkeld en vooral een nieuw afwijkend programmaconcept, waarvoor een meerjarenplan is gemaakt voor de periode 2005-2008.
Wat het publiek betreft, zetten we in op loyaliteit, herkenning, meer bezoek en het kopen van een extra kaartje. Steekwoorden zijn verrassend, onverwachte ontmoetingen, op reis door de stad en een eigenzinnig en toch toegankelijk aanbod van vooral beginnende en zeer
succesvolle makers. Dit jaar treden onder meer Lotte van de Berg, Guido Kleene, Boukje Schweigman, Hanneke Paauwe, Fabuleus en
De Queeste op.
Kunst en cultuur zijn onderdeel geworden van de vrijetijdseconomie. Bij de consument lijkt steeds meer behoefte te ontstaan aan belevenissen. Hoe kun je als festivalorganisator hieraan voldoen, zonder de kwaliteit uit het oog te verliezen?
Juist een festival als Theaterfestival Boulevard en vooral het nieuwe programmaconcept, samen met het plan voor een ingrijpende vernieuwing van de totale festival infrastructuur, gaan over inhoudelijke belevenissen. De keuze voor meerjarige verbanden met makers leidt tot een andere inhoud. Makers en festival zijn beide verantwoordelijk voor de inhoudelijke invulling van het festivalconcept.
Wat zijn de vijf belangrijkste succesfactoren voor een succesvol evenement (in termen van organisatie, financin, publiciteit, draagvlak, etc.)?
De voornaamste succesfactor zit in het artistiek ondernemerschap van de organisatie.
Persoonlijk commitment van de medewerkers van het festival ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de makers die voor het festival werken is het allerbelangrijkst en dat geldt ook vice versa.
Het verbeteren van de structurele financiering is minstens zo belangrijk. Op een begroting van ongeveer 1.8 miljoen is nu slechts ongeveer 450.000 euro structureel. 300.000 daarvan is gemeentelijke subsidie, de rest komt van provincie en rijk, respectievelijk 65.000 en 75.000 euro. Dat maakt het uitvoeren van de wensen die het festival heeft geformuleerd in een meerjarige visie onmogelijk. Jaar op jaar moet een te groot risico worden genomen en kunnen artistieke beslissingen niet vroegtijdig worden genomen, omdat de financiering van plannen afhankelijk is van ad hoc subsidies, sponsorbijdragen, recetteprognoses en taxaties van te verwachten horeca-inkomsten. Bovendien is de organisatie, mede door het te lage structurele subsidie, eigenlijk te klein voor de hoeveelheid werk die moet worden verzet.
naam: Geert Overdam leeftijd: 53 jaar huidige
baan: directeur Theaterfestival Boulevard
vorige baan: directiesecretaris Fonds voor de Podiumkunsten
meest recente cultuurbezoek: voorstelling Passanten van Ex Nihilo (tijdens Festival a/d Werf 2004)
favoriete website: Moose.nl
belangrijkste trend voor de toekomst: hoe zit het eigenlijk met het cultureel ondernemerschap in de gesubsidieerde kunstwereld?
Auteur: Menno Heling
