Gelderlandfabriek, Culemborg
Vijftien jaar BMC Cultuur, tien jaar BMC Cultuurconferentie: reden voor een extra feestelijke BMC Cultuurconferentie 2017 (mede georganiseerd door MMNieuws). BMC Cultuur & Erfgoed koos dit jaar voor een overzicht van de adviespraktijk. Oud-BMC’ers spraken over hun ervaringen in het vak, en huidige BMC’ers illustreerden hun werkzaamheden aan de hand van een aantal gevarieerde workshops. Een middag over de stand van zaken bij BMC én het cultuurveld.
Terwijl buiten het zonnetje schijnt, verzamelen meer dan honderd deelnemers zich in de donkere theaterzaal van de Gelderlandfabriek in Culemborg. Keynote spreker voor deze editie van de BMC Cultuurconferentie is Oeds Westerhof, oud-BMC’er en inmiddels kwartiermaker bij de organisatie achter Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018. Oeds ziet uit naar de volbrenging van zijn project: de Culturele Hoofdstad biedt in zijn optiek grote kansen voor Leeuwarden. Zijn team heeft ambitieuze plannen opgesteld en dat maakt veel positieve energie los in de stad.
Mienskip
De samenwerking rond Culturele Hoofdstad 2018 ontstond als vanzelf, aldus Oeds. Allerlei culturele organisaties werken naar hetzelfde doel toe, een beetje als bij de Olympische Spelen. Die samenwerking krijgt vorm rond het thema ‘Mienskip’; vrij vertaald uit het Fries betekent het zoiets als ‘gemeenschap’. Rond dat thema wordt een concreet samenwerkingsverband opgebouwd door voortdurende dialoog, zowel met initiatiefnemers als met interessante cultuurmakers die nog niet deelnemen. Een voorbeeld van die laatste categorie is het project ‘Kening fan ‘e Greide’. Muzikant Sytze Pruiksma en ecoloog Theunis Piersma startten dit burgerinitiatief om aandacht te vragen voor de bedreigde grutto. Het project is inmiddels een groot succes, maar nog niet helemaal op het niveau dat verwacht wordt van een Culturele Hoofdstad. Met die reden zocht Oeds het contact en ging de samenwerking aan in de voorbereiding op 2018.
Draagvlak
Toch merkt Oeds ook op dat het vinden van een politieke basis voor de Culturele Hoofdstad makkelijker gezegd is dan gedaan. Oeds kreeg heel wat wethouders en de Gedeputeerde Staten mee in zijn plannen. Maar dat kostte veel energie: cultuur wordt niet meer als vanzelfsprekend gezien in de lokale en landelijke politiek. Volgens Oeds ligt hier dan ook een belangrijke taak voor de cultuursector: “Er is veel draagvlak voor cultuur op alle fronten van de samenleving, maar dat zie je niet terug in de politiek. Er zou een veel duidelijker geluid richting de politiek moeten klinken vanuit de sector zelf”.
Hoewel er pas in 2018 genoten kan worden van al het harde werk, ziet Oeds nu al de beoogde verandering: “Ons groter doel was om Friesland ecologisch, cultureel en sociaal sterker te maken. We hebben nu al veel positieve bewegingen die de gestelde doelen te boven gaan”. In het behalen van die gestelde doelen heeft zijn ervaring als voormalig BMC-adviseur hem veel geholpen. “Commercieel werken maakt je toch een stukje bescheidener”, aldus Oeds. Hij signaleert een verandering in het adviesvak, van neutrale rekenaars naar steeds meer betrokken adviseurs die een inhoudelijke rol vervullen binnen een project en achter hun oplossingen staan: ‘getuigenisadviseurs’.
Uit de praktijk gegrepen
Het publiek vindt langzaam zijn weg naar één van de zeven workshops, waarin BMC-adviseurs dieper induiken op hun specialisme. Van cultureel vastgoed tot regionale podiumkunstenprogrammering, van businesspartnerschappen tot cultuurclusters: diverse aspecten van de adviespraktijk komen aan bod, met cliënten van BMC als co-referent. In deze editie van MMNieuws komen elk van deze workshops verder aan bod. De verscheidenheid aan workshops is tekenend: culturele organisaties zien zich door de vele fundamentele veranderingen van de afgelopen jaren geconfronteerd met nieuwe problemen én kansen. En bij die nieuwe problemen en kansen is advieswerk op maat een steeds grote noodzaak, zo tonen de verschillende workshops.
Goede luisteraars
Na een ronde van verdieping is het tijd voor wat reflectie. In vijftien jaar BMC Cultuur zijn heel wat collega’s gekomen en gegaan. Tiana Wilhelm, Ebrien den Engelsman en Anne Visser – allen voormalig BMC’ers – delen hun ervaringen als adviseurs en opdrachtegevers. Ook een aantal huidige opdrachtgevers van BMC komt aan het woord. Een goed adviseur – zo blijkt – luistert, komt met oplossingen en inspireert. Of, zoals Anne Visser het stelt: “Als ik een keer per jaar in de vakantie een woontijdschrift koop, zoek ik beelden en ideeën die ik zelf niet had kunnen bedenken. Mijn oproep aan adviseurs is dan ook: verrijk ons perspectief met de elementen van elders”. Woorden die ook de opdrachtgevers beamen: commitment, begeestering en zelfstandigheid komen meermaals langs als de ideale kwaliteiten van een adviseur.
In de laatste ronde van de Cultuurconferentie staat de band met de maatschappij centraal. Menno Heling spreekt over V6, een communitybuilding-project rond de Nederlandse Waterlinie waarbij lokale bewoners actief worden betrokken bij de ontsluiting en het behoud van ‘hun’ erfgoed. Tegelijkertijd spreekt Arie Olthof, hoofdredacteur van onderwijsplatform De Nieuw Meso, over de kansen en valkuilen van een platform voor de cultuursector. Lessen die na de parallelsessies in de praktijk kunnen worden gebracht tijdens een welverdiende netwerkborrel.
Horizon
Het thema van deze BMC Cultuurconferentie was een tour d’horizon, een verkenningstocht door de cultuurpraktijk en de raakvlakken met het adviesvak. Een opzet waarin de Cultuurconferentie terdege geslaagd is. Variëteit speelde een hoofrol gedurende de middag, niet alleen in de aangeboden workshops maar ook in de genodigde sprekers. De adviespraktijk van BMC liep als rode draad door het programma, met ‘maatwerk’, ‘begeestering’ en ‘onafhankelijkheid’ als leidmotieven. Oud-BMC’ers en opdrachtgevers spraken met lof over het bureau, en de langdurige positieve impact die de BMC-werkwijze op hen heeft gehad. Een mooie afronding van de eerste vijftien jaar BMC Cultuur en een bemoedigend voorteken voor de volgende vijftien.
