Selecteer een pagina

Vrijetijdseconomie importante rol in stedelijke ontwikkeling

Algemeen
ECORYS Vrijetijdseconomie legt zich toe op integrale planvorming. Vrijetijd is geen op zichzelf staand fenomeen, maar ruimtelijk gezien verweven met werken, wonen en verplaatsen. Kennis van de diverse deelbranches van de vrijetijdseconomie, inzicht in levensstijlen, economische, ruimtelijke en beleidsmatige items dienen steeds aan elkaar te worden gekoppeld. De stad als vrijetijdsomgeving vraagt namelijk om een integrale visie, een gebiedsgerichte aanpak en aandacht voor onderscheidende, ruimtelijke en inhoudelijke kwaliteiten. Vanuit deze benadering krijgt de vrijetijdseconomie een sterke rol in het proces van stedelijke ontwikkeling. Diverse typen locaties zijn naar inzicht van ECORYS voor de komende jaren kansrijk voor leisure.


Een belangrijke uitdaging voor beleidsmakers en ontwikkelaars ligt in het bewust ontwikkelen van een toekomstvisie op de stad als vrijetijdsomgeving. Volgens ECORYS ligt hieraan een strategische integrale visie ten grondslag. Een beleidsplan dat de traditionele disciplines overstijgt en economie, stedenbouw, ruimte, welzijn, cultuur, sport en groen met elkaar verknoopt, en nadrukkelijk rekening houdt met de positionering van de stad als vrijetijdsomgeving binnen de regio en daarbuiten.

Kansrijke locaties
In de nabije toekomst is een groeiende rol weggelegd voor vrijetijdsfuncties in drie typen stedelijke gebieden: vrijetijdszones, werklocaties en stationsgebieden. Vrijetijdszones zijn gebieden met als hoofdfunctie leisure. Zulke zones worden bewust ontwikkeld om de stedelijke aantrekkingskracht te versterken. Steden als Rotterdam, Zoetermeer en Hilversum zijn hiermee aan de slag en ook andere steden ontdekken de mogelijkheden. Werklocaties zijn ondanks de economische stagnatie kansrijk, omdat steeds meer het besef groeit dat leisure de identiteit kan versterken. De horecaketen Wissenkerke bijvoorbeeld stemt zijn concepten af op de karakteristieken van de verschillende werklocaties. Het bedrijf richt zich specifiek op kantorenparken en zoekt naast horeca ook contact met partners op het vlak van fitness, kinderopvang en diensten. Andere kansrijke locaties zijn stations.Veel stationsgebieden worden herontwikkeld en de tendens is zichtbaar dat stations zich meer en meer transformeren van overstapmachine naar bestemming en poort tot de stad. Hierin kan leisure een rol spelen. Per type locatie volgt hieronder een nadere toelichting.

Leisure in geclusterde vorm
Vrijetijdsvoorzieningen komen doorgaans tot stand als reactie op individuele aanvragen uit de markt. De optelsom van deze ad hoc-beslissingen en sectorale afwegingen heeft in vrijwel alle steden geleid tot een toevallige en versnipperde structuur. Een integrale visie op de totaliteit en op de toekomst van leisure kan zorgen voor een ruimtelijk-economische versterking van de stad, schept voor vele jaren duidelijkheid en wekt vertrouwen richting marktpartijen. De uitwerking van deze integrale visie in enkele aanvullende vrijetijdszones, met clusters van voorzieningen, is dan de volgende stap. Leisure kan zodoende een vitale bijdrage leveren aan versterking van de ruimtelijk-economische structuur, zowel binnen de eigen gemeente als in regionaal verband. Het leisurebeleid kan, los van de beoogde economische en imago-effecten, tegelijkertijd nadrukkelijk een impuls geven aan natuur, landschap en water, versterking van de sociale structuur en een duurzaam mobiliteitsprofiel.

Leisure op werklocaties
Het mes snijdt voor werklocaties aan twee zijden: behalve als instrument om werknemers te motiveren leveren vrijetijdsvoorzieningen een bijdrage aan een herkenbare en aantrekkelijke identiteit van een werklocatie. Bovendien kan leisure de bedrijfsidentiteit zelf versterken. Het toevoegen van bepaalde sport-, culturele en horecabranches kan in deze lijn bewust inzet worden als onderscheidingsmiddel. Aantrekkelijke ornamenten, fonteinen en kunstwerken verhogen de kwaliteit van de plek. Groen en het gebruik van een karakteristiek landschapsontwerp creren meerwaarde. De projectontwikkelaar zou ernaar moeten streven de groene toevoeging aan te laten sluiten op de bestaande recreatieve routestructuur van een gemeente. Ook kan worden gedacht aan toevoeging van een horeca- en leisurefunctie die niet alleen verzorgend is voor de werknemers op de locatie, maar daarnaast ook inwoners kan aanspreken, en zo een magneetfunctie vervult. The Waterfront Bar in Stockley Park in Groot-Brittanni is hiervan een goed voorbeeld: hier mengen zakelijke bezoekers zich met de inwoners om er te eten, drinken, te vergaderen en te feesten. Het is een horecavoorziening die zich daarnaast op bedrijfsfeesten als priv-feesten richt en zeven dagen per week en van s morgens tot s avonds functioneert. De optimale situatie ontstaat als een werklocatie in n geheel kan worden ontwikkeld, waarbij de (meeste) bedrijven gezamenlijk overtuigd zijn van de hierboven geschetste meerwaarde.

Leisure in stationsgebieden
Ontwikkelingen elders in Europa, zoals in Duitsland en Frankrijk, laten zien dat traffic-locaties zoals stationsgebieden zich steeds meer transformeren van reizigersgebied naar multifunctioneel gebied. Stations claimen steeds nadrukkelijker een plek in het stedelijk gebied als locatie met een eigen identiteit. De verwachting is dat stationsgebieden zich kwantitatief en kwalitatief zullen ontwikkelen tot nieuwe centra van stedelijke netwerken. Voorbeelden zijn de revitalisering van Arnhem CS, Utrecht CS, Breda CS en Den Haag CS. Diverse analyses laten zien dat leisurevoorzieningen geschikt zijn voor versterking van het stationsgebied. Naast traffic-gerelateerde vormen geven horecavoorzieningen en elementen in de openbare ruimte een duidelijke meerwaarde aan het gebied. Juist voor deze ontwikkelingen geldt: niet imiteren, maar scheppen op basis van de unieke kwaliteiten van de stad en het station zelf. Het idee van het station als poortgebied waar mensen worden geprikkeld om een bezoek aan de stad zelf te brengen, krijgt in Nederland nog onvoldoende uitwerking.

Auteur: Arno Ruis, ECORYS, team Vrijetijdseconomie – arno.ruis@ecorys.com
468

Reactie verzenden

Share This