Zeg nooit nooit, maar dit had nooit mogen gebeuren: de zelfbenoeming van de Tafel van Zes. De Tafel van Zes is een personele verzameling, afkomstig uit de gesubsidieerde culturele sector. Zij hebben zichzelf aangewezen om tegenspel te bieden aan staatssecretaris Halbe Zijlstra, die grootse bezuinigingen wil realiseren.
Wie zijn die zes? Inmiddels hele brave mensen voor wie de toekomst vooral in het verleden ligt. Henk Scholten, ooit gewaardeerd schouwburgdirecteur, maar als directeur van het TIN niet meer dan een schaduw van zichzelf. Gitta Luiten, directeur van het Mondriaanfonds, die haar eigen ontslag mentaal enkele jaren geleden al had aangekondigd in haar conflict met de museumdirecties. Joke Hubert, voorzitter FNV Kiem, die haar sporen heeft verdiend in de voedingssector, Marianne Versteegh van Kunsten’92 (en dus niet van 2011), Siebe Weide, de directeur van de museumvereniging die zich verslikte in de cultuurpolitieke betekenis van het nieuwe (en inmiddels afgeserveerde) Nationaal Historisch Museum. En tenslotte Bert Holvast, mastodont der mastodonten van de Cultuurformatie en bedenker van de ter ziele gegane speeltjes als Innovatieregeling en Matchingsregeling.
Al deze personen maakten grote sier met verdwenen minister Lachebekje Plasterk en hadden niet door dat – maatschappelijk gezien – vier jaar geleden al grote wijzigingen in de creatieve werkvelden en het overheidsbeleid zich aandienden. Vanuit het perspectief van cultureel ondernemerschap heb ik daar meerdere malen op gewezen, ook in MMNieuws. Al met al gaat het om een groepje Cultuurbeleid 1.0, terwijl we nu grote behoefte hebben aan een Commandocentrum Cultuurbeleid 2.0. We missen niet alleen jonge, frisse geluiden vanuit de praktijk, maar ik zie ook geen enkele relatie met de snelle opkomst en ontwikkeling van de culturele en creatieve industrie met zijn nieuwe (private) financieringsvormen, digitale communicatie/sociale media, internationale netwerken, interculturaliteit en vitaal cultureel ondernemerschap rond cross overs. Deze nieuwe industrie is door het kabinet aangewezen als één van de nieuwe topgebieden.
Maar wat heb je daaraan als de zes een totaal andere kant opkijken? De zes staan ook los van onderwijs en onderzoek, terwijl momenteel via universitaire vakgroepen, lectoren en mastergroepen veel innovatieve kennis geproduceerd wordt waarvan culturele instellingen – ook in het buitenland – heel graag gebruik van maken. Zo doet de Unctad in Geneve voor het wereldwijde Creative Economy Program een beroep op de diverse onderzoeken uit Utrecht (Creative Economy Report 2010) en heeft de EU de HKU opdracht gegeven een onderzoek te doen naar cultureel ondernemerschap bij de 27 lidstaten (inmiddels afgerond). En dit alles doet Utrecht natuurlijk niet alleen, want er wordt nauw samengewerkt met Arjo Klamer (EUR), Hans Mommaas (KUB, UU) en de collega’s van Hogeschool Zuyd.
De zes zouden de culturele sector een geweldige dienst bewijzen door te vertrekken zoals ze gekomen zijn: in stilte. De Raad voor Cultuur zal moeten proberen flink op afstand te blijven van de zes, want een vereenzelviging holt het noodzakelijke en innovatieve denken binnen de Raad zelf uit. Ook de staatssecretaris kan de zes beter links te laten liggen en zich richten op de nieuwe dynamiek van de culturele en creatieve sector. Ervan uitgaande dat deze staatssecretaris toch ooit het licht gaat zien. Is het dan niet nodig dat de sector een prominente woordvoerder krijgt? Jazeker. In een eerdere discussie daarover heb ik verschillende namen genoemd: Elco Brinkman en Joop van den Ende bijvoorbeeld, of – uit een jongere generatie – Maarten Asscher (uitgever, oud directie kunsten OCW), Giel Pastoor (directeur Parktheater Eindhoven), Mieke Conijn (directeur Kunstenlab Deventer) en Floris de Gelder (oud-wethouder cultuur & economie Utrecht en oud-directeur Speelklokmuseum).
Auteur: Tekst; Giep Hagoort; Giep Hagoort is cultureel ondernemer, hoogleraar en lector kunst en economie aan respectievelijk de Universiteit Utrecht en Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (giephagoort@ke.hku.nl).
Referenties:
Links:
