. Topgebieden worden geleid door topteams van onderzoekers en ondernemers en gaan adviezen opstellen. Zal het lukken? De eerste commentaren vanuit de wetenschap zijn negatief terwijl het sociaal-economisch polderbestuur onder leiding van VNO-NCW voorman Wientjes de aanwijzing wel ziet zitten. Volgens de innovatiedeskundigen (o.a in het Financieele Dagblad) laten innovaties zich niet sturen door bureaucratische maatregelen. Innovaties ontstaan omdat ondernemende onderzoekers en bedrijfsmanagers in hun eigen bedrijven zich ontdoen van knellende banden en perspectiefvolle marktkansen grijpen. Soms geholpen door een financiële injectie of een behulpzame overheid. Dat was ook het probleem met het InnovatiePlatform: eindeloos polderen over wat te doen maar ze konden verder niets doen, geen prototype helpen ontwikkelen, de financiering van kansrijke projecten rondmaken of een opdracht plaatsen om toonaangevende doorbraken te forceren. Dat de werkgevers de topgebieden wel zien zitten komt door het streven van het kabinet om geld weg te halen bij bestaande onderwijsinstituten en dit in de bedrijven zelf te pompen.
Zeg nooit nooit, maar dit had nooit mogen gebeuren: de aanwijzing van de creatieve indus-trie als topgebied. Verantwoordelijk minister Verhagen (EL&I) heeft negen topgebieden aangewezen die Nederland moeten verzekeren van een plaats in de wereldtop van innovaties. Waren net de resten van het doodgebloede InnovatiePlatform van het kabinet Balkenende opgeruimd, komt het nieuwe kabinet van VVD, CDA en PVV met topgebieden op de proppen
Maar wat moet de creatieve industrie met zo’n innovatiecircus? Ai, nu komen we op gevoelig terrein waar vergadertijgers als good old lady Marleen Stikker van De Waag en Geleyn Meyer van het subsidieplatform IIPCreate een ware alleenheerschappij praktiseren. Toen het InnonovatiePlatform dreigde aan de creatieve industrie een gele kaart uit te delen (‘geen regie,’ ‘slecht georganiseerd’) waren zij er als de kippen bij om dit vlekje weg te werken en via een lobby te bereiken dat de creatieve industrie weer netjes mee kon doen. Meedoen? Met wat? Waartoe? En met wie (buiten de eigen vriendjes en vriendinnetjes)? Neem nu het kleinschalig ondernemerschap, het Creatief MKB zoals we dat noemen. De vergadertijgers in de creatieve industrie weten hoe belangrijk dit onderwerp is voor een vitaal creatief landschap. Er is nagenoeg geen onderzoek naar gedaan, er zijn geen initiatieven genomen om op regionaal niveau hier stappen vooruit te doen, er zijn geen next practices verschenen die de creatieve sector krachtiger maken in het doordenken van het proces van discovery naar exploitation. In feite komt het erop neer dat als je niet tot de inner circle van het grootschalige Design, Architecture & Fashion behoort, je het wel kan vergeten. En het is nog erger met dit gezelschap. Ze stonden ook aan de wieg om de kunsten (theater, beeldende kunst) los te weken van de toegepaste kunsten en die laatste te voorzien van de label creatieve industrie waarna het kabinet naar hartenlust kon snijden in de linkse hobby’s van de eigenzinnige kunsten en media. En in zo’n klimaat moet het topgebied creatieve industrie het kabinet van impulsen voorzien. Mijn stelling is: Verhagen wijs svp de creatieve industrie niet als topgebied aan, blijf ervan af, en stimuleer de ontwikkeling van ondernemende MKB-bedrijven en onderzoekers van onderop, vanuit de regio.
In een e-mail nodigde het ministerie me uit – samen met enkele collega’s – voor een professoraal gesprek over onze kijk op het topgebied creatieve industrie. De voorzitter van het topteam, de OMA-strateeg Victor van der Chijs, kende mijn standpunt maar wilde desondanks toch praten. Had ik niet moeten gaan en mijn energie moeten stoppen in de verdere uitbouw van de ‘regionale variant van de creatieve netwerkindustrie met internationale uitstraling’ waarmee we in Utrecht redelijk veel succes hebben? Denk daarbij aan het Utrechts Model, de infrastructuur voor een vitaal CMKB, social design en gaming. Ik heb uiteindelijk ja gezegd en zal in de volgende column aangeven dat ik misschien beter had moeten wegwezen.
Auteur: Giep Hagoort is cultureel ondernemer, hoogleraar en lector kunst en economie aan respectievelijk de Universiteit Utrecht en Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (giephagoort@ke.hku.nl)
Referenties:
Links:
