Het project Wetenschap in het park is voortgekomen uit twee trends binnen ogenschijnlijk ver verwijderde sectoren: wetenschap en techniekcommunicatie (wtc) en attractieparken. In die laatste sector wordt, onder invloed van toenemende concurrentie en veeleisende bezoekers, niet meer automatisch gekozen voor puur op actie en spanning gericht entertainment. Een persoonlijke benadering en een goed verhaal worden steeds belangrijker.
Op het gebied van wtc kiest Stichting WeTeN voor nieuwe, onverwachte manieren om wetenschap positief onder de aandacht te brengen. In het kader daarvan werd onder andere contact gezocht met de Club van Elf, het gezelschap van elf grote Nederlandse thema- en vakantieparken.
Dit initiatief van WeTeN resulteerde in het project Wetenschap in het park. Met financile steun van Stichting WeTeN ontwikkelt
Tinker ideen voor nieuwe, wetenschappelijk genspireerde attracties voor de parken. Het centrale uitgangspunt is radicaal: ontwikkel concepten voor nieuwe attracties die ideen uit de wetenschap communiceren, en tegelijk meer bezoek genereren.
Zon uitgangspunt heeft belangrijke consequenties. Ten eerste moeten gerealiseerde projecten voldoen aan de wetten van commercieel entertainment. Wetenschapscommunicatie in het park wordt door de parken niet primair opgevat als een maatschappelijke taak, maar simpelweg als een manier om meer bezoek te trekken. Ten tweede gaat het niet om de overdracht van kennis, maar van ideen uit wetenschap en techniek. Het wekken van fascinatie voor en interesse in wetenschappelijke onderwerpen staat centraal. Niet de verwondering voor wetenschappelijke vondsten wordt nagestreefd, maar de bewondering die de wetenschapper drijft.
Om de commercile en inhoudelijke ambities van het project te laten slagen, is een andere ontwerpbenadering nodig. Deze is in samenwerking met de parken door Tinker ontwikkeld. Door op zoek te gaan naar de kern van een inhoud en die als creatieve bron voor ontwerp te gebruiken, worden wetenschap en attractie op inspirerende wijze gecombineerd. Denk aan een attractie rond Alice in Wonderland van Lewis Caroll. Het luchtige spel met wiskunde en logica dat daarin wordt gespeeld, leent zich heel goed als basis voor een attractie voor een breed publiek. Abstracte begrippen en paradoxen uit de logica blijken zich te lenen voor het bedenken van attracties.
Een ander voorbeeld uit de praktijk. Een park, gesponsord door een grote energieproducent, wil een attractie rond het thema energie. De combinatie van wetenschap en techniek enerzijds en de sprookjeswereld die eigen is aan dat park anderzijds resulteerde in een technisch sprookje: het perpetuum mobile. Een attractie gebaseerd op het idee van deze onbestaanbare uitvinding, inspireert, prikkelt en werpt vragen op (zoals ieder goed verhaal doet!) zonder noodzakelijk wetenschappelijke kennis over te dragen.
Een dergelijke ontwerpstrategie kan natuurlijk ook worden toegepast buiten de wetenschapsvoorlichting, bijvoorbeeld in kunsteducatie. Voor Duinrell is een attractie rond de Nachtwacht van Rembrandt ontwikkeld, bedoeld voor kinderen vanaf tien jaar. Door consequent uit te gaan van aansprekende aspecten van het leven en de kunst van de beroemde schilder is een theatershow gerealiseerd die de doelgroep een kwartier geboeid naar een replica van de Nachtwacht laat kijken. Dat is waarschijnlijk langer dan hun ouders aan het echte schilderij besteden.
We zien dat er sprake is van een opvallende trend, waarbij commercile ondernemingen neigen naar versteviging van de inhoud van hun attracties. Inmiddels zijn bij zes parken ontwikkelingstrajecten gestart. Een succes dat ongetwijfeld te danken is aan het hoge ambitieniveau. De benadering kan echter verder uitgebouwd worden, bijvoorbeeld in de diepte. WeTeN doet samen met tinker verder onderzoek naar nieuwe aanpakken om wetenschap en publiek dichter bij elkaar te brengen. Ook in de breedte kan een nieuw perspectief vruchten afwerpen. De vragen en kwesties in de museumwereld verschillen natuurlijk van die in de entertainmentindustrie. Toch opereren ook musea op het kruispunt van inhoud en attractie. En ook zij moeten zich staande houden in een klimaat waarin zowel zinvolle vrijetijdsbesteding als bezoekersaantallen een steeds belangrijker rol spelen.
