Winter 2023 nummer

Beleving staat al geruime centraal in het cultuur- en vrijetijdsaanbod. Recent wordt er steeds vaker gesproken over de overgang van de ‘Experience Economy’ naar een ‘Transformation Economy’. Het begrip impact staat hoog op de onderzoeksagenda in de cultuursector. In dit artikel beschrijven we enkele theoretische uitgangspunten en geven we aan hoe je beleving en impact kunt meten. Dit doen we aan de hand van een onderzoek dat we op dit moment uitvoeren voor het Openluchtmuseum in Arnhem. (meer…)

Kunstbeoefening geeft ouderen zin en plezier in het leven. Het Lang Leve Kunst Fonds stimuleert daarom kunstbeoefening door ouderen in Nederland en betaalt mee aan initiatieven waar ouderen actief aan kunst en cultuur doen. (meer…)

Steeds vaker worden culturele instellingen door hun subsidiegevers verplicht een bewijs te leveren van de impact van hun activiteiten. Voor zo’n effectmeting is in de bibliotheekwereld een methode ontwikkeld die ook bruikbaar is voor de erfgoedsector. Essentieel voor die methode is dat de gesubsidieerde organisatie zich in haar rapportage aansluit bij de specifieke doelen en termen van de subsidiegever en alleen de concrete directe effecten van haar activiteiten meet. (meer…)

In de wereld van de zorg is er steeds meer interesse voor kunst, cultuur en (social) design. Dit weerspiegelt zich onder meer in het aannemen van culturele programmamakers in verpleeghuizen en talloze kunstinitiatieven voor ouderen die thuis wonen. Veel van dit soort initiatieven komen tot stand doordat individuele kunstenaars en artistiek leiders zelf contact leggen met zorginstellingen. Participatiekoren, orkesten, dansers, theatermakers, beeldend kunstenaars, verhalenvertellers, clowns, social designers willen werk maken dat van betekenis is voor de samenleving en zien de zorg als een domein waar zij wat te bieden hebben. En met recht, want kunst raakt en verbindt voorbij woorden. Kan erfgoed een vergelijkbare functie hebben? Dat is de vraag die ik in dit essay verken. (meer…)

(Zónder een democratisch Europa geen toekomst voor kunst, cultuur en erfgoed)

Op 17 juni 2022 ontvingen tal van faculteitsbesturen een brief van minister Dijkgraaf aan de Tweede Kamer waarin de volgende alinea voorkomt: “Horizon Europe, dat loopt van 2021 tot en met 2027, is het Europese programma voor onderzoek en innovatie. Uitgangspunten zijn excellentie en maatschappelijke impact. Horizon Europe beschikt over een significant hoger budget dan het voorgaande programma: met € 95,5 miljard een stijging van bijna 30% [was 73,5 miljard]. Om publiek gefinancierde kennisinstellingen te stimuleren deel te nemen aan Horizon Europe stel ik voor een periode van 7 jaar € 75 miljoen per jaar beschikbaar als tegemoetkoming in de matchingskosten.” (meer…)

Welke betekenis heeft erfgoed voor relaties tussen mensen en in welke mate draagt erfgoed bij aan hun welzijn? Dat is een vraag die voortkomt uit het Verdrag van Faro over ‘de waarde van cultureel erfgoed voor de samenleving’. In aanloop naar het ondertekenen van het Verdrag van Faro, voerde de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een onderzoek uit naar erfgoedactiviteiten waarin de mens centraal staat – vaak verwoord als ‘erfgoedparticipatie’ of ‘erfgoedprojecten met sociale waarde’. Hiervoor werden 104 mensen geïnterviewd die, beroepsmatig dan wel in hun vrije tijd, betrokken zijn bij erfgoedparticipatie. (meer…)

Erfgoed heeft vooral bestaansrecht als er mensen zijn die zich eraan verbinden en zich erin herkennen. Hoe kunnen we erfgoed betekenisvol maken voor de samenleving? Hoe draagt erfgoed bij aan gezondheid en welbevinden, en welke initiatieven nemen burgers op dit vlak? Het LKCA hield in 2021 een atelier waar dit themanummer MMNieuws mede op geïnspireerd is. (meer…)

Stichting Herstelling begeleidt van 1997 jonge mannen met grote afstand tot de arbeidsmarkt naar werk. De begeleiding is in handen van werkmeesters met jarenlange ervaring in de bouw. Doel is zowel het bijbrengen van werknemersvaardigheden zoals op tijd komen en het omgaan met leiding en collega’s als het aanleren van de beginselen van een ambacht in de bouw. Bewust hebben we er vanaf de oprichting voor gekozen deze activiteiten plaats te laten vinden op gebouwd cultureel erfgoed. Werk, leren en het herstellen van historisch cultureel erfgoed gaan daarbij hand in hand. Vandaar ook de naam Herstelling. (meer…)

Ambacht Noordwolde is vijf jaar geleden ontstaan uit een burgerinitiatief om het vlechtambacht en de participatie in Noordwolde te bevorderen. Het initiatief werd als pilot ondersteund door de gemeente Weststellingwerf en de provincie Friesland om het dorp Noordwolde economisch en sociaal beter tot zijn recht te laten komen en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt het mooie vlechtambacht te leren. Ambacht Noordwolde is gevestigd in het monumentale pand van het Nationaal Vlechtmuseum om kennis en kunde te delen en waar mogelijk samen te werken, en daarnaast de rol van erfgoed te combineren met recreatie en toerisme. (meer…)